دوره فرایندکاوی Process Mining

۱. تحلیل و مدل‌سازی فرآیند
۲. داده‌کاوی در فرایند
۳. جمع‌آوری داده
۴. کشف فرایند
۵. روش‌های کشف فرایند پیشرفته
۶. بررسی تطبیقی
۷. کاوش دیدگاه‌های بیشتر
۸. حمایت عملیاتی
۹. ابزارهای پشتیبانی
۱۰. تحلیل فرایندهای لازانیا
۱۱. تحلیل فرایندهای اسپاگتی
۱۲. نقشه‌نگاری و جهت‌یابی
۱۳. آموزش نرم افزار Prom
۱۴. آموزش نرم افزار Discovery
۱۵. آموزش نرم افزار Celonis

اگر به گوشه و کنار سازمان خود، نگاهی بیندازیم، می‌بینم کلی نرم‌افزار و ابزار‌ وجود دارد که در حال تولید داده هستند. فرآیندکاوی یک نگرش فرآیندمحور در علم داده می‌باشد و می‌تواند از این داده‌های ایجادشده، استفاده کند و نقشه فرآیند انجام کار را استخراج نماید. این موضوع فواید بسیار زیادی برای سازمان دارد؛ از جمله کمک می‌کند روال واقعی جریان فرآیند مشخص شود و می‌توان بررسی دقیقی بر روی چگونگی ایجاد این مسیر جریان انجام داد.

متخصصین حوزه مدیریت فرآیندها معتقد هستند یک سازمان بدون دانش نسبت به چگونگی انجام کارها نمی‌تواند مسیر پیشرفت را به صورت صحیح طی نماید. سازمان‌ها هزینه بسیار زیادی برای استخراج و کشف فرآیندها انجام می‌دهند و این موضوع در بعضی از سازمان‌ها تا جایی اهمیت دارد که واحد سازمانی با عنوان “سیستم‌ها و روش‌ها” ایجاد می‌نمایند تا بتوانند همیشه آخرین وضعیت از فرآیندها را داشته باشند.

اما گاهی متخصصین حوزه فرآیند نمی‌توانند از طریق مصاحبه و روش‌های متداول استخراج فرآیند به مدل فرآیند دست پیدا کنند مثلا بدست آوردن نحوه ارائه خدمات خودرو در یک نمایندگی مجاز کار بسیار زمان‌بر و پیچیده‌ای خواهد بود. اما با استفاده از فرآیندکاوی می‌توان از طریق اطلاعات بجا مانده از قسمت‌های مختلف به مدل فرآیند رسید.

زمانی چالش استخراج مدل فرآیند با روش‌های سنتی افزایش می‌یابد که قرار است برای اموری که وظیفه‌محور هستند و روال‌های جریان از پیش تعیین شده ندارند و معمولا بیشترین حجم کاری یک سازمان را تشکیل می‌دهند فرآیند استخراج کنیم. مانند روال‌های مربوط به نامه‌نگاری سازمان و یا سامانه‌های میز خدمت. کمتر متخصص حوزه فرآیند پبدا می‌شود که تمایل داشته باشد برای این جنس از انجام کارها مدل فرآیندی استخراج نماید.

از دیگر ویژگی‌های فرآیندکاوی می‌توان به تطبیق مدل فرآیندی با آنچه که درحال اجرا می‌باشد، اشاره کرد. این امر کمک می‌کند تا نگاه واقعی تری نسبت به جریان فرآیندها داشته باشیم و در داده‌های سازمان، به دنبال دلیل و چرایی جریان مسیرهای فرآیند باشیم.

زمانی که مدل فرآیند بر اساس واقعیت موجود در سازمان باشد، می‌توان به صورت دقیق‌تری به توسعه مدل فرآیندها نگاه کرد و حتی پیشبینی نمود که تغییر در قسمت‌های مختلف فرآیند چه پیامدی خواهد داشت و درنهایت فرآیند‌ها را می‌توان از حالت جریان‌های درهم‌ریخته (اسپاگتی) به فرآیندهای لایه‌ای (لازانیا) تبدیل نمود.

با کمک فرآیندکاوی می‌توان شاخص‌های فرآیندی را اندازه‌گیری نمود و حتی می‌توان شاخص‌های جدید برای ارزیابی عملکرد فرآیند طراحی و با کمک ابزارهای موجود در این حوزه، می‌توان برای بررسی آن از داشبورد استفاده نمود.

