صندوق سرمایه گذاری چیست و چگونه سود می دهد؟

معمولا افرادی که می‌خواهند در بورس سرمایه گذاری کنند، ماه‌ها برای دیدن آموزش در این زمینه وقت صرف می‌کنند تا با بررسی سهام شرکت‌های مختلف بهترین تصمیم را داشته باشند. اما جالب است بدانید که مسلط بودن بر تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال بازار بورس تنها راه سرمایه گذاری در بورس نیست. یکی از روش‌هایی که امکان سرمایه گذاری در بورس را بدون صرف زمان و آموزش فراهم می‌کند، استفاده از صندوق سرمایه گذاری است. یکی دیگر از روش‌های سرمایه‌گذاری، سپرده بلند مدت بانکی است که می توانید در سایت رده آن را مطالعه و بررسی کنید اما در این مطلب در مورد صندوق سرمایه گذاری و نحوه سود دادن آن مطالعه می‌کنید.

صندوق سرمایه گذاری چیست؟

بسیاری از افرادی که به سرمایه گذاری در بورس علاقه‌مند هستند به دلایل مختلف مانند کمبود وقت، نداشتن اطلاعات کافی و غیره نمی‌توانند اقدامی در این راه انجام دهند. در نتیجه، فرصت سرمایه گذاری از این طریق را از دست می‌دهند. صندوق سرمایه گذاری به وجود آمده است تا افرادی که می‌خواهند به صورت غیرمستقیم در بورس سرمایه گذاری کنند، اما زمان یا اطلاعات کافی ندارند بتوانند به راحتی از طریق این صندوق‌ها اقدام کنند. با استفاده از این صندوق‌ها سرمایه گذاران می‌توانند سودی بیشتر از سود بانکی دریافت کنند.

به بیان دیگر، یک صندوق سرمایه گذاری شامل مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار می‌شود. شما می‌توانید آن را به صورت یک شرکتی در نظر بگیرید که افراد مختلف، پول‌های خود را روی هم می‌گذارند تا در سبدی از اوراق بهادار سرمایه‌ گذاری کنند.

مزایای صندوق سرمایه گذاری

شما می‌توانید با استفاده از صندوق سرمایه گذاری از مزایای زیر بهره‌مند شوید:

مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها

در صندوق سرمایه گذاری تحلیل‌گران و معامله‌گران حرفه‌ای بازار سرمایه وجود دارند که به عنوان تیم مدیریت سرمایه گذاری فعالیت می‌کنند. هر یک از این صندوق‌ها شامل یک تیم مدیریت سرمایه گذاری است که ریسک و بازده سرمایه‌ها را تا حدی کنترل می‌کنند. در واقع، این تیم کمک می‌کند تا مدیریت دارایی‌ها به صورت کاملا حرفه‌ای انجام بگیرد.

نقد شوندگی مناسب

با سرمایه گذاری در صندوق سرمایه گذاری شما می‌توانید به راحتی سرمایه خود را به پول نقد تبدیل کنید. برخلاف سهام و سایر اوراق بهادار که ممکن است در بازه‌ای از زمان، سهامداران برای فروش سهام خود به مشکل بربخورند، در صندوق سرمایه گذاری این مشکل از بین می‌رود. سرمایه گذاران هر صندوق به راحتی می‌توانند سرمایه خود را از صندوق خارج کرده و به وجه نقد تبدیل کنند. در واقع، ضامن نقد شوندگی این اطمینان را می‌دهد که نقدشوندگی انجام شود. به عبارت دیگر، هر زمان که سرمایه گذاران برای نقد کردن سرمایه خود تصمیم بگیرند، ضامن نقد شوندگی این مسئولیت را برعهده می‌گیرد.

صرفه‌جویی در مقیاس

در صندوق سرمایه گذاری، تمام هزینه‌های مربوط به گردآوری و تحلیل اطلاعات مورد نیاز و همچنین دریافت سود سهام و اوراق کوپنی تحت مالکیت صندوق بین همه سرمایه گذاران تقسیم می‌شود. در نتیجه، سرانه هزینه مربوط به هر سرمایه گذار کاهش پیدا می‌کند. همچنین، شاید شما با یک میلیون تومان نتوانید در گزینه‌های متنوع سرمایه گذاری کنید، اما با توجه به حجم بالای سرمایه در صندوق‌های سرمایه گذاری، این امکان برای شما فراهم می‌شود.

سرمایه گذاری آسان

برای سرمایه گذاری در صندوق سرمایه گذاری دیگر لازم نیست که زمان و دانش بسیار صرف کنید. همه افراد جامعه می‌توانند بدون دانش تخصصی به راحتی در این صندوق‌ها سرمایه گذاری کرده و سود کسب کنند.

