مدیریت خودمدیریت منابع انسانی
هر آنچه باید در مورد مربیگری و منتورینگ بدانید
مربیگری و منتورینگ هر دو فرایندهایی هستند که افراد حقیقی و حقوقی را قادر می‌سازند تا از پتانسیل کامل خود بهره گیرند.
مربیگری و منتورینگ شباهت‌های زیادی دارند بنابراین بهتر است ابتدا وظایف مشترک این دو نقش را بررسی کنیم و سپس به تفاوت‌های آن‌ها بپردازیم.
- کشف نیازها، انگیزه‌ها، خواسته‌ها، مهارت‌ها و فرایندهای فکری برای کمک به فرد در جهت ایجاد تغییرات واقعی و پایدار
- استفاده از تکنیک سوال پرسیدن جهت شناسایی راه‌حل‌ها به گونه‌ای که خود فرد به جواب برسد، نه اینکه منتور یا مربی پاسخ را به او دیکته کند
- پشتیبانی و حمایت از مشتری در تعیین اهداف و پیدا کردن روش‌های مناسب پیشرفت جهت دسترسی به این اهداف
- مشاهده، گوش دادن و سوال کردن برای درک وضعیت فرد
- استفاده‌ی خلاقانه از ابزارها و تکنیک‌هایی که ممکن است شامل آموزش یک به یک، تسهیل و مشاوره باشد
- تعهد به عمل و تشویق به ایجاد رشد و تغییر پایدار
- حمایت بی قید و شرط از مشتری، دیدگاه‌ها، سبک زندگی و آرزوهای وی
- اطمینان حاصل کردن از کسب مهارت‌های شخصی توسط مشتری و عدم وابسته شدن او به مربی یا منتور
- ارزیابی نتایج فرایند با استفاده از اقدامات عینی برای اطمینان از موفقیت و دستیابی فرد به اهداف خود
- تشویق کردن افراد جهت بهتر شدن و جذب متحدان جدید برای دستیابی به اهداف خود
- داشتن تجربه در زمینه‌هایی که نیاز به مربیگری انتقال مهارت وجود دارد
- مدیریت رابطه برای اطمینان حاصل کردن از دریافت خدمات مناسب توسط فرد
تعریف مربیگری و منتورینگ
موضوع مشترکی که میان انواع مربیگری و منتورینگ وجود دارد این است که این خدمات مجموعه‌ای از تجزیه و تحلیل، تأمل و اقدامات را ارائه می‌دهند که در نهایت فرد را قادر می‌سازد تا در یک زمینه از زندگی یا کار خود به موفقیت برسد.
در ادامه دو تعریف از مربیگری و منتورینگ را آورده‌ایم:
مربیگری: “فرایندی که امکان یادگیری و توسعه را فراهم می‌کند و بنابراین عملکرد بهبود می‌یابد. برای اینکه یک مربی موفق باشید، نیاز به دانش و درک فرایند و همچنین انواع سبک‌ها، مهارت‌ها و فنون متناسب با زمینه‌ای دارید که در آن فعالیت می‌کنید.” (اریک پارسلو)
منتورینگ: “کمک یک شخص به شخص دیگر در ایجاد تغییرات قابل توجه در دانش، کار یا تفکر” (دی. کلاترباک و دی. مگینسون)
تفاوت مربیگری و منتورینگ
همانطور که پیش‌تر خواندید، شباهت‌های زیادی بین مربیگری و منتورینگ وجود دارد. منتور، به ویژه در تعاریف سنتی، فرد را قادر می‌سازد تا راه کسی را دنبال کند که در زمینه‌ای مشابه فعالیت کرده و می‌تواند دانش، تجربه و فرصت‌های جدید را در اختیار وی بگذارد. اما مربیگری معمولاً بر این اساس انجام نمی‌شود که مربی تجربه شغلی مشتری خود را داشته باشد، مگر اینکه به طور خاص و متمرکز بر مهارت صورت گیرد.
