منتورها (Mentor) بخش مهمی از رشد شخصی و شغلی هستند. آن‌ها راهنمایانی هستند که زمان نیاز مردم به شخصی که بتواند آن‌ها را به مسیر درست هدایت کند، در کنارشان حضور می‌یابند. منتورهای خوب افرادی مشتاق هستند و از نقشی که در کمک به دیگران در رسیدن به اهدافشان ایفا می‌کنند، لذت می‌برند.
ویژگی‌هایی که منتورهای خوب باید داشته باشند، بسیار است. هنگامی که استخدام یک منتور را در نظر می‌گیرید، به دنبال فردی باشید که مشتاق، متناسب با نیازهای شما و یک متخصص در زمینه کاری خود باشد. این به شما کمک می‌کند نتایج دلخواهتان را بدست آورید و یک رابطه مفید بین خود و منتورتان ایجاد کنید.
منتورها باید نسبت به نقش خود مشتاق باشند
وقتی تصمیم به استخدام منتور می‌گیرید، باید یکی از جنبه‌های بسیار مهم شخصیتی او را در نظر داشته باشید. آن‌ها باید مشتاق باشند.
باید صداقت آن‌ها را در روشی که تمایل خود برای کمک به شما را نشان می‌دهند، احساس کنید. منتورهای خوب اشتیاق خود را برای کمک به دیگران و دریافت پاداش نه در قالب اقلام مادی یا پول، بلکه در دیدن موفقیت افراد، نشان می‌دهند.
منتور باید متناسب با نیازهای شما باشد
ممکن است هنگام استخدام منتور، گزینه‌های زیادی داشته باشید. این کار می‌تواند شبیه خرید پیراهن باشد. اگر سبکی را که دوست دارید پیدا کردید، سبک متناسب ممکن است در وسط رگال لباس یا آخرین موردی باشد که به آن نگاه می‌کنید.
بسیاری از افراد سعی می‌کنند شما را در طول زندگی و حرفه‌تان تحت تاثیر قرار دهند و شما را به روشی که برای خودشان مفید است یا فکر می‌کنند بهتر است رشد دهند.
یک منتور خوب استراتژی متناسب با نیازها، استعدادها، مهارت‌ها و خواسته‌های شما را ایجاد می‌کند و شما را به سمت بهتر شدن سوق می‌دهد؛ نه به سمت یک کپی از خودش.
منتورهای خوب برای یادگیری ارزش قائل می‌شوند
منتورهای خوب به طور مادام‌العمر در حال یادگیری هستند و باید بخواهند این خواسته را به همه کسانی که با آن‌ها در تماس‌اند، انتقال دهند. آن‌ها باید بدانند که در عین حالی که خبره هستند، احتمالاً نمی‌توانند همه چیز را بدانند.
یک ویژگی ارزشمند در منتور (و در همه افراد دیگر) این است که درک می‌کند اشکالی ندارد متخصص باشد و جواب برخی سوال‌ها را نداند. منتوری که می‌تواند برخی مواقع بگوید “نمی‌دانم، اما جواب را پیدا می‌کنم” شخصی است که ارزش دارد با او وقت بگذرانید.
منتورهای خوب خوشحال خواهند شد که دانش خود را با شما در میان بگذارند و مایل به بررسی این احتمال هستند که شما ممکن است پاسخی داشته باشید که آن‌ها نمی‌دانند. منتوری که از شاگرد خود بیاموزد واقعاً شایسته احترام و وقت شما است.
منتورها شما را تشویق می‌کنند که از منطقه راحتی (Comfort Zone) خود خارج شوید
همه افراد منطقه‌ای دارند که در آن فعالیت و زندگی می‌کنند و در این منطقه راحت هستند.
برای رشد، باید قدم در خارج از منطقه راحتی خود بگذارید تا بتوانید تجربیات جدیدی داشته باشید و از آن‌ها یاد بگیرید. یک منتور خوب قادر به شناسایی منطقه راحتی شما و توسعه مراحل و فعالیت‌هایی در حیطه اهدافتان است که شما را مجبور به قدم گذاشتن به بیرون از منطقه راحتی می‌کند.
