رفتار سازمانی چیست و چه اهمیتی برای سازمان دارد؟

رفتار سازمانی از مباحث مهم و مورد توجه در مباحث منابع سازمانی است. در این مقاله ضمن تعریف رفتار سازمانی به اهمیت این مبحث در سازمان‌ها، اهداف رفتار سازمانی و مزایایی که برای سازمان خلق می‌کند میپردازیم.

رفتار سازمانی چیست؟

رفتار سازمانی (Organizational Behavior) مطالعه آکادمیک نحوه عملکرد افراد در گروه‌ها است. اصول آن در تلاش برای ایجاد کارایی موثر کسب و کار اعمال می‌شود. مطالعه رفتار سازمانی شامل مناطقی از تحقیق است که به بهبود عملکرد شغلی، افزایش رضایت شغلی، ارتقا نوآوری و تشویق رهبری اختصاص دارد.

هر کدام از این موارد، اقدامات پیشنهادی خاص خود، مانند سازماندهی مجدد گروه‌ها، اصلاح ساختارهای پاداش و جریمه یا تغییر روش‌های ارزیابی عملکرد را دارد. ریشه مطالعه رفتار سازمانی در اواخر دهه ۱۹۲۰ است، زمانی که شرکت وسترن الکتریک مطالعات مشهوری را درباره رفتار کارگران در کارخانه‌ هاثورن خود در سیسرو، ایلینوی آغاز کرد. محققان تصور می‌کردند اگر محیط کار با نور بهتر و طراحی پیشرفته به روز شود، کارگران بهره‌وری بیشتری خواهند داشت. در کمال تعجب، محققان دریافتند که اهمیت محیط از عوامل اجتماعی کمتر است. برای مثال موضوع مهمتر این بود که کارمندان با همکاران خود کنار بیایند و احساس کنند که مدیر از آنها قدردانی می‌کند. این یافته‌های اولیه از مطالعات گسترده‌ای بین سال‌های ۱۹۲۴ و ۱۹۳۳ الهام گرفته است. آن مطالعات شامل تاثیرات عواملی از جمله وقفه‌های کار، انزوا و روشنایی، بر بهره‌وری بودند.

مشهورترین نتیجه این مطالعات اثر‌هاثورن نام دارد، که نحوه تغییر رفتار افراد آزمودنی را در صورت اطلاع از اینکه مشاهده می‌شوند، توصیف می‌کند. به محققان آموزش داده می‌شود بررسی کنند که آیا اثر‌هاثورن یافته‌های آنها را در مورد رفتار انسان نقض می‌کند یا خیر. رفتارهای سازمانی تا دهه ۱۹۷۰ توسط انجمن روانشناسی آمریکا به عنوان یک زمینه مطالعه دانشگاهی کاملاً ناشناخته بود. با این وجود، اثر‌هاثورن به دلیل اعتبار سنجی رفتار سازمانی به عنوان یک زمینه رسمی‌تحصیلی ارزش دارد و پایه و اساس حرفه منابع انسانی است، به همان صورتی که اکنون آن را می‌شناسیم.

اهداف مطالعه رفتار سازمانی

رهبران مطالعه‌هاثورن چند تفکر بنیادی داشتند. آنها فکر کردند که می‌توانند از تکنیک‌های مشاهده علمی ‌برای افزایش مقدار و کیفیت کار یک کارمند استفاده کنند. و آنها به کارگران به عنوان منابع غیر قابل تعویض نگاه می‌کردند. آنها تصور می‌کردند کارگران از نظر روانشناسی و جایگاه بالقوه آنها در یک شرکت منحصر به فرد هستند. طی سالیان بعد، مفهوم رفتار سازمانی گسترش یافت. با شروع جنگ جهانی دوم، محققان تمرکز خود را بر علوم منطقی و مدیریت آغاز کردند. مطالعات مکتب کارنگی در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ رویکردهای عقل گرایانه در تصمیم گیری را قوت بخشید.

امروزه، این مطالعات و تحقیقات دیگر به نظریه‌های مدرن ساختار کسب و کار و تصمیم گیری تبدیل شده‌اند. مرزهای جدید رفتار سازمانی، مولفه‌‌های فرهنگی سازمان هستند، مانند اینکه چگونه نژاد، سطح اجتماعی و نقش‌های جنسیتی بر ایجاد گروه و بهره‌وری تاثیر می‌گذارند. این مطالعات روش‌هایی را در نظر می‌گیرد که هویت و زمینه، تصمیم‌گیری را اطلاع می‌دهند.

• رفتار سازمانی مطالعه نحوه رفتار افراد در گروه‌ها است.
• مطالعات اولیه اهمیت پویایی گروه را در بهره وری کسب و کار تعیین کرد.
• مطالعه رفتار سازمانی، پایه و اساس منابع انسانی سازمان‌ها است.

جایی که رفتار سازمانی مطالعه می‌شود

برنامه‌های دانشگاهی که بر رفتار سازمانی تمرکز می‌کنند در رشته کسب و کار و همچنین در مددکاری اجتماعی و روانشناسی یافت می‌شوند. این برنامه‌ها از زمینه‌های مردم شناسی، قوم نگاری و مطالعات رهبری گرفته شده و از مدل‌های کمی، کیفی و رایانه‌ای به عنوان روش‌های کاوش و آزمایش ایده‌ها استفاده می‌کنند.

بسته به برنامه، می‌توان مباحث خاص و یا زمینه‌های گسترده‌تری را در رفتار سازمانی مطالعه کرد. موضوعات خاص تحت پوشش شامل شناخت، تصمیم گیری، یادگیری، انگیزه، مذاکره، تاثیرات، روند گروهی، کلیشه‌ها و قدرت و نفوذ است. زمینه‌های گسترده‌تر مطالعه شامل سیستم‌های اجتماعی، پویایی تغییر، بازارها، روابط بین سازمان و محیط آنها، چگونگی تاثیر جنبش‌های اجتماعی بر بازارها و قدرت شبکه‌های اجتماعی است.