با وجود این، افرادی حرفه‌ای خدمات خود را تحت عنوان منتور ارائه می‌دهند که تجربه‌ای از شغل مشتری خود ندارند و برعکس، افرادی هستند که چنین تجربه‌ای دارند و تحت عنوان مربی فعالیت می‌کنند. بنابراین نتیجه می‌گیریم که تعیین نیازهای شما ضروری است و باید اطمینان حاصل کنید که مربی یا منتور می‌تواند نوع و سطح خدمات مورد نیاز شما را تحت هر عنوانی که باشد، تأمین کند.
مربیگری و منتورینگ در کسب و کار
توسعه سازمانی، تغییراتی که با ادغام ایجاد می‌شود و همچنین حمایت از کارمندان به دلیل تغییر نقش یا شغل، اغلب دلایلی هستند که شرکت‌ها را به استخدام مربی یا منتور ترغیب می‌کنند.
زمانی مربیگری و منتورینگ فقط به مدیران ارشد و مدیران شرکت اختصاص داشت، اما اکنون به عنوان یک ابزار توسعه شخصی یا حرفه‌ای در دسترس همه قرار دارد. مربیگری و منتورینگ همچنین به منظور کمک به کارکنان جهت پذیرش تغییرات، با برنامه‌های تغییر سازمانی ارتباط نزدیکی دارند.
مربیگری و منتورینگ، که هر دو بر روی فرد متمرکز هستند، می‌توانند روحیه، انگیزه و بهره‌وری را افزایش دهند و باعث تغییر کارکنان شوند زیرا افراد احساس باارزش بودن می‌کنند و با تغییرات کوچک و بزرگ سازمانی در ارتباط هستند. این نقش ممکن است توسط مربیان داخلی یا منتورها و یا توسط آژانس‌های مربیگری حرفه‌ای ارائه شود.
برنامه های مربیگری و منتورینگ به طور کلی در بین کارمندان محبوب هستند زیرا مربیگری بین تحقق اهداف سازمانی و نیازهای فردی کارمندان توازن ایجاد می‌کند. این یک رابطه دو طرفه با سازمان و کارمند است که مزایای قابل توجهی در پی دارد.
به تازگی افراد مسئولیت بیشتری در مورد رشد شخصی و شغلی خود به عهده می‌گیرند و حتی کسانی که در سازمان‌های بزرگ استخدام می‌شوند دیگر به کارفرمایان برای تأمین تمام نیازهای توسعه شغلی خود اعتماد نمی‌کنند؛ در نتیجه تعداد افرادی که به طور خصوصی با مربیان و منتورها قرارداد می‌بندند رو به افزایش است. برخی می‌خواهند شغل خود را تغییر دهند، اما بسیاری نیز به دنبال به حداکثر رساندن توانایی‌های خود در شغل فعلی و یا ایجاد تعادل میان زندگی شغلی و شخصی خود هستند.
مربیگری و منتورینگ اجرایی
اشتراکات زیادی بین مربیان و منتورهای اجرایی و کسب و کار وجود دارد. بسیاری از افراد هر دوی از این خدمات را ارائه می‌دهند، اما تعداد زیادی از متخصصان در انگلیس هستند که خود را مربیان و منتورهای اجرایی می‌نامند و میان خود و دیگر افراد مشغول در این حوزه، تفاوت ایجاد کرده‌اند. تفاوت‌های کلیدی بین مربیگری و منتور کسب و کار و اجرایی این است که مربیان و منتورهای اجرایی معمولاً:
- سابقه‌ای در نقش‌های حرفه‌ای و اجرایی داشته‌اند
- به طور خاص با افراد رده بالا یا با کسانی که توانایی رسیدن به چنین رده‌هایی را دارند، همکاری می‌کنند
- در سطح هیئت مدیره یا مدیرعامل در سازمان‌های رده بالا کار می‌کنند
- خدمات خود را به طور محرمانه نیز ارائه می‌دهند
مربیگری و منتورینگ عملکرد
بسیاری از مشتریان به جای اصلاح یک مسئله، به دنبال مربیگری یا منتور برای توسعه عملکرد هستند. هنگامی که سازمانی جهت خدمات توسعه‌دهنده پول پرداخت می‌کند، معمولا به دنبال بهبود عملکرد است. حتی اگر یک مدیر جهت ایجاد تعادل میان زندگی شخصی و کاری خود حمایت منتور یا مربی را دریافت کند، این حمایت با هدف افزایش کارایی و بهره‌وری او در محل کار انجام خواهد شد.
