بیانیه چشم‌انداز، نقطه عطف هر برنامه استراتژیک است. این بیانیه آنچه سازمان در نهایت می‌خواهد به آن دست یابد را مشخص می‌کند و به وجود سازمان هدف می‌بخشد. یک بیانیه چشم‌انداز خوب باید کوتاه، ساده و مختص کسب و کار شما باشد. همچنین باید درون خود جاه‌طلبی داشته باشد. این مقاله راهنمای جامع، فرآیند نوشتن یک بیانیه چشم‌انداز خوب را با مثال‌ها و منابع به شما آموزش می‌دهد.
هدف از بیانیه چشم‌انداز چیست؟
ما هنگام نوشتن یک بیانیه چشم‌انداز خوب سعی می‌کنیم چه چیزی را به دست بیاوریم؟
- تعیین هدفی که هر کاری انجام می‌دهیم در راستای رسیدن به آن است.
- خلاصه‌ای به یاد ماندنی و الهام‌بخش که دلیل وجود ما را به عنوان یک سازمان توصیف می‌کند؛ مجموعه‌ای که به انگیزه‌بخشی به کارمندان موجود و حتی جذب کارمندان جدید با کیفیت بالا کمک می‌کند.
- یک بیانیه مختصر درباره آنچه سازمان ما سعی دارد به منظور کمک به اشخاص ثالث مانند سرمایه‌گذاران یا رسانه‌ها به دست آورد است.
- یک “محدودیت” که به ما کمک می‌کند فرصت‌های خاصی را که در نهایت به چشم‌انداز ما کمک نمی‌کنند، رد کنیم.
بیانیه چشم‌انداز خوب باید چگونه باشد؟
چند قانون مشترک وجود دارد که تقریباً هر بیانیه چشم‌انداز خوب از آن پیروی می‌کند:
- آن‌ها باید کوتاه باشند؛ حداکثر دو جمله. خوب است که بیانیه چشم‌انداز خود را با جزئیات بیشتر گسترش دهید، اما شما به نسخه‌ای نیاز دارید که پرزرق و برق باشد و به راحتی به یاد سپرده شود.
- آن‌ها باید مختص کسب و کار شما باشند و نتیجه منحصر به فردی را توصیف کنند که فقط شما می‌توانید ارائه دهید. بیانیه‌های چشم انداز عمومی که می‌توانند برای هر سازمانی اعمال شوند، چندان قابل توجه نخواهند بود.
- از کلماتی که قابل تفسیر هستند استفاده نکنید. به عنوان مثال، گفتن اینکه “بازده سهامدار را به حداکثر می‌رسانید” در واقع معنایی ندارد مگر اینکه مشخص کنید که واقعاً به چه شکل انجام می‌شود.
- این کار را به اندازه کافی ساده انجام دهید تا افراد داخل و خارج سازمان شما بتوانند آن را درک کنند. بدون اصطلاحات واژگان فنی، استعاره و در صورت امکان بدون هیچ گونه حرف و حدیث تجاری!
- باید با ارزش‌های شرکت که می‌خواهید افراد شما هنگام انجام کار نمایش دهند، مطابقت داشته باشد. اما بعداً که این ارزش‌های شرکت را ایجاد کردید، بیانیه چشم‌انداز خود را مجدداً بررسی کنید تا ببینید که باهم تناسب دارند یا خیر.
پیروی از این قوانین باید نقطه شروع بسیار خوبی برای ایجاد یک بیانیه چشم‌انداز خوب باشد. برای کمک به درک بهتر، اکنون به چند نمونه از بیانیه‌هایی نگاه خواهیم کرد که از این قوانین پیروی نمی‌کنند.
برخی از بیانیه‌های چشم‌انداز نه چندان خوب
در اینجا چند نمونه بیانیه چشم‌انداز واقعی آورده شده است که به نظر ما می‌توانند با کمی اصلاح بهتر شوند:
«چشم‌انداز شرکت ما این است که هر برندی را الهام‌بخش‌تر و جهان را باهوش‌تر کند.»
