طراحی پایگاه داده با SQL

دوره مفاهیم بنیادی پایگاه داده با هدف آموزش اصول اساسی و پایه‌ای در حوزه طراحی و مدیریت پایگاه داده‌ طراحی شده است. در این دوره، شرکت‌کنندگان با مفاهیم داده و اطلاعات، ساختار بانک‌های اطلاعاتی، مدل‌سازی داده، انواع کلیدها، نرمال‌سازی و زبان SQL آشنا می‌شوند.

محتوای آموزشی با تمرکز بر پایگاه داده‌های رابطه‌ای و کار با SQL Server ارائه می‌گردد.

این دوره بدون پیش‌نیاز بوده و برای علاقه‌مندان به ورود حرفه‌ای به دنیای پایگاه داده مناسب است.

در پایان دوره، شرکت‌کنندگان توانایی طراحی و پیاده‌سازی یک پایگاه داده کاربردی را کسب خواهند کرد.

• آشنایی با مفاهیم اصلی پایگاه داده و بانک‌های اطلاعاتی
• یادگیری ساختار و عملکرد DBMS و RDBMS
• توانایی طراحی منطقی پایگاه داده با استفاده از مدل‌سازی داده
• شناخت روابط بین موجودیت‌ها و نحوه نرمال‌سازی جداول
• یادگیری اولیه SQL و استفاده از SQL Server
• انجام یک پروژه عملی طراحی پایگاه داده

قسمت اول – آشنایی با مفاهیم پایگاه داده:

1. مقدمه‌ای بر پایگاه داده

• تعریف داده، اطلاعات، و پایگاه داده
• تفاوت میان داده و اطلاعات
• نقش پایگاه داده در ذخیره، بازیابی و مدیریت اطلاعات
• مزایای استفاده از پایگاه داده در سیستم‌های اطلاعاتی
• مرور تاریخچه سیستم‌های پایگاه داده

2. بانک اطلاعاتی و اجزای آن

• تعریف بانک اطلاعاتی و انواع آن
• ساختار کلی بانک اطلاعاتی: داده‌ها، جداول، روابط، نماها، ایندکس‌ها
• تفاوت میان بانک اطلاعاتی و سیستم فایل سنتی از نظر امنیت، یکپارچگی

3. کاربردهای بانک‌های اطلاعاتی در دنیای واقعی

• کاربرد در سیستم‌های بانکی: مدیریت حساب‌ها، تراکنش‌ها، امنیت داده
• کاربرد در تجارت الکترونیک: مدیریت محصولات، سفارشات، مشتریان
• کاربرد در سیستم‌های آموزشی: ثبت‌نام، نمرات، برنامه‌های درسی
• نقش پایگاه داده در تحلیل داده‌های حجیم (Big Data)

4. سامانه مدیریت پایگاه داده (DBMS)

• تعریف DBMS و وظایف آن در مدیریت داده‌ها
• تفاوت DBMS با فایل‌های سنتی
• مزایای استفاده از DBMS یکپارچگی، امنیت، کاهش افزونگی
• چالش‌ها و معایب احتمالی DBMS

5. انواع پایگاه داده

• پایگاه داده‌های رابطه‌ای (Relational)
• پایگاه داده‌های غیررابطه‌ای (NoSQL)
• پایگاه داده‌های شیءگرا
• پایگاه داده‌های سلسله‌مراتبی و شبکه‌ای
• پایگاه داده‌های ابری و توزیع‌شده

6. آشنایی با RDBMS

• تعریف و ساختار RDBMS
• ویژگی‌های کلیدی استفاده از جدول، پشتیبانی از SQL ، محدودیت‌های کلیدی
• مقایسه با سایر DBMSها از نظر انعطاف‌پذیری، ساخت‌یافتگی و عملکرد

قسمت دوم – مفاهیم پایگاه داده رابطه‌ای:

در این قسمت آمورشی چه چیزی یاد خواهید گرفت؟

1. مفاهیم اصلی در RDBMS

• تعریف جدول، فیلد (ستون)، رکورد (سطر)
• تعریف کلیدها و نقش آن‌ها در شناسایی یکتا و ارتباط بین جداول

2. کلیدها در پایگاه داده

• کلید اصلی (Primary Key) تعریف، ویژگی‌ها، مثال کاربردی
• کلید یکتا (Unique Key) تفاوت با کلید اصلی، کاربرد
• کلید ترکیبی (Composite Key) کاربرد در جداول با کلید مرکب
• کلید خارجی (Foreign Key) حفظ یکپارچگی ارجاعی بین جداول

3. روابط بین جداول

• تعریف و انواع روابط منطقی One-to-One، One-to-Many، Many-to-Many
• رابطه خودارجاعی (Self-Referencing)
• مثال‌های کاربردی برای هر نوع رابطه (مشتری-سفارش، دانشجو-درس، کارمند-مدیر)

4. مدل‌سازی داده‌ها و دیاگرام ER

• مراحل مدل‌سازی: مفهومی، منطقی، فیزیکی
• شناسایی موجودیت‌ها: قوی و ضعیف
• تعریف و دسته‌بندی صفات: ساده، مرکب، تک‌مقداری، چندمقداری
• تشخیص روابط بین موجودیت‌ها و تعیین نوع آن‌ها
• ترسیم دیاگرام ER برای نمایش ساختار پایگاه داده
• معرفی ابزارها برای ترسیم دیاگرام

5. مثال‌های عملی مدل‌سازی

• مدل‌سازی سیستم مدیریت کتابخانه
• طراحی پایگاه داده فروشگاه آنلاین
• طراحی سیستم ثبت‌نام دانشجو و دروس
• تحلیل رابطه Master/Detail در سفارش و اقلام، مشتری و فاکتور

