مزیت رقابتی می‌تواند یکی از عوامل مهم در موفقیت طولانی مدت یک کسب و کار باشد. وقتی یک کسب و کار بتواند از رقبا بهتر عمل کند، طبیعی است که درآمد و رشد اقتصادی این کسب و کار می‌تواند افزایش یابد. این مورد به این دلیل است که مزیت رقابتی می‌تواند مشتریان جدیدی به همراه داشته باشد، مشتریان وفادار را حفظ کند و راه‌هایی برای خدمت به بازارهای هدف و صرفه‌جویی در هزینه ها پیدا کند، در حالی که درآمد قابل توجهی نیز به همراه دارد.
در این مقاله، ما مزیت رقابتی را تعریف می‌کنیم، نحوه کارکرد آن و چگونگی توسعه کسب و کار در بازار را نیز توضیح می‌دهیم.
تعریف مزیت رقابتی (Competitive Advantage)
هنگام صحبت در مورد یک کسب و کار، مزیت رقابتی به فاکتورها یا خصوصیاتی اطلاق می‌شود که به یک شرکت معین اجازه می‌دهد، خدمات یا محصولات ارزان قیمت یا با کیفیت بالاتر نسبت به رقبا تولید کند.
به بیان دیگر، یک مزیت رقابتی همان چیزی است که کالاها یا خدمات یک شرکت یا سازمان را نسبت به سایر گزینه‌های مشتری برتر می‌کند.
به بیان دیگر:
وقتی یک کسب و کار یا سازمان دارای مزیت رقابتی است، این بدان معناست که شرکت اهرم فشار بیشتری نسبت به رقبا دارد. مزیت رقابتی در بیشتر مواقع به کسب و کارهایی نسبت داده می‌شود که کالاهایی با ارزش بهتر یا مساوی یا خدمات با قیمت پایین‌تر از کسب و کار رقیب را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد.
امکان بازاریابی و فروش محصولات و خدماتی که از کیفیت بالاتری برخوردار هستند یا با قیمت‌های پایین‌تری تبلیغ می‌شوند، می‌تواند به معنای این باشد که شرکتی مشتری‌های خود را بیشتر مورد توجه قرار داده و نسبت به برندهای رقیب، خرید و افزایش سود بیشتری را طرح‌ریزی کرده است. علاوه بر این، مزیت رقابتی می‌تواند به معنای وفاداری بیشتر به برند و روابط آینده بین یک کسب و کار و بازار هدف آن باشد.
مزیت رقابتی چگونه کار می‌کند؟
برای ایجاد یک مزیت رقابتی، باید در مورد این چند عامل تعیین کننده، با خود و سازمان‌تان شفاف باشید.
شرکت شما چه مزایایی را ارائه می‌دهد؟
محصول شما واقعا چه فایده‌ای دارد؟ پاسخ این سوال باید چیزی باشد که مشتریان شما واقعا به آن نیاز دارند. شما باید از ویژگی‌های محصول خود، مزایای آن و چگونگی سود آنها برای مشتریان مطلع شوید. شما باید در جریان روند جدیدی که بر محصول شما تأثیر می‌گذارد، باشید. این مهم که شامل فناوری و ایده‌های جدید است، برای پیشرفت شما یک امر ضروری است.
بازار هدف خود را تعیین کنید.
مشتری‌های شما چه کسانی هستند؟ نیازهای آنها چیست؟ شما باید دقیقا بدانید چه کسی از شما خرید می‌کند و چگونه می‌توانید زندگی آنها را بهتر کنید. به این ترتیب تقاضایی ایجاد می‌کنید که محرک رشد اقتصادی است.
رقبای خود را شناسایی کنید.
آیا رقبای واقعی خود را شناسایی کرده‌اید؟ آنها فقط شرکت‌ها یا محصولات مشابه نیستند. آنها همچنین شامل هر کار دیگری هستند که مشتری شما می‌تواند انجام دهد تا نیاز خود را برآورده کند. به طور مثال، در سال های قبل روزنامه‌ها فکر می‌کردند رقابت آنها با روزنامه‌های دیگر است. اما امروزه این نکته را فهمیدند که رقیب اصلی آنها فضای اینترنت است.
اجرای استراتژی‌ها
پس از اجرای تجزیه و تحلیل سریع بازار، کسب و کارها ممکن است استراتژی‌ای را که برای قرار دادن محصولات یا خدمات خود قبل از رقبا استفاده می‌کنند، تدوین و اجرا کنند. به عنوان مثال، یک کسب و کار ممکن است تمایز محصولات خود را بیشتر کند یا محصولات خود را از به طور دیگری وارد چرخه رقابت در بازار کند. برخی از استراتژی‌هایی که یک کسب و کار می‌تواند برای موقعیت بهتر خود برای یک مزیت رقابتی به کار ببرد عبارتند از:
- استراتژی‌های برندسازی
- مزایای شبکه
- مزایای منابع
اشاره کردیم که شناخت بازار هدف و امکان دستیابی به یکی از این استراتژی‌ها روش مهمی است که مزیت رقابتی را در پی خواهد داشت. پس کسب و کارها می‌توانند با نظارت و ثبت عملکرد استراتژی‌های خود و همچنین ثبت نتایج برای تجزیه و تحلیل بیشتر و پیشرفت به سمت مزیت رقابتی، فضای کاری خود را بر روی ایجاد یک مزیت در عین در نظر گرفتن تفاوت در بازار و ماندگاری در طول زمان، متمرکز کنند.
نظارت بر پیشرفت و عملکرد
همانطور که یک کسب و کار در طول زمان فعالیت می‌کند، می‌تواند استراتژی‌های انتخابی خود را که برای ایجاد مزیت رقابتی استفاده می‌کند، مورد تحلیل و نظارت قرار دهد. به عنوان مثال، یک بستر ارتباطی که مزیت رقابتی آن تأثیر شبکه آن است، ممکن است تعداد کاربران جدید ارجاع شده به سرویس را از طریق مشترکان باسابقه کنترل کند. نظارت بر این اطلاعات می‌تواند به طراحان پلتفرم کمک کند تا انگیزه‌های بیشتری برای ثبت نام در خدمات کاربران مانند برنامه‌های ارجاع یا پاداش ایجاد کنند.
نظارت بر پیشرفت کلی به سمت مزیت رقابتی می‌تواند به این بستگی داشته باشد که یک کسب و کار چه نوع مزیتی نسبت به رقبا دارد. با این حال، نظارت بر عملکرد و پیشرفت می‌تواند برای ایجاد یک مزیت رقابتی حیاتی باشد.
اصل مهم در مزیت رقابتی
برای رسیدن به موفقیت، باید بتوانید سودی را که برای بازار هدف خود فراهم می‌کنید، بهتر از رقبای خود عرضه کنید. این مزیت رقابتی شماست. شما باید این پیام را در هر ارتباط با مشتریان خود تقویت کنید. که شامل تبلیغات، روابط عمومی و نقاط فروش است. حتی اهمیت دادن به ویترین کار و نحوه تعامل کارمندان شما با مشتریان در این امر، ضروری جلوه خواهند کرد.
مایکل پورتر و مزیت رقابتی پایدار
در سال ۱۹۸۵، استاد دانشکده کسب و کار هاروارد، مایکل پورتر، کتاب “مزیت رقابتی” را نوشت. کتاب درسی ثابت مدرسه کسب و کار در این زمینه که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا یک مزیت رقابتی پایدار ایجاد کنند.
پورتر در کتاب خود توضیح داد که یک شرکت باید اهداف، استراتژی‌ها و عملکردهای روشنی برای ایجاد مزیت رقابتی پایدار ایجاد کند. فرهنگ و ارزش شرکتی کارکنان باید با آن اهداف همسو باشد. پورتر بر روی صدها شرکت تحقیق کرد تا سه روش اصلی شرکت‌ها برای دستیابی به یک مزیت پایدار را شناسایی کند: رهبری هزینه، تمایز و تمرکز.