آیا واقع‌بینانه است که هر برندی بتواند از خدمات این شرکت استفاده کند؟ یا چطور می‌توان جهان را باهوش‌تر کرد؟ این غیرممکن است. اگرچه در این بیانیه عناصر قوی وجود دارد. “الهام بخشیدن به برندهای کسب و کار” بسیار منطقی است و عمق دارد.
«برای سهامداران حداکثر ارزش را فراهم می‌کنیم در حالی که به مشتریان خود کمک می‌کنیم تا رویاهای خود را برآورده کنند.»
این “چشم انداز” تقریباً می‌تواند در مورد هر شرکتی در هر کجا صدق کند (در این مورد یک شرکت بیمه است؛ اما آیا حدس می‌زدید؟) گفت آن، مانند این است که بگوییم “چشم انداز ما موفقیت به عنوان یک کسب و کار” است. اشتباه نیست، اما مطمئناً الهام‌بخش یا منحصر به فرد نیز نمی‌باشد.
«ما متعهد به دستیابی به استانداردهای جدید تعالی با ارائه خدمات برتر مدیریت سرمایه انسانی و به حداکثر رساندن پتانسیل همه ذی‌نفعان، مشتریان و کارمندان از طریق ارائه معتبرترین و پاسخگوترین موارد هستیم.»
“استانداردهای جدید تعالی”. “مدیریت عالی سرمایه انسانی”. “به حداکثر رساندن پتانسیل”. در اینجا بیش از حد واژه‌های نامحسوس و مبهم وجود دارد که باعث می‌شود این بیانیه نه به یاد ماندنی و نه الهام‌بخش باشد.
روند نوشتن بیانیه چشم‌انداز
صدها مقاله وجود دارد که نمونه‌هایی از بیانیه‌های چشم‌انداز بد و خوب را بیان می‌کند. همچنین مقالات زیادی وجود دارد که نمای کلی از مواردی را که باید هنگام ایجاد بیانیه خود در نظر بگیرید، ارائه می‌دهد. با این حال، چیزی که وجود ندارد، یک فرایند مشخص است که باید برای کمک به شما در ایجاد یک بیانیه انجام شود. به همین ترتیب، ما فرایندی را شرح داده‌ایم که می‌توانید از آن برای نوشتن بیانیه چشم‌انداز خود استفاده کنید.
بسیاری از بیانیه‌های چشم‌انداز عالی هستند که با روند زیر مطابقت ندارند. اما اگر در تلاش هستید یا فقط به نقطه‌ای برای شروع نیاز دارید، مراحل زیر می‌توانند کمک کنند.
۱- کاری را که انجام می‌دهید به عنوان یک خروجی مشخص کنید.
با شفاف‌سازی در مورد آنچه سازمان شما در واقع انجام می‌دهد شروع کنید. مراقب باشید تا بر “خروجی” متمرکز بمانید تا ورودی. به عنوان مثال، بیانیه چشم‌انداز مایکروسافت این بود: «یک رایانه با سیستم‌عامل مایکروسافت بر روی تمامی میزهای جهان قرار خواهیم داد». به بیان دقیق، آنچه مایکروسافت انجام می‌دهد ساختن نرم‌افزار رایانه است، اما برای بیانیه چشم‌انداز خود، آن‌ها منتظر نتیجه واقعی این روند بودند: یعنی رایانه‌های روی میز.
بیایید به چند مثال فرضی دیگر نگاه کنیم:
- یک نانوایی نان درست می‌کند. اما نتیجه این است که مصرف‌کنندگان از این نان لذت می‌برند.
- یک شرکت مشاوره، مشاوره می‌دهد. اما نتیجه موفقیت دیگران براساس این توصیه است.
- یک اداره دولتی کارهای زیادی را انجام می‌دهد. اما نتیجه، زندگی بهتر برای شهروندانی است که به آن‌ها خدمت می‌کنند.
در حالی که ممکن است این روند واضح به نظر برسد شما متعجب خواهید شد که چگونه سازمان‌ها واقعاً این روند را به روشی رسمی و مکتوب طی می‌کنند. با انجام این کار راهی طولانی برای ایجاد بیانیه چشم‌انداز خود در پیش رو خواهید داشت. اگر اینگونه بود، به عنوان مثال، تمام نانوایی‌ها بیانیه چشم‌انداز یکسانی داشتند. این اصلا الهام‌بخش نیست.
