استراتژی
فرایند مدیریت استراتژیک چیست و چرا اهمیت دارد؟
مدیریت استراتژیک (Strategic Management) به نحوه تعریف سازمان‌ها از نتایج کسب و کار که می‌خواهند بدست آورند و سپس نحوه استفاده از منابع برای دستیابی به این نتایج اشاره دارد. مدیریت استراتژیک برنامه‌ریزی استراتژیک، اجرا و تکرار استراتژی را پوشش می‌دهد.
برای ملموس جلوه دادن مدیریت استراتژیک، به کارگیری یک فرایند ساختاریافته مفید است. این فرایند مراحل را به ترتیبی که یک سازمان باید انجام دهد تا بفهمد به کجا می‌خواهد برسد، چگونه می‌خواهد به آنجا برسد و آیا موفق می‌شود یا نه، توصیف می‌کند.
چرا مدیریت استراتژیک مهم است؟
به طور خاص، مدیریت استراتژیک مهم است زیرا:
۱- سرعت تصمیم‌گیری شما را در سطح تاکتیکی افزایش می‌دهد.
داشتن جهت استراتژیک به این معنی است که می‌توانید خیلی سریع‌تر تصمیمات تاکتیکی بگیرید. درک نتایج نهایی سازمان به شما کمک می‌کند تاکتیک‌های خود را بر اساس تأثیر آن‌ها بر این نتایج در اولویت قرار دهید.
۲- تعامل کارکنان را بهبود می‌بخشد.
داشتن مجموعه‌ای از اهداف متداول و قابل احترام و همچنین برنامه‌ای شفاف درباره نحوه رسیدن به آن، به کارمندان انگیزه بیشتری می‌بخشد.
۳- تصمیم‌گیری در مورد استخدام را آسان‌تر می‌کند.
وقتی می‌دانید چه می‌خواهید، خیلی راحت‌تر می‌توانید دریابید که چه استعدادهایی را ندارید. این امر روند استخدام را بسیار آسان‌تر کرده و تعداد استخدام‌های ضعیف را کاهش می‌دهد.
۴- ایجاد علاقه نسبت به سازمان شما
داشتن یک برنامه استراتژیک، درک و علاقه اشخاص خارجی (مانند سرمایه‌گذاران بالقوه) نسبت به سازمان شما را آسان می‌کند.
چندین مزیت دیگر برای مدیریت استراتژیک وجود دارد، اما این چهار مزیت مهم‌ترین آن‌ها هستند.
فرایند مدیریت استراتژیک چیست؟
فرایند مدیریت استراتژیک مجموعه‌ای از مراحل مستند است که برای تبدیل “مفهوم” مدیریت استراتژیک به واقعیت برای سازمان خود طی خواهید کرد.
در بالا ذکر کردیم که عناصر اصلی یک فرایند مدیریت استراتژیک معمول شامل برنامه‌ریزی استراتژیک و به دنبال آن پیاده‌سازی و در نهایت ردیابی و تکرار استراتژی است.
برای ساده‌سازی بیشتر فرآیند مدیریت استراتژیک، ما می‌خواهیم آن را به صورت زیر در نظر بگیریم:
برنامه‌ریزی >> مدیریت >> پیگیری.
بیایید با جزئیات بیشتر به این سه عنصر بپردازیم:
۱- مرحله برنامه‌ریزی در فرایند مدیریت استراتژیک
قسمت اول فرایند مدیریت استراتژیک شامل کشف اینکه می‌خواهید چه کاری انجام دهید و چگونه می‌خواهید به هدفتان برسید، می‌شود. مرحله برنامه‌ریزی را می‌توان به بخش‌های زیر تقسیم کرد:
هدف‌گذاری سطح بالا
هدف‌گذاری سطح بالا شامل فرآیند تعریف آنچه می‌خواهید به معنای کلان بدست آورید، می‌شود. تنظیم هدف سه عنصر اصلی دارد:
- بیانیه چشم‌انداز
- مناطقی که باید بر آن‌ها تمرکز شود.
- تعیین اهداف استراتژیک در سطح شرکت
تجزیه و تحلیل استراتژیک و درک محیط خود
اکنون که هدف‌گذاری سطح بالا را برای سازمان خود انجام داده‌اید، زمان بررسی سریع واقعیت فرا رسیده است. شما باید مطمئن شوید که توانایی اجرای آن را دارید. همچنین باید مطمئن شوید چشم‌انداز شما با واقعیت‌های جهان سازگار است. این کار را می‌توان از طریق مراحل زیر انجام داد:
- تحلیل استراتژیک داخلی
- تحلیل استراتژیک خارجی
- تجزیه و تحلیل SWOT (یکی از مشهورترین روش‌ها برای انجام هر دو تحلیل استراتژیک داخلی و خارجی)
فرمول استراتژی عمیق
هنگامی که اهداف مشخصی از جمله چشم‌انداز و همچنین درک خوبی از محیط خود پیدا کردید، آماده رسیدن به به فرمول استراتژی عمیق هستید. این جایی است که شما یک برنامه دقیق درباره چگونگی دستیابی به اهداف خود تهیه می‌کنید. به طور معمول روند تدوین استراتژی شامل موارد زیر است:
- اهداف استراتژیک
- پروژه‌ها
- KPI (شاخص کلیدی عملکرد)
در پایان مرحله تدوین استراتژی، شما باید یک برنامه استراتژیک مشخص داشته باشید که حداقل ۳ سال فعالیت آینده برای سازمان را پوشش دهد.
۲- مرحله مدیریت در فرآیند مدیریت استراتژیک
اکنون که شما یک برنامه دارید، وقت آن است که اجرای استراتژی را شروع کنید. این موضوع بسیار گسترده و عظیم است، اما ما عناصر اصلی فرایند اجرای استراتژی موثر را به طور خلاصه در زیر آورده‌ایم:
حاکمیت استراتژیک
حاکمیت کلمه سردی است، بنابراین ممکن است اصطلاح “ریتم استراتژیک” را ترجیح دهید اما مفهوم اصلی همان است. از نظر روند اجرای استراتژی، حاکمیت به موارد زیر اشاره دارد:
- هر چند وقت یکبار برای بحث در مورد استراتژی ملاقات خواهید کرد.
- این بحث‌ها از چه قالبی برخوردار می‌شوند و با چه گزارش‌هایی پشتیبانی می‌شوند.
- چه کسی در آن بحث‌ها نقش خواهد داشت.
- چه اطلاعاتی را باید به عنوان بخشی از مدیریت اهداف در برنامه خود به دست آورید تا روند حاکمیت موثر باشد.
ساختاربندی جلسات
یکی از مهم‌ترین کارهایی که شما باید هنگام تنظیم یک فرآیند موثر پیاده‌سازی استراتژی انجام دهید، تعیین چگونگی ادغام “استراتژی” با ساختارهای موجود در کسب و کار است. “جلسات” مظهر آن ساختارهاست، بنابراین مفید است که از خود سوالات زیر را بپرسید:
- هر چند وقت یکبار برای بحث در مورد استراتژی ملاقات خواهید کرد.
- این بحث‌ها از چه قالبی برخوردار می‌شوند و با چه گزارش‌هایی پشتیبانی می‌شوند.
- چه کسی در آن بحث‌ها نقش خواهد داشت.
- چه اطلاعاتی را باید به عنوان بخشی از مدیریت اهداف در برنامه خود به دست آورید تا روند حاکمیت موثر باشد.