همیشه این نگرانی برای متخصصین مدیریت فرآیندها وجود دارد که مدل فرآیند طراحی شده چقدر در سازمان درحال اجرا می‌باشد؛ می‌توان با استفاده از فرآیند‌کاوی و تطبیق مدل فرآیند با دادهای موجود در سیستم، تعیین نمود که چه میزان از فرآیند طراحی شده جریان فعلی را پشتیبانی می‌کند.

اکثر طراحان فرآیند با این نگرانی روبه‌رو هستند که فرآیندهای طراحی شده تا چه میزان پیوسته (End2End) طراحی شده و نیاز دارند نقاط ضعف طراحی را پیدا کنند و سریع‌تر آن‌ها را بهبود دهند؛ جهت رفع این نیاز معمولا از روش های BI و داشبورد‌های آماری استفاده می‌کنند و همیشه چالش تغییر فرآیند و طراحی مجدد داشبورد‌ها پیش روی آن‌ها می‌باشد؛ ولی با استفاده از ابزارهای آماده در حوزه فرایندکاوی، در کمترین زمان ممکن می‌توان فرآیند را تحلیل نمود.

در این دوره آموزشی سعی می‌کنیم آنچه که یک متخصص مدیریت فرآیندها برای کشف فرآیند از روی داده‌های سیستمی نیاز دارد را ارائه دهیم و متخصص را به سطحی از دانش و تجربه برسانیم که بتواند از داده‌های به‌جامانده در سیستم‌ها، یک رویداد ساده را ایجاد نماید و با استفاده از روش‌های استخراج و کشف فرآیند مانند آلفا، الگوریتم ژنتیک، علت و معلول و درخت پیمایش، مدل‌های فرآیندی پترینت را طراحی نماید و در نهایت با حذف داده‌های پرت، مدل بهینه را از بین مدل‌های کشف‌شده استخراج نماید و اگر مدل فرآیندی قبلا طراحی شده است، آن را با داده‌های سیستم تطبیق نماید.

در حوزه کسب و کار، وجود یک مدل قابل فهم برای همگان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد، یکی از کاربردی ترین امکانات فرایندکاوی، امکان بدست آوردن مدل BPMN از مدل‌های جریان ساده و یا پترینت می باشد؛ حتی می‌توان آن را منطبق بر استانداردهای BPMN 2.0 استخراج نمود و برای آن Pool و Lane و منابع تعیین کرد.

شبیه‌سازی مدل کشف شده کمک می‌کند تا مسیر جریان اطلاعات براساس زمان بررسی شود و کمک می‌کند تراکم جریان اطلاعات در مراحل مختلف قابل بررسی باشد. این شبیه سازی کمک می‌کند اگر در جایی گلوگاه وجود دارد، شناسایی شود و به دلیل آنکه این شبیه‌سازی مبتنی بر اطلاعات واقعی صورت می‌گیرد، از اعتبار ویژه‌ای برخوردار است و حتی در این شبیه‌سازی‌ها، می‌توان هزینه را محاسبه نمود و یکی از مهمترین اقدامات حوزه فرآیند (که محاسبه هزینه فرآیند می‌باشد) را میسر ساخت.

همچنین مفاهیم مدل های جریان ساده،C-net، پترینت، BPMN،BPEL و YAWL که مدل‌های سطح بالا می باشد و کاربرد هر کدام به عنوان یک استاندارد، بحث خواهد شد و مثال‌های متعددی از هر کدام مطرح می‌گردد و ابزارهای تخصصی هر مدل ارائه می‌شود و چگونگی کارکردن با آنها بررسی خواهد شد.

در انتهای دوره این انتظار وجود دارد که بتوانید یک رویداده ساده استخراج یافته از بانک اطلاعاتی را تحلیل نمایید و با روش های کشف فرآیند، مدل پترینت و BPMN آن را کشف نمایید و با داده‌های در جریان سیستم مقایسه نمایید و میزان انطباق آن را تشخیص دهید و برای بهبود آن بتوانید راهکار ارائه نمایید و میزان بهبود را در آینده پیش‌بینی نمایید. همچنین در ادامه انتظار می‌رود که یک فرآیند اسپاگتی را به لازانیا تبدیل نمایید و منابع لازم برای اجرای آن و ارتباط بین منابع را مشخص کنید. همچنین توانایی تحلیل نمودارهای آماری مربوط به حوزه فرآیند و تعیین شاخص‌های فرآیند را خواهید داشت.