منتورهای خوب شنوندگان فعال هستند
یک منتور باید بتواند به صحبت‌های شما گوش دهد. آن‌ها باید در مکالمه نقش داشته باشند و باعث ایجاد شفافیت یا کسب اطلاعات بیشتر از سوی شما شوند.
وقتی با آن‌ها صحبت می کنید نباید حواسشان پرت شود. شخصی که همیشه در جلسه با شما با تلفن، ایمیل یا افراد دیگر حواس خود را پرت می‌کند، به طور فعال گوش نمی‌دهد.
یک منتور خوب وقتی با او صحبت می‌کنید، روی خودتان تمرکز کرده و در مکالمه شرکت می‌کند، هیچ چیز نمی‌تواند حواسش را پرت کند. آن‌ها سوالاتی می‌پرسند، در پاسخ شما تأمل کرده و حتی در صورت نیاز اندکی سکوت می‌کنند.
منتورها می‌دانند چگونه بازخورد ارائه دهند
همه می‌توانند از بازخورد بهره‌مند شوند. حتی ماهرترین و با دانش‌ترین فرد نیز در برخی کارها مبتدی است و برای ادامه رشد در مهارت‌های جدید خود به بازخورد نیاز دارد.
بازخورد برای بهبود ضروری است. منتور باید اهداف بلندمدت و اهداف کوتاه‌مدت را ایجاد کند تا به شما کمک کند متخصص شوید.
در هر جلسه با منتور باید بازخورد ارائه شود. این بازخورد نباید تحقیرآمیز باشد، بلکه باید شما را از یک کمبود آگاه کرده و اقدامات اصلاحی را که می‌توانید دفعه بعد برای موفقیت بیشتر انجام دهید، شناسایی کند.
منتورهای خوب محترمانه با دیگران رفتار می‌کنند
احترام به دیگران فقط به منتورها محدود نمی‌شود، اما باید در لیست نیازهای شما باشد.
منتورها باید بدانند که چگونه در مکالمات به صورت تاکتیکی عمل کنند و از نظر احساسی هوشمند باشند. هوش هیجانی توانایی آگاهی از احساسات در دیگران و خود فرد است و می‌تواند ضمن کنترل احساسات و احساس همدلی با افرادی که با آن‌ها سر و کار دارند، تصمیم بگیرد و دیگران را تحت تأثیر قرار دهد.
منتورها نباید در مورد دیگران قضاوت کنند، نظرات خود را در مورد مردم ابراز کنند، یا در مورد دیگران با شما صحبت کنند. “این کار را مثل جان انجام نده، او در این کار مهارت زیادی ندارد.” این برای شما یا جان مفید نیست و حریم خصوصی مورد انتظار از یک منتور را نقض می‌کند.
منتورهای خوب در زمینه کاری خود متخصص هستند
منتورها فقط افراد محترم و مشتاق نیستند. آن‌ها باید در زمینه کاری خود متخصص باشند و در همان زمینه‌ای فعالیت کنند که شما امیدوارید در آن تخصص پیدا کنید. ممکن است منتور در زمینه‌ای که مشغول به کار هستید متخصص نباشد و راهنمایی‌های عالی ارائه دهد، اما شما به طور کلی باید با یک متخصص در زمینه خود همراه باشید.
انتخاب شما به عنوان یک منتور باید مورد احترام همتایان و شما باشد. اگر منتوری را انتخاب کنید که در صنعت شناخته‌شده نباشد، ممکن است به نتیجه دلخواه خود نرسید. بسیاری از افراد از منتورها نه تنها به عنوان راهنما برای توسعه خود بلکه برای پیوند دادن خود با نام آن منتور استفاده می‌کنند.
اگر رشته شما باستان‌شناسی باشد و منتور شما دکتر جونز (استاد محترم و باستان‌شناس مشهور) باشد، این مزیت را خواهد داشت که عنوان شاگرد او را وارد رزومه خود کنید. این امر ضمن اطمینان از اینکه شما به درستی راهنمایی شده‌اید، به شما اعتبار لازم را می‌دهد.
با این حال، اگر دکتر جونز (باستان‌شناسی که یک سبد تخم مرغ پلاستیکی ۱۰ ساله در پشت بوته‌ای در حیاط خانه خود کشف کرده است) منتور شما باشد، ممکن است راهنمایی یا تجربه مورد انتظار خود را دریافت نکنید.
