مدیریت ریسک
بازیابی از فاجعه (Disaster Recovery) چیست؟
بازیابی از فاجعه (Disaster Recovery یا DR) توانایی سازمان در پاسخگویی و بازیابی از رویدادی است که تأثیر منفی بر فعالیت‌های کسب و کار دارد. هدف از بازیابی از فاجعه این است که سازمان بتواند در اسرع وقت پس از وقوع یک فاجعه، دوباره از سیستم‌های حیاتی و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات استفاده کند. جهت آمادگی برای این امر، سازمان‌ها اغلب تجزیه و تحلیل عمیق سیستم‌های خود را انجام می‌دهند و یک سند رسمی برای پیگیری در مواقع بحرانی ایجاد می‌کنند. این سند به عنوان برنامه بازیابی از فاجعه شناخته می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اهمیت بازیابی از فاجعه و عملکرد آن، با ما در این مقاله همراه باشید.
فاجعه چیست؟
عمل بازیابی از فاجعه حول وقایعی می‌گذرد که ماهیت جدی دارند. این حوادث غالباً در شکل بلایای طبیعی تصور می‌شوند، اما همچنین می‌توانند در اثر نقص فنی سیستم یا حمله عمدی توسط انسان ایجاد گردند. آن‌ها به اندازه کافی قابل توجه هستند و می‌توانند برای مدت زمانی خاص، فعالیت‌های مهم کسب و کار را مختل یا متوقف کنند. انواع فاجعه عبارتند از:
- حملات سایبری مانند بدافزار، DDoS و حملات باج‌افزار
- خرابکاری عمدی
- قطعی برق
- خرابی تجهیزات
- اپیدمی‌ها یا بیماری‌های همه گیر مانند کووید ۱۹
- حملات یا تهدیدهای تروریستی
- حوادث صنعتی
- طوفان شدید
- گردباد
- زلزله
- سیلاب
- آتش‌سوزی
چرا بازیابی از فاجعه مهم است؟
بلایا بسته به سناریو می‌توانند انواع مختلفی از خسارات را با شدت‌های مختلف وارد کنند. قطع کوتاه‌مدت شبکه می‌تواند منجر به ناامیدی مشتریان و از بین رفتن معامله‌های یک سیستم کسب و کار الکترونیکی شود. طوفان یا گردباد می‌تواند کل تأسیسات تولیدی، مرکز داده یا دفتر را از بین ببرد.
بعلاوه، بسیاری از کسب و کارها موظفند برای احراز مقررات انطباق، برنامه‌هایی برای بازیابی از فاجعه، تداوم کسب و کار و محافظت از داده‌ها ایجاد و دنبال کنند. این امر به ویژه برای سازمان‌هایی که در بخش‌های مالی، بهداشتی، تولیدی و دولتی فعالیت می‌کنند بسیار مهم است. عدم وجود رویه‌های بازیابی از فاجعه می‌تواند منجر به مجازات‌های قانونی یا نظارتی شود، بنابراین درک چگونگی رعایت استانداردهای انعطاف‌پذیری مهم است.
ممکن است آماده‌سازی برای هر فاجعه احتمالی ناممکن به نظر برسد، اما بحران کووید ۱۹ نشان داد که حتی سناریوهایی که به نظر دور از ذهن می‌آیند نیز می‌توانند به سرانجام برسند. کسب و کارهایی که اقدامات اضطراری برای حمایت از دورکاری در نظر گرفته بودند، هنگامی که دستورات مربوط به قرنطینه وضع می‌شد، یک مزیت آشکار داشتند.
تفکر در مورد بلایا قبل از وقوع آن‌ها و ایجاد برنامه‌ای برای پاسخگویی می‌تواند مزایای بسیاری را به همراه داشته باشد. این امر آگاهی در مورد اختلالات احتمالی را افزایش می‌دهد و به سازمان کمک می‌کند تا وظایف مهم خود را در اولویت قرار دهد. این امر همچنین یک محفل برای بحث در مورد این موضوعات و تصمیم‌گیری دقیق در مورد بهترین پاسخ فراهم می‌کند.
عناصر استراتژی بازیابی از فاجعه
قبل از اینکه سازمان بتواند استراتژی‌های بازیابی از فاجعه خود را تعیین کند، ابتدا باید دارایی‌ها و اولویت‌های موجود را تجزیه و تحلیل نماید. دو تجزیه و تحلیل مختلف به طور معمول در تصمیم‌گیری بازیابی از فاجعه نقش دارند:
تحلیل ریسک
تجزیه و تحلیل ریسک یا ارزیابی ریسک ارزیابی تمام ریسک‌های احتمالی کسب و کار و همچنین نتایج آن‌ها است. ریسک‌ها بسته به صنعتی که سازمان در آن قرار دارد و موقعیت جغرافیایی آن بسیار متفاوت هستند. ارزیابی باید ریسک‌های احتمالی را شناسایی کند، تعیین نماید که این ریسک‌ها به چه کسی آسیب می‌رسانند و یا از یافته‌ها برای ایجاد رویه‌هایی استفاده کند که این ریسک‌ها را در نظر می‌گیرند.
جمع‌بندی
در حالی که برخی از سازمان‌ها سرمایه‌گذاری در برنامه‌ریزی جامع برای بازیابی از فاجعه را یک چالش می‌دانند، هیچ کس نمی‌تواند هنگام برنامه‌ریزی برای رشد و پایداری طولانی‌مدت، این مفهوم را نادیده بگیرد. بعلاوه اگر اتفاق بدی رخ دهد، سازمان‌هایی که بازیابی از فاجعه را در اولویت خود قرار داده‌اند خرابی کمتری را تجربه می‌کنند و می‌توانند سریع‌تر عملیات عادی خود را از سر بگیرند.
