چرخه عمر دواپس چیست و چگونه می‌توان آن را مدیریت کرد؟

روند توسعه برنامه‌های نرم‌افزاری یا برنامه‌های وب از ایده‌پردازی آن‌ها تا استقرارشان، پیچیده است. با گذر از چندین مرحله پیچیده توسعه، یک برنامه وب یا نرم‌افزار قبل از تولید در چندین سطح آزمایش می‌شود.

در بیشتر موارد، توسعه برنامه‌های نرم‌افزاری به دلیل مشخصات و پیچیدگی‌های آن زمان‌بر می‌شوند. به منظور ارائه برنامه در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت، توسعه‌دهندگان نرم‌افزار مجموعه‌ای جهانی را دنبال می‌کنند که چرخه عمر دواپس (DevOps Lifecycle) نامیده می‌شود.

بنابراین، دواپس در دنیای توسعه برنامه‌های نرم‌افزاری چیست؟ در این مقاله به معنی، کاربردها و همچنین هر مرحله حساس در چرخه عمر دواپس خواهیم پرداخت.

دواپس چیست؟

دواپس یک اصطلاح ساده و مختصر می‌باشد که از کلمات “توسعه” (Development) و “عملیات” (Operations) گرفته شده است. این مجموعه شامل تمرین چندین وظیفه توسعه برنامه به روشی خاص می‌شود. به عبارت گسترده‌تر، ترکیبی از توسعه نرم‌افزار و عملیات فناوری اطلاعات عنوان با عنوان دواپس نام‌گذاری شده است.

قبل از دواپس، برنامه‌های نرم‌افزاری یا با مدل آبشار (Waterfall) یا با مدل توسعه چابک (Agile) ساخته شده بودند:

• آبشار یا مدل پی در پی، یک رویکرد پیشگامانه در چرخه عمر توسعه نرم‌افزار (SDLC) بود. با استفاده از این مدل، توسعه نرم‌افزار به فرایندی خطی تبدیل می‌شود که در آن مراحل و وظایف مختلف به طور متوالی قرار می‌گیرند.
• از طرف دیگر، توسعه نرم‌افزار چابک شامل استفاده از رویکردهای مختلف و همکاری چندین تیم در چرخه عمر توسعه نرم‌افزار بود.

خطی بودن مدل آبشار و عملکرد متقابل توسعه نرم‌افزار چابک قادر به اطمینان از تحویل سریع و مداوم برنامه‌های نرم‌افزاری بی‌نقص نبودند.

خدمات دواپس با هدف کاهش زمان صرف‌شده در چرخه عمر توسعه نرم‌افزار، برای تحویل سریع و اطمینان از تولید مداوم برنامه‌های نرم‌افزاری باکیفیت، وارد عمل شدند.

اجرای برنامه‌ها با دواپس

اثربخشی دواپس در ایجاد رابطه چابک بین عملیات فناوری اطلاعات و توسعه نرم‌افزار توسط چندین عامل پشتیبانی می‌شود. با امکان ایجاد ارتباطات بهتر در چندین واحد کسب و کار در بخش توسعه نرم‌افزار و فناوری اطلاعات، دواپس با اعمال تغییرات زیر، عملیات تولید نرم‌افزار را به طور کلی بهبود بخشیده است:

• محیط عملیاتی پایدار
• تحویل فوق‌العاده سریع
• همکاری ثابت قدم
• بهینه‌سازی زمان، به ویژه در مراحل تعمیر
• نوآوری مداوم

چنین مزایای فنی دواپس را به محبوب‌ترین روش توسعه برنامه‌های نرم‌افزاری تبدیل کرده‌اند.

برای یادگیری اینکه چگونه دواپس این مزایا را محقق می‌کند، درک چرخه عمر دواپس بسیار مهم است. بیایید مراحل مهم را در دواپس تجزیه و تحلیل کرده و روند دستیابی به توسعه نرم‌افزار بی‌عیب و نقص، مستمر و سریع را کشف کنیم.

چرخه عمر دواپس

دواپس در درجه اول در توسعه برنامه برای وب سایت‌های کسب و کار الکترونیکی، برنامه‌های ابری و سایر سیستم‌عامل‌های بزرگ اجرا می‌شود. چندین مرحله وجود دارند که در مجموع به چرخه عمر دواپس تبدیل می‌شوند:

• توسعه مداوم
• ادغام مداوم
• آزمایش مداوم
• بازخورد مداوم
• نظارت مستمر
• استقرار مداوم
• عملیات مداوم

این هفت مرحله سازنده‌های اصلی هستند که اطمینان حاصل می‌کنند دواپس تمام فرایندهای توسعه را از زمان پیشنهاد تا تولید و تحویل کامل بهینه می‌کند. در اینجا یک تجزیه و تحلیل مرحله به مرحله و کامل از چرخه عمر دواپس آورده شده است.

۱- توسعه مداوم (Continuous Development)

مرحله اول چرخه عمر دواپس جایی است که برنامه‌ریزی و کدگذاری نرم‌افزار انجام می‌شود. این برنامه‌ریزی شامل درک چشم‌انداز پروژه و پیش‌بینی یک نرم‌افزار بر اساس آن است.

