معماری سازمانی توگف TOGAF چیست؟

‏TOGAF، معرفی شده توسط گروه باز (The Open Group)، یک روش و چارچوب معماری سازمانی است که توسط سازمان‌های برجسته جهان برای بهبود بهره‌وری در کسب و کار استفاده می‌شود. این یک استاندارد معماری سازمانی است و از استانداردها، روش‌ها و ارتباطات ثابت بین متخصصین معماری سازمان اطمینان حاصل می‌کند، بنابراین می‌توانیم کار معماری سازمانی خود را به روشی بهتر انجام دهیم، از جمله:
_ یک مدل فرآیندی است که توسط به‌روش‌ها (‌Best Practice) پشتیبانی می‌شود.
_ روش ها و ابزارهایی برای برنامه ریزی، توسعه، اجرا و نگهداری از معماری سازمانی

 TOGAF برای اولین بار در سال ۱۹۹۵ منتشر شد. انجمن معماری گروه باز نسخه های پی در پی از TOGAF را در فواصل منظم توسعه داده است.

تعریف معماری سازمانی

معماری در متن TOGAF چیست؟ “سازمان بنیادی یک سیستم، مجسم شده در اجزای آن، روابط آنها با یکدیگر و محیط و اصول حاکم بر طراحی و تکامل آن.”
TOGAF این تعریف را پذیرفته و گسترش می دهد. در TOGAF، “معماری” بسته به متن دارای دو معنی است:
_ توضیحات رسمی یک سیستم یا یک برنامه تفصیلی از سیستم در یک سطح جزء برای هدایت اجرای آن.
_ ساختار مؤلفه ها، روابط متقابل آنها و اصول و دستورالعمل های حاکم بر طراحی و تکامل آنها در طول زمان.

معماری سازمانی چیست؟

معماری سازمانی (EA) یک روش خوب برای انجام تجزیه و تحلیل، طراحی، برنامه ریزی و اجرا با استفاده از یک رویکرد جامع در همه زمان‌ها برای پیشرفت و اجرای موفقیت‌آمیز استراتژی است. معماری سازمانی از اصول معمول و شیوه‌های معماری برای راهنمایی سازمان ها در طی مدیریت فرایند های کسب و کار، داده‌ها و اطلاعات و تغییرات فناوری لازم برای اجرای استراتژی‌های خود استفاده می کند. این شیوه‌ها از جنبه‌های مختلف یک سازمان برای شناسایی، ایجاد انگیزه و دستیابی به این تغییرات استفاده می کنند، که شامل تلاش برای درک هدف استراتژیک یک تجارت و سپس داشتن همه موارد از جمله فرآیندهای تجاری، پشتیبانی از فناوری، روابط شرکا، تا انواع و اقسام زیرساخت ها، استخدام و آموزش و هر کار مهم دیگری در راستای دستیابی به عملکرد بهتر در کسب و کار باشد.

ساختار معماری سازمانی TOGAF

محتوای TOGAF به ۷ قسمت تقسیم می شود:

۱٫ معرفی
۲٫ روش توسعه معماری دستورالعمل ها و تکنیک ها
۳٫دستورالعمل ها و تکنیک های ADM
۴٫چارچوب محتوا معماری
۵٫زنجیره شرکت ها و ابزار
۶٫مدلهای مرجع TOGAF
۷٫چارچوب قابلیت معماری

یک توضیح کوتاه از هر بخش در جدول زیر آمده است.

معرفی

همانطور که در جدول نشان داده شده است، این بخش مقدمه‌ای سطح بالا با مفاهیم کلیدی معماری سازمانی و به ویژه رویکرد TOGAF را ارائه می‌دهد. حال بیایید مفاهیم اصلی هر یک از این قسمت ها را بررسی کنیم:
معماری تجارت: استراتژی تجارت، حاکمیت، سازمان و فرآیندهای کلیدی تجارت.
معماری داده ها: ساختار دارایی های داده های منطقی و فیزیکی سازمان و منابع مدیریت داده ها. معماری برنامه ها: برنامه ای برای اعزام برنامه های فردی، تعامل و روابط آنها با فرآیندهای اصلی تجارت سازمان.
معماری فناوری معماری: قابلیت های نرم افزاری و سخت افزاری منطقی که برای پشتیبانی از استقرار مشاغل، داده ها و خدمات برنامه ای مورد نیاز است. این شامل زیرساخت های فناوری اطلاعات، واسطه ها، شبکه ها، ارتباطات، پردازش و استانداردها است.
توجه داشته باشید که: معماری سیستم های اطلاعات = معماری داده + کاربرد