مبانی و مدل‌های نظری مربیگری عملکرد، ریشه در روانشناسی کسب و کار و همچنین رویکردهای مدیریت عمومی دارد.
مربیگری و منتورینگ مهارت‌ها
مربیان و منتورهای مهارت، یک رویکرد کل‌نگرانه برای رشد فردی را جهت تمرکز و پرورش مهارت‌های اصلی که کارمند باید در نقش خود انجام دهد، در پیش می‌گیرند. مربیان و منتورها مهارت باید در اجرای مهارت‌هایی که آموزش می‌دهند، خود دارای مهارت و تجربه کافی باشند.
مشاغل با سرعت فزاینده‌ای در حال تغییر هستند. برنامه های آموزشی قدیمی اغلب برای وفق دادن خود با این سرعت روزافزون، به اندازه کافی انعطاف‌پذیر نیستند. در چنین مواردی، مربیگری مهارت‌ها امکان داشتن رویکردی انعطاف پذیر را برای توسعه مهارت فراهم می‌کند. همچنین می‌توان از مربیگری مهارت در محیط های “زنده” استفاده کرد به جای اینکه افراد را از سر کار به کلاس درس منتقل کنیم.
برنامه‌های مربیگری مهارت به طور خاص متناسب با خود فرد، دانش، تجربه، بلوغ و آرزوهای اوست و به طور کلی تمرکز بر دستیابی به اهداف خود فرد و شرکت دارد. این اهداف غالباً شامل این می‌شود که فرد بتواند وظایف مشخصی را انجام دهد در حالی که نیازهای شخصی و شغلی خود را نیز در نظر می‌گیرد.
یکی از مزیت‌های مربیگری مهارت این است که بر اساس نیاز شغلی فرد توسعه می‌یابد، به روشی دارای چارچوب (اما بسیار انعطاف‌پذیر) ارائه می‌شود و نتایج قابل توجهی را در پی دارد.
مربیگری و منتورینگ شخصی
“مربیگری زندگی” یا مربیگری شخصی در دهه گذشته در انگلیس، اروپا و استرالیا رشد چشمگیری داشته است. مربیان شخصی ممکن است رو در رو کار کنند اما از طریق ایمیل و تلفنی نیز ارتباط برقرار می‌کنند. این مربیان در نقش‌های حمایتگر برای کسانی که مایل به ایجاد نوعی تغییر قابل توجه در زندگی خود هستند، عمل می‌کنند.
مربیان به مشتریان خود محیطی امن و انگیزشی را برای کشف آنچه در زندگی می‌خواهند و چگونگی دستیابی به آرزوها و برآورده ساختن نیازهایشان ارائه می‌دهند. مربی با کمک به مشتری در تعهد داشتن به هدف خود و با توجه به تجربیات شخصی، فضا و پشتیبانی مورد نیاز برای رشد و توسعه را در اختیار او می‌گذارد. نقش اصلی مربی اغلب کمک به مشتری برای حفظ انگیزه و ایجاد تعهد لازم برای دستیابی به اهدافش است.
در بسیاری از موارد مربیگری شخصی صرفاً با توجه به هدف برنامه، از مربیگری شغلی متمایز می‌شود. مربیگری در کسب و کار همیشه دارای محدودیت‌هایی است که از نظر سازمان برای فرد یا گروه اعمال می‌شود؛ اما مربیگری شخصی کاملاً با توجه به فرد انجام می‌گیرد.