سرمایه‌گذاری در آموزش و رشد شما
حمایت‌کننده‌ترین منتورها معمولاً معتقدند که موفقیت حرفه‌ای فراتر از آن چیزی است که می‌توانند در مشاغل شخصی خود به دست آورند. آن‌ها می‌خواهند از راه‌های دیگر در زمینه فردی خود مشارکت داشته باشند و در آموزش همکاران خود سرمایه‌گذاری کنند.
این متخصصان باتجربه اهمیت اشتراک دانش خود را درک می‌کنند. آن‌ها می‌دانند که آموزش دادن به شما برای موثر واقع شدن در رشته خود می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا صنعت را شکل دهند و از شکوفایی طولانی‌مدت آن اطمینان حاصل کنند. بنابراین مطمئن شوید که منتور بالقوه شما رابطه‌ای را تشویق می‌کند که رشد حرفه‌ای شما را رقم می‌زند.
تمایل به اتصال و ایجاد شبکه‌ای از روابط
مفیدترین منتورها در برقراری ارتباط با همکاران مهارت دارند. آن‌ها می‌فهمند که این ارتباطات حرفه‌ای چیزی بیشتر از کسب و کار صرف است. در عوض، این روابط برای ایجاد یک شبکه جامع از متخصصان در هر زمینه‌ای ضروری می‌باشد.
هنگامی که به دنبال یک منتور هستید، هدف خود را با کسی که مشتاقانه شما را با کارشناسان مربوطه مرتبط می کند، به اشتراک بگذارید تا به شما کمک کند درک دقیق‌تری از موضوع پیدا کنید. همانطور که روابط شما توسعه می‌یابد و حوزه تخصصی خود را دنبال می‌کنید، حتی ممکن است منتورتان شروع به توصیه شما به دیگران به عنوان یک متخصص باتجربه کند.
در دسترس بودن و اختصاص دادن زمان
منتورها خوب تشخیص می‌دهند که مشاوره دادن به یک فرد حرفه‌ای دیگر در زمینه خود می‌تواند به زمان زیادی نیاز داشته باشد. آن‌ها می‌دانند که قبل از توافق برای شروع این نوع رابطه باید وقت کافی برای اختصاص دادن به مربی‌گری داشته باشند.
برای اطمینان از اینکه منتور بالقوه شما وقت کافی برای کمک به رشد حرفه‌ایتان را دارد، در مورد یک جدول زمانی جلسه صحبت کنید که برای هر دو شما مفید باشد.
صداقت و درستی
منتورهای خوب افراد صادقی هستند. آن‌ها تلاش می‌کنند تا تمام وعده‌های خود چه در مذاکره برای یک معامله بزرگ و چه در یک تعهد جزئی را عملی کنند و مسئولیت اقدامات خود را می‌پذیرند. بنابراین سعی کنید منتوری پیدا کنید که استانداردهای اخلاقی را جدی می‌گیرد.
چشم‌انداز مثبت
کارآمدترین منتورها معمولاً اهداف را اولویت‌بندی کرده و برای بهبود خود برنامه‌های عملیاتی تهیه می‌کنند. هنگامی که با یک منتور شریک هستید، سعی کنید برای تعیین اهداف از جمله پیشرفت مهارت‌های اساسی یا ایجاد مسیر شغلی، با هم کار کنید. پس از تعیین اهداف، می‌توانید آن‌ها را به یک برنامه عملی تبدیل کنید که می‌توان از آن برای پیشرفت حرفه‌ای خود استفاده کرد.
اعتماد به نفس و توانایی ایجاد انگیزه
منتورهای خوب به توانایی‌های خود اطمینان دارند و می‌دانند که چگونه به همکارانشان انگیزه دهند تا رویکرد مشابهی را اتخاذ کنند. سعی کنید به دنبال منتوری باشید که دائماً خود را به چالش بکشد تا در خارج از مرزهایی که احساس راحتی می‌کند، کار کند. وقتی به دنبال یک منتور مطمئن هستید، هدف پذیرش چالش‌های بیشتری را داشته باشید.
دانش صنعت
در بیشتر موارد، منتورهای عالی در همان صنعت یا صنعت مشابه شما مسیر شغلی را طی کرده‌اند. از آنجا که رشته مشترکی دارید، مهارت‌ها، تجربه و ارتباطات آن‌ها ارزش بسیار بیشتری به پیشرفت حرفه‌ای شما می‌بخشد.
یک منتور ایده‌آل باید بتواند دانش پیشرفته خود را به شما انتقال دهد تا در مورد صنعت خود بیشتر بیاموزید. وقتی به دنبال منتور می‌گردید، سعی کنید شخصی را پیدا کنید که حداقل پنج سال تجربه در زمینه کاری شما داشته و از آخرین تحقیقات و روندها باخبر باشد.
انعطاف‌پذیری و سازگاری
منتورهای خوب تمایل به موفقیت در کار دارند، اما آن‌ها همچنین مشکلات و عقب‌ماندگی‌های محل کار را برطرف کرده‌اند. به دنبال منتوری باشید که با ارزیابی چالش‌ها، یافتن راه‌حل و تدوین استراتژی برای غلبه بر مسائل، تاب‌آوری نشان دهد.
با انتخاب منتوری با این ویژگی‌ها، می‌توانید یاد بگیرید که چگونه سازگار باشید. این ممکن است به شما کمک کند در آینده از موانع حرفه‌ای عبور کنید.
چگونه این ویژگی‌ها را در منتور خود تشخیص دهیم؟
این سوالات را از خود بپرسید تا ببینید منتور شما برایتان مناسب است یا خیر. اگر به اکثر یا همه آن‌ها بله بگویید، به احتمال زیاد او مناسب شما خواهد بود:
- آیا مشخص است که آن‌ها تجربه واقعی پیمودن همان مسیری را دارند که شما می‌پیمایید (یا مسیری که به آن علاقه‌مندید)؟
- آیا به نظر می‌رسد که آن‌ها از سرمایه‌گذاری در موفقیت دیگران لذت می‌برند؟
- آیا آن‌ها در دادن بازخورد مهارت دارند؟
- آیا آن‌ها به روشی صادقانه و محترمانه صحبت می‌کنند؟
- آیا آن‌ها در رشد و توسعه خود سرمایه‌گذاری کرده‌اند؟
- آیا آن‌ها ارزش سرمایه‌گذاری در رشد و توسعه را به طور کلی می‌دانند؟
- آیا شما به این شخص در داخل و خارج از دفتر احترام می‌گذارید و دوستش دارید؟
- آیا دیگران آن‌ها را دوست دارند؟
- آیا آن‌ها خودشان منتور دارند؟ (در این صورت، این نشانه خوبی است زیرا آن‌ها ارزش و تأثیر رابطه مربی‌گری را درک می‌کنند.)
گرچه عامدانه بودن در مورد یافتن منتور بسیار خوب است، اما نباید سعی کنید به اجبار این کار را انجام دهید یا انتظار داشته باشید که بلافاصله همه قطعات پازل در جای خود قرار گیرند. بهترین رویکردی که می‌توانید داشته باشید این است که دائماً بیرون بروید و با مردم ارتباط برقرار کنید و از آن‌ها یاد بگیرید. اگر دائماً این طرز فکر را داشته باشید، به نوعی خود را درگیر یافتن منتورها می‌کنید.
به یاد داشته باشید، داشتن یک منتور به معنای تبدیل شدن به یک شخص نیست، بلکه شما آرزو دارید مهارت‌های آن‌ها را داشته باشید و دانش آن‌ها را بدست آورید. همه به دنبال تعریف خاص خود از یک حرفه موفق هستند و به احتمال زیاد نظر شما بسیار متفاوت از نظر منتورتان خواهد بود. برای راهنمایی و تشویق به آن‌ها اعتماد کنید، اما مطمئن شوید که به انجام آنچه که برای شما مناسب است ادامه می‌دهد.
جمع‌بندی
انتخاب منتور آنقدر که به نظر می‌رسد استرس‌زا یا پیچیده نیست. یکی از موارد مناسب را پیدا و تلاش کنید تا آن را به یک تجربه ارزشمند تبدیل نمایید. شما نه تنها به بهترین نسخه از خود تبدیل خواهید شد، بلکه در این راه یک دوست و حامی همیشگی پیدا خواهید کرد.