6. نرمال‌سازی پایگاه داده

• تعریف و اهداف نرمال‌سازی
• انواع ناهنجاری‌ها: درج، حذف، به‌روزرسانی
• فرم‌های نرمال‌سازی: ۱NF، ۲NF، ۳NF، BCNF، ۴NF، ۵NF
• مثال‌های کاربردی از نرمال‌سازی جداول اطلاعاتی مختلف

قسمت سوم – زبان پرس‌وجو و ابزارهای مرتبط:

در این قسمت آمورشی چه چیزی یاد خواهید گرفت؟

1. آشنایی با SQL و T-SQL

• معرفی SQL و دستورات پایه (SELECT, INSERT, UPDATE, DELETE)
• معرفی T-SQL، تفاوت با SQL
• کاربردهای T-SQL در SQL Server
• مثال‌های ساده و پیشرفته از کوئری‌نویسی

2. معرفی SQL Server

• تاریخچه و کاربردهای آن
• ویژگی‌ها و نسخه‌های مختلف
• مقایسه با سایر RDBMS ها از لحاظ سرعت، قابلیت توسعه، ابزارهای پشتیبانی

3. ابزارهای طراحی و مدیریت پایگاه داده

• ابزارهای مدل‌سازی مانند ERWin، MySQL Workbench
• ابزارهای مدیریت پایگاه داده phpMyAdmin ، DBeaver
• ابزارهای تحلیل و بهینه‌سازی عملکرد پایگاه داده

قسمت چهارم – کاربردها و مسیر شغلی:

در این قسمت آمورشی چه چیزی یاد خواهید گرفت؟

1. سامانه‌های اطلاعاتی و نقش پایگاه داده

• معرفی سامانه‌های MIS، DSS، ERP، CRM
• نقش پایگاه داده در این سامانه‌ها
• ارائه مثال‌های کاربردی و تجاری

2. مسیر شغلی در حوزه پایگاه داده

• معرفی نقش‌ها DBA، تحلیلگر داده، معمار داده
• مهارت‌های کلیدی موردنیاز SQL، طراحی، امنیت، بهینه‌سازی
• بررسی مدارک معتبر بین‌المللی Oracle OCP ، Microsoft Azure Data Engineer
• روندهای نوظهور: پایگاه داده‌های ابری، پایگاه داده‌های بلادرنگ (Realtime)

قسمت پنجم – پروژه عملی:

• طراحی کامل یک پایگاه داده برای فروشگاه آنلاین
• شامل تحلیل نیازمندی، مدل‌سازی ER ، پیاده‌سازی SQL، نرمال‌سازی، و تست عملکرد

این دوره آموزشی به‌صورت گام‌به‌گام شما را با دنیای پایگاه‌های داده آشنا می‌کند و از مفاهیم اولیه تا طراحی و پیاده‌سازی یک سیستم پایگاه داده کامل را پوشش می‌دهد. در بخش اول، با تعاریف پایه مانند داده، اطلاعات، و تفاوت آن‌ها آشنا می‌شوید و نقش حیاتی پایگاه داده در مدیریت اطلاعات را درک خواهید کرد. همچنین، تاریخچه سیستم‌های پایگاه داده، انواع آن‌ها (رابطه‌ای، NoSQL، شیءگرا)، و مزایای استفاده از یک سامانه مدیریت پایگاه داده (DBMS) بررسی می‌شود. این بخش شما را برای درک بهتر کاربردهای واقعی پایگاه داده در صنایع مختلف مانند بانکداری، تجارت الکترونیک، و آموزش آماده می‌کند.

در بخش دوم، مفاهیم پایگاه داده رابطه‌ای (RDBMS) به‌صورت عمیق‌تری آموزش داده می‌شود. شما با اجزای اصلی مانند جداول، فیلدها، رکوردها، و انواع کلیدها (Primary Key، Foreign Key و…) آشنا خواهید شد. همچنین، یاد می‌گیرید که چگونه روابط بین جداول را طراحی کنید و با استفاده از دیاگرام ER، مدل‌سازی داده‌ها را انجام دهید. مفاهیم پیشرفته‌ای مانند نرمال‌سازی و حل ناهنجاری‌های داده نیز با مثال‌های کاربردی توضیح داده می‌شوند تا بتوانید پایگاه‌داده‌هایی با ساختار بهینه طراحی کنید.

بخش سوم این دوره بر زبان پرس‌وجوی ساختاریافته (SQL) و ابزارهای مرتبط متمرکز است. شما با دستورات اساسی SQL مانند SELECT، INSERT، UPDATE و DELETE آشنا می‌شوید و تفاوت بین SQL استاندارد و T-SQL را درک خواهید کرد. علاوه بر این، ابزارهای مدیریت و طراحی پایگاه داده مانند SQL Server، MySQL Workbench، و ابزارهای بهینه‌سازی عملکرد معرفی می‌شوند تا بتوانید به‌صورت عملی با محیط‌های مختلف کار کنید.

در بخش‌های پایانی، کاربردهای پایگاه داده در سامانه‌های اطلاعاتی (مانند ERP و CRM) و مسیرهای شغلی مرتبط (مانند مدیر پایگاه داده، تحلیلگر داده، و معمار داده) بررسی می‌شوند. در نهایت، با انجام یک پروژه عملی (طراحی پایگاه داده برای یک فروشگاه آنلاین)، تمام آموخته‌های خود را به کار می‌گیرید و آماده ورود به بازار کار می‌شوید. این دوره برای دانشجویان، توسعه‌دهندگان، و علاقه‌مندان به حوزه داده طراحی شده و پیشنیاز خاصی ندارد.