روش توسعه معماری

این چرخه معروف به نام روش های توسعه معماری (ADM) مخفف Architecture Development Method است. هر مرحله شامل مجموعه مراحل است که باید انجام شود. این یک فرایند آزمایش شده و تکرار شونده برای توسعه معماری ها را فراهم می کند.
مرحله مقدماتی
فاز A: چشم انداز معماری
فاز B: معماری کسب و کار
فاز C: معماری سیستم های اطلاعاتی
فاز D: معماری فناوری
فاز E: فرصت ها و راه حل ها
فاز F: برنامه ریزی مهاجرت
فاز G: حاکمیت اجرا
فاز H: مدیریت تغییر معماری

دستورالعمل ها و تکنیک های ADM
مجموعه دستورالعمل ها و تکنیک هایی برای پشتیبانی از کاربرد ADM. دستورالعمل ها به سازگاری ADM برای مقابله با سناریوهای مختلف، از جمله سبک های مختلف فرآیند (به عنوان مثال استفاده از تکرار) و همچنین الزامات خاص (به عنوان مثال امنیت) کمک می کنند. این تکنیک ها وظایف خاصی را از طریق ADM پشتیبانی می کنند (به عنوان مثال تعریف اصول، سناریوهای تجاری، تجزیه و تحلیل شکاف، برنامه ریزی مهاجرت، مدیریت ریسک و غیره). اینها مباحث مندرج در رهنمودها و تکنیک های ADM است:

_ تکرار در ADM
_ چشم انداز معماری
_ معماری امنیتی
‏_ SOA
_ اصول معماری
مدیریت ذینفعان
_ الگوهای معماری
_ سناریوهای تجاری و اهداف تجاری
_تجزیه و تحلیل فاصله
_ روشهای برنامه ریزی مهاجرت
_ الزامات قابلیت همکاری
_ ارزیابی آمادگی تحول در تجارت
_ مدیریت ریسک
_ برنامه ریزی مبتنی بر قابلیت

چارچوب محتوا معماری

در این بخش چارچوب محتوا TOGAF (جدید برای TOGAF 9) توضیح داده شده است.

محتوای متامدل

چارچوب محتوا یک مدل ساختاری از انواع، روابط و ویژگی های بلوک ساختمان را ارائه می‌دهد که می‌تواند به صورت غیر رسمی مورد استفاده قرار گیرد یا به عنوان پایه‌ای برای پیکربندی یک ابزار مدل سازی معماری سازمانی است. در حالی که، بلوک‌های ساختاری به عنوان عناصر اصلی معماری در TOGAF می باشند، چارچوب محتوا به عنوان پشتیبانی از معماری‌های سبک و تفصیلی، یک مفهوم اصلی و فرمت، با انواع بلوک‌های ساختمان اختیاری، با هدف حمایت از جزئیات معماری به کار می روند. این مزایای زیر به TOGAF اضافه شده است:
_ یک چک لیست جامع از خروجی‌های معماری را ارائه می‌دهد.
_ یکپارچگی بهتر محصولات کاری را در صورت تصویب در یک شرکت ارتقاء می‌دهد.
_ یک استاندارد باز و تفصیلی برای نحوه توصیف معماری ها ارائه می‌دهد.

قابلیت تحویل، خروجی و بلوک‌ها

قابلیت تحویل برای محصولات کار مورد نیاز برای تولید استفاده می‌شود و به طور رسمی مورد بررسی، توافق قرار می گیرد و توسط ذینفعان امضا می‌شود. خروجی پروژه ها معمولاً در زیر دسته تحویل ها قرار دارد و به صورت مستنداتی هستند که در پایان پروژه بایگانی می شوند یا به عنوان مدل مرجع، استاندارد از چشم انداز معماری به منبع آن منتقل می شوند.
چارچوب محتوای معماری از سه دسته مختلف برای طبقه بندی نوع تولیدی که در طی فرآیند ADM استفاده می‌شود، استفاده می‌کند.
سه دسته مختلف چارچوب محتوا معماری TOGAF موارد زیر هستند:

_ تحویل‌دادنی‌ها (Deliverable)
_ مصنوعات (Artifacr)
_ بلوک‌ها (Building Block)

مصنوعات

مصنوعات برای محصول کاری استفاده می شود که جنبه ای از معماری را توصیف می کند. مصنوعات به شرح زیر طبقه بندی می شوند:
_ کاتالوگ: برای نشان دادن لیستی از موارد استفاده می شود
_ ماتریس: برای نشان دادن روابط بین چیزها استفاده می شود
_ نمودارها: تصاویری از چیزها را نمایش می دهد

بلوک‌ها

بلوک بسته عملکردی است که برای تأمین نیازهای کسب و کار در یک سازمان تعریف شده است. بلوک ها اغلب در سطوح مختلف استفاده می‌شوند. ما می‌توانیم از آن برای نشان دادن قابلیت‌های کسب و کار مانند مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) در تحلیل اولیه استفاده کنیم. ما همچنین می‌توانیم توانایی مفهومی را در کارکردهایی مانند داده های مشتری و سپس تفصیل بیشتر در مورد این موارد شرح دهیم.

زنجیره شرکت‌ها و ابزار

مدلی برای ساختن یک مخزن مجازی و روشهای طبقه بندی معماری و مصنوعات راه حل.

زنجیره سازمانی در برابر زنجیره راه حل ها

در قسمت بالایی شکل تصویر منطقی معماری (زنجیره معماری) را توصیف می کند و در بند پایین تر به تحقق فیزیکی معماری اشاره می کند (Solutions Continuum)

معماری عمومی در مقابل معماری خاص

همچنین نمودار از معماری چپ “عمومی تر” گرفته شده است، و از سمت راست “خاص تر” معماری، که به ما امکان می دهد معماری خود را از “منطقی” به “فیزیکی” اصلاح کنیم، و از آنجایی که به سمت راه حل و حل مشکل پیش می رویم از عمومی تر به خاص تر حرکت می کنیم.

تقسیم‌بندی

تقسیم بندی معماری با تقسیم سازمانی و تعیین نقش ها و مسئولیت های مناسب به هر بخش امکان مدیریت هزینه ها و پیچیدگی ها را می دهد. این شکل نیاز به یک متا معماری در سازمان های فدراسیون را نشان می دهد که یک چارچوب یکپارچه سازی را برای معماران جداگانه واحدهای تجاری مختلف فراهم می کند.

مخزن معماری (Architecture Repository)

مخزن معماری مکانی منطقی برای سازماندهی مواد مرجع و نتایج کار معماری است. برخی یا تمام آن ممکن است در ابزار مخزن فیزیکی مانند کابینت اسناد VP بایگانی شوند. همچنین این یک مدل مفهومی است که نوع کالا را ذخیره می کند. اجزای اصلی یک مخزن معماری به شرح زیر است:
_ معماری متامدل کاربرد متناسب با سازمان از یک چارچوب معماری ، از جمله متامدل برای محتوای معماری را توصیف می کند.

_ معماری قابلیت ها پارامترها، ساختارها و فرآیندهای پشتیبانی کننده از حاکمیت مخزن معماری را تعریف می کند.
_ معماری منظره، نمای معماری از بلوک های ساختمانی را که امروزه در سازمان استفاده می شود (به عنوان مثال لیستی از برنامه های زنده) نشان می دهد. این منظره احتمالاً در سطوح مختلفی از انتزاع وجود دارد تا متناسب با اهداف معماری مختلف باشد.
_ پایگاه اطلاعاتی استاندارد (SIB) استانداردهایی را که باید با معماری‌های جدید مطابقت داشته باشد ، ضبط می‌کند، که می‌تواند شامل استانداردهای صنعت، محصولات و خدمات منتخب از تأمین کنندگان یا خدمات اشتراکی باشد که قبلاً در سازمان مستقر شده اند.
_ کتابخانه مرجع دستورالعمل ها، الگوها، و سایر اشکال مواد مرجع را ارائه می دهد که می تواند برای سرعت بخشیدن به ایجاد معماری های جدید برای سازمان مورد استفاده قرار گیرد.
_ گزارش حاکمیت حاوی سابقه فعالیت حاکمیت در سراسر سازمان است.

