تحلیل استراتژی و مدل کسب و کار شرکت مک دونالد

شرکت مک دونالد بزرگترین زنجیره فست فود جهان است که به بیش از ۶۹ میلیون مشتری را در تقریبا ۳۴۰۰۰ فروشگاه که در بیش از ۱۱۵ کشور پخش شده‌اند، سرویس ارائه می‌دهد. این شرکت در سال ۱۹۴۰ تاسیس شد و به دلیل داشتن برند جهانی شناخته شده از اعتبار بالایی برخوردار است.

کسب و کار فست فود این شرکت با کارایی بالا در اجرای فعالیت‌های خود و ارائه خدمات به مشتریان شناخته می‌شود. در این مقاله تجزیه و تحلیل استراتژیک شرکت مک دونالد با هدف ارائه توصیه‌های مدیریت استراتژیک ارائه می‌شود که به شرکت مزیت رقابتی برای حفظ موقعیت رهبری خود در صنعت فست فود می‌دهد.

تجزیه و تحلیل صنعت

شرکت مک دونالد در صنعت فست فود فعالیت و رقابت می‌کند. این صنعت با سطح بالایی از رقابت، فروش محصولات غذایی ارزان و نرخ رشد منطقه‌ای شناخته می‌شود. رقابت زیاد در این بخش به دلیل موانع بسیار کم در عملکرد صنعت است.

به عنوان مثال، در حالی که مک دونالد بیشترین سهم بازار را در ایالات متحده آمریکا دارد، این سهم فقط ۲۶ درصد است در حالی که رستوران‌های فست فود کوچک‌تر ۵۵ درصد سهام بازار را در اختیار دارند. صنعت فست فود جهانی یک صنعت چند میلیارد دلاری با درآمد بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار است که سالانه ثبت می‌شود. در ایالات متحده، بخش فست فود ۱۲۰ میلیارد دلار فروش رستوران ۶۰۰ میلیارد دلاری را به خود اختصاص داده است.

این صنعت تحت تأثیر تغییر روندهای اجتماعی و اقتصادی در سراسر جهان قرار گرفته