برنامه‌ریزی شامل هیچ ابزار عمده‌ای نمی‌شود، اما حفظ کد مستلزم استفاده از طیف وسیعی از ابزارها است. توسعه کد منبع برای برنامه با انتخاب زبان‌های مختلف برنامه‌نویسی آغاز می‌شود. جاوا اسکریپت،‌ C و C++، پایتون و روبی معمولا برای برنامه‌نویسی در دواپس استفاده می‌شوند.

فرآیند حفظ کد،Source Code Management (SCM)  نامیده می‌شود که در آن از ابزارهای کنترل نسخه مانند GIT، TFS، GitLab، Subversion، Mercurial و … استفاده می‌شود.

در فرآیندحفظ کد، GIT ابزاری محبوب است که امکان کنترل نسخه توزیع‌شده را فراهم می‌کند. این تضمین اطمینان از طریق گردش کار غیرخطی، گردش داده را تسهیل می‌کند. برای پروژه‌های بزرگ، جایی که تعداد زیادی از همکاران در عمل توسعه شرکت دارند، GIT از طریق پیام‌های Commit ارتباط مطمئنی را بین تیم‌ها برقرار می‌کند.

با کمک ابزار کنترل نسخه، یک نسخه پایدار از کد برنامه در مرحله توسعه مداوم ساخته می‌شود. توسعه‌دهندگان همچنین می‌توانند کد را در پرونده‌های .exe (اجرایی) با استفاده ازGarden ، Maven  و ابزارهای مشابه بسته‌بندی کنند.

۲- ادغام مداوم (Continuous Integration)

کد منبع چندین بار اصلاح می‌شود و این تغییرات مکرر به صورت هفتگی یا روزانه اتفاق می‌افتند. ادغام کد، هسته کل چرخه عمر دواپس است. در ادغام مداوم، کدهای جدیدی که از قابلیت‌های اضافی پشتیبانی می‌کنند، ساخته شده و در کد موجود ادغام می‌شوند.

در این مرحله، اشکالات در کد منبع شناسایی می‌شود. توسعه‌دهندگان برای تولید کد جدیدی که قابلیت‌های بیشتری را برای برنامه به ارمغان می‌آورد، ابزارهایی را برای آزمایش واحد، بررسی کد، آزمایش یکپارچه‌سازی، تدوین و بسته‌بندی استفاده می‌کنند.

ادغام مداوم این کد جدید در کد منبع موجود، منعکس‌کننده تغییراتی است که کاربران نهایی با کد به روز شده تجربه خواهند کرد.

از Jenkins به عنوان ابزار دواپس قابل اعتماد برای تهیه کد منبع به روز شده و ساخت کد در قالب.exe به طور عام استفاده می‌شود. این انتقال‌ها به طور یکپارچه رخ می‌دهند و کد به روز شده بسته‌بندی می‌شود و به مرحله بعدی می‌رود، که سرور تولید یا سرور تست است.

۳- آزمایش مداوم (Continuous Testing)

برخی از توسعه‌دهندگان مرحله آزمایش مداوم را قبل از مرحله ادغام مداوم انجام می‌دهند. بر اساس به روزرسانی در کد برنامه، این مرحله می‌تواند حول مرحله ادغام مداوم در چرخه عمر دواپس تغییر مکان یابد.

در این مرحله، نرم‌افزار توسعه‌یافته به طور مداوم برای یافتن اشکالات آزمایش می‌شود. یک محیط آزمایش با استفاده از ظروف داکر شبیه‌سازی شده است. از طریق آزمایش خودکار توسعه‌دهندگان در وقت خود صرفه‌جویی می‌کنند، در حالی که معمولاً در آزمایش دستی وقت زیادی صرف می‌شود.

گزارش‌های تولیدشده توسط آزمایش خودکار روند ارزیابی را بهبود می‌بخشد. TestNG، Selenium و JUnit برخی از ابزارهای دواپس هستند که برای آزمایش خودکار مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها همچنین می‌توانند اجرای آزمایشی را در یک جدول زمانی از پیش تعیین‌شده ترتیب دهند.

این مرحله عملکرد بی‌عیب و نقص برنامه را تضمین می‌کند. در پایان، کد آزمایش شده برای به روزرسانی کد منبع مجدداً به مرحله ادغام مداوم ارسال می‌شود.

جمع‌بندی

دواپس با برخورداری از رویکرد توسعه سریع‌تر، کمک بزرگی به بازار فناوری می‌کند. این مجموعه اصلی‌ترین ابزاری است که برای مقابله با چالش‌های فنی استفاده می‌شود.

با توجه به مزایای این روش برای توسعه‌دهندگان و کاربران، استفاده از دواپس همچنان در حال افزایش است. در حالی که چرخه عمر دواپس در پس‌زمینه فنی پروژه‌های توسعه نرم‌افزار از اکثر کسب و کارها در سراسر جهان پابرجاست، در سال‌های آتی نیز در توسعه صفحات وب استاتیک مدرن و برنامه‌های نرم‌افزاری پویا به کار گرفته خواهد شد.