کاهش ریسک سرمایه گذاری

طبق قوانین بورس، صندوق سرمایه گذاری باید سبدی متنوع از دارایی‌های نقدی و اوراق بهادار داشته باشد. بخشی از این دارایی‌ها شامل دارایی‌های با درآمد ثابت مانند سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت می‌شوند که ریسک سرمایه گذاری را تا حد قابل توجهی کاهش می‌دهند. به این ویژگی، متنوع سازی کالاها هم گفته می‌شود. سرمایه گذار می‌تواند با پرداخت مبلغی مشخص، این سبدها را خریداری کرده و خطرات سرمایه گذاری مستقیم در بورس را کاهش ‌دهد.

شفافیت اطلاعات

صندوق سرمایه گذاری توسط سه نهاد سازمان بورس و اوراق بهادار، متولی و حسابرس مورد نظارت قرار می‌گیرند. تمام فعالیت این صندوق‌ها به صورت شفاف اطلاع‌رسانی می‌شود.

واحد سرمایه گذاری و نحوه صدور و ابطال آن

در صندوق سرمایه گذاری، هزاران نفر مبلغی از دارایی خود را قرار می‌دهند، مجموعه این مبالغ دارایی صندوق را تشکیل می‌دهد. برای مشخص شدن سهم هر فرد، مجموعه دارایی صندوق‎های سرمایه گذاری را به بخش‌هایی با نام‌های واحد یا یونیت تقسیم کرده‌اند. هر واحد یا یونیت قیمتی معادل با صد هزار تومان یا بیشتر دارد. بنابراین، فردی که می‌خواهد در این صندوق‌ها سرمایه گذاری کند باید مقدار یک واحد یا بیشتر خریداری کند. هنگام خروج از صندوق هم می‌تواند یک یا هر چند تا از واحدهای خود را به فروش برساند. این موضوع باعث می‌شود تا امکان سرمایه گذاری با مبلغ کم فراهم شود.

در مورد قیمت واحدهای سرمایه گذاری غیرقابل معامله، باید بگوییم که این نرخ ۲ الی ۳ روز کاری بعد مشخص می‌شود. بعد از گذشت سه روز و مشخص شدن قیمت، صندوق واحدها را صادر می‌کند. البته، قیمت واحدها همیشه ثابت نیستند و تغییر می‌کنند. در نتیجه، همواره میان مبلغ پرداخت شده و مبلغ واحدهای خریداری شده، مابه‌التفاوتی وجود دارد که صندوق آن را بازپس می‌دهد. در زمان فروش، پس از درخواست فروش واحد، دو روز زمان نیاز است تا قیمت واحدها مشخص شده و واحدهای فرد فروخته یا ابطال شوند.

معرفی انواع صندوق سرمایه گذاری

صندوق‌های سرمایه گذاری براساس نوع فعالیت، ترکیب دارایی‌ها و میزان ریسک و بازده در دسته‌های مختلف تقسیم می‌شوند:

• صندوق‌ سهامی: صندوق‌های سهامی ممکن است رویکردهای متفاوتی را در پیش بگیرند. بخش عمده دارایی این صندوق‌ها در سهام سرمایه گذاری می‌شود. استفاده از این صندوق‌ها پرریسک است و بازدهی آن‌ها تا حد زیادی به شرایط کلی بازار سرمایه بستگی دارد.
• صندوق مختلط: در صندوق مختلط نیمی از دارایی در اوراق با درآمد ثابت و نیم دیگر در سهام سرمایه گذاری می‌شود. بنابراین، ریسک و بازدهی در آن‌ها بین صندوق‌های با درآمد ثابت و سهامی قرار می‌گیرد. همچنین، این صندوق‌ها نوسانات قیمتی کمتری دارند.
• صندوق درآمد ثابت: در این نوع از صندوق درآمد ثابت، حداقل ریسک ممکن ایجاد می‌شود. مدیران این صندوق‌ها منابع مالی حاصل از فروش واحدهای آن‌ها را برای خرید اوراق بهادار کم‌ریسک مثل اوراق مشارکت، اوراق اجاره و غیره صرف می‌کنند تا سود خوبی دریافت کنند.
• صندوق مبتنی بر سکه طلا: همانطور که از نامش پیداست، عمده دارایی این صندوق مبتنی بر سکه طلا است که بازدهی آن با بازدهی صندوق سرمایه گذاری طلا شباهت دارد. ریسک سرمایه گذاری در این صندوق‌ها بالاست.
• صندوق شاخصی: این صندوق‌ها از یک شاخص پیروی می‌کنند. به همین دلیل، نوساناتی که دارند شبیه به آن شاخص است. این شاخص می‌تواند شاخص کل بورس یا هر شاخص دیگر در بازار سرمایه باشد.
• صندوق نیکوکاری: در این صندوق با حفظ اصل سرمایه گذاری به توسعه بازار سرمایه و کسب وکار در جامعه کمک می‌شود. بازدهی این صندوق صرف نیازمندان می‌شود.
• صندوق بازگردانی: در این صندوق خرید و فروش اوراق بهادار با در نظر داشتن بازگردانی آن اوراق صورت می‌گیرد. هدف این صندوق متعادل نگه داشتن سهم است تا از به وجود آمدن صف‎های خرید و فروش جلوگیری شود.
• صندوق صندوق‌ها: صندوق‌ها نوعی سرمایه گذاری مشاع است که به جای سرمایه گذاری در سهام، در صندوق‌های سهامی، درآمد ثابت و صندوق‌های قابل معامله (ETF) سرمایه گذاری می‌شود. در واقع، خرید یک واحد از این صندوق به معنای سرمایه گذاری در چندین صندوق است. این موضوع ریسک سرمایه گذاری را کاهش می‌دهد.
• صندوق تامین مالی: در صندوق تامین مالی، یک شرکت سهامی خاص به نام شرکت پروژه برای انجام پروژه در چارچوب اساسنامه و با رعایت مقررات، صندوقی تاسیس می‌کند. این صندوق پس از آغاز مرحله بهره‌برداری به یک شرکت سهامی عام تبدیل می‌شود که در بورس قابل معامله است.

صندوق‌های سرمایه گذاری به چند روش به سرمایه گذاران خود سود می‌دهند؟

در صندوق‌های سرمایه گذاری به دو روش به سرمایه گذاران سود داده می‌شود: سودهای نقدی دریافتی (روی سهام و اوراق بهادار موجود در سبد دارایی‌های صندوق) و سودهای سرمایه‌ای ناشی از افزایش قیمت سهام که این نوع سودها هم خود به دو صورت متفاوت به دست می‌آیند. یکی از آن‌ها از عایدات حاصل از فروش دارایی‌ها و دیگری سود حاصل از تغییر قیمت دارایی‌های صندوق است که به صورت افزایش قیمت واحدهای سرمایه ‌گذاری صندوق نشان داده می‌شوند.

سود نقدی

سود نقدی یا مقدار درآمد در صندوق سرمایه گذاری به عنوان درصدی از ارزش خالص دارایی اعلام می‌شود. صندوق‌ها این سود را در طی سال یا به صورت دوره‌ای به سرمایه گذاران خود پرداخت می‌کنند. نرخ بازده نقدی هم از تقسیم این مبلغ پرداختی، بر قیمت هر واحد سرمایه گذاری به دست می‌آید. برای مثال، اگر ارزش هر واحد سرمایه گذاری ۱۰۰ هزار تومان باشد، در پایان دوره هر واحد ۶ هزار تومان سود نقدی داشته باشد، نرخ بازده نقدی از تقسیم ۶ بر ۱۰۰ به دست می‌آید.

عایدات سرمایه‌ای ناشی از دارایی‌های فروخته شده

این سود عایداتی است که از نتیجه فروش اوراق بهادار داخل سبد صندوق، با مبلغی بیشتر از بهای آن‌ها به دست می‌آید. به عبارت دیگر، صندوق بخشی از اوراق بهادار داخل سبد را می‌فروشد، به همین دلیل مقداری سرمایه نقدی وجود دارد که در پایان دوره بین تمام سرمایه‌ گذاران تقسیم شده و به نسبت تعداد واحدهایی که دارند، پرداخت می‌کند.

عایدات سرمایه‌ای از محل دارایی‌های موجود

در این نوع سوددهی صندوق‌ها، افزایش قیمت اوراق در افزایش قیمت واحدهای سرمایه گذاری صندوق تاثیر می‌گذارند و به عنوان سود به سرمایه گذاران پرداخت می‌شود.

جمع بندی

صندوق سرمایه گذاری یک روش غیرمستقیم برای سرمایه گذاری در بورس شناخته می‌شود که زمان و دانش زیادی از شما نمی‌خواهد. در این صندوق‌ها با توجه به روش کاری که دارند، روش‌های سوددهی متنوع هستند که در این مقاله در مورد آن‌ها توضیح دادیم. در صورتی که شما به دنبال سود ماهانه بانکی نیستید، این صندوق‌ها بازدهی خوبی برای شما حاصل می‌کنند. نظر شما در مورد صندوق سرمایه گذاری چیست؟