مدل‌های مرجع

تعریف مدل های مرجع به طور قابل ملاحظه در TOGAF تجدید نظر شده است. دو مدل مرجع وجود دارد:
۱.مدل مرجع فنی (TRM) : معماری بنیادی که به عنوان یک الگو و طبقه بندی خدمات پلتفرم عمومی عمل می کند.
۲.مدل زیرساخت اطلاعاتی یکپارچه (III-RM): مدلی برای کاربردهای تجاری و کاربرد زیرساخت ها

ارتباط مدل‌های مرجع با زنجیره معماری

زنجیره معماری از چهار پایگاه تشکیل شده است. فرآیند اساسی کشف الزامات معماری، تجزیه و تحلیل و درک معماری هایی است که در حال حاضر در سازمان وجود دارد، از معماری های بنیادی (یعنی TRM) ، از طریق معماری سیستم های معمول III-RM) ، معماری های استاندارد صنعت، (یعنی SOA) ، و معماری یک سازمان است. شکل زیر نمونه ای از یک فرآیند معماری است که بر اساس چهار حالت ساخته شده است:

_ معماری بنیادی (TRM)
_ معماری سیستم مشترک (III-RM)
_ معماری صنعتی
_ معماری سازمانی

تغییرات معماری انجام شده موجب می‌شود حالت های سمت چپ به حالت سمت راست مهاجرت کنند. جهت چپ به راست حاکی از پیشرفت منطقی در سازماندهی اجرای معماری سازمانی است.

چارچوب قابلیت معماری

این بخش در مورد سازمان، فرآیندها، مهارت ها، نقش ها و مسئولیت های مورد نیاز برای ایجاد و اجرای یک عمل معماری در یک سازمان بحث می کند. این بخش جدیدی در TOGAF 9 است و بر اساس پایگاه منبع ۸٫۱٫۱ مشتق شده است.

ساختار قابلیت معماری

توسعه معماری سازمانی شامل تولید توانایی تجاری، برنامه ریزی و مدیریت معماری در سازمان در تمام سطوح از طریق مراحل مختلف توسعه است. این شرکت باید نهادهای حاکمیتی را که وظیفه تصمیم گیری در مورد معماری را دارند، همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است، شناسایی کند.
در وسط سمت راست، TOGAF مجموعه مهارت های معماری را تعریف می کند که تعریف بلوغ سازمان و پیشرفت آن را ثبت می کند. بنابراین، این شامل مهارت، دانش و استراتژی های توسعه حرفه ای معماری است. این دانش تعریف نقش ها و مسئولیت های مربوط به کار معماری را ممکن می سازد، به عبارت دیگر، چه کسی مسئولیت چیست؟ در سمت راست استخر مهارت، پروفایل مدیریت پروژه، قراردادهای مربوط به کارهای معماری را به پروژه/ نمونه ارسال می کند، که باید با اولویت و تمرکز عملیات تجاری همگام باشد.
قابل تحویل، مصنوعات، سیاهه های مربوط یا مقالات خط مشی را می توان از شرکت و مخزن معماری بکار گرفت. ایده کلی این است که توانایی سازمان را در جهت توسعه معماری تکامل بخشد که منجر به افزایش توانایی تجارت شود.
هیئت معماری: هیئت نظارت بر اجرای استراتژی حاکمیت، که شامل ذینفعان نماینده مسئول بررسی و نگهداری معماری است، نظارت می کند.
سازگار با معماری: یک رابطه کلیدی بین معماری و اجرا در تعریف اصطلاحات سازگار برای اطمینان از مطابقت پروژه های انفرادی با معماری سازمان نهفته است.
قراردادهای معماری: توافق نامه های مشترک بین شرکای توسعه و حامیان مالی در مورد تحویل ها، صلاحیت و تناسب برای اهداف معماری
مدل های بلوغ معماری: آنها به عنوان ابزاری برای ارزیابی مشاغل موجود مورد استفاده قرار می گیرند، بنابراین بهتر است زمان مناسب برای پیشرفت و چگونگی انجام این کار را بدانید. چارچوب مهارتهای معماری: نمایی از سطح شایستگی های لازم برای نقش های خاص را ارائه می دهد.

در اینجا سعی کردیم خلاصه‌ای از معماری سازمانی را ارائه کنیم. چنانچه شما نیز تجربیاتی در حوزه اجرا و پیاده‌سازی معماری سازمانی داشته‌اید با ما به اشتراک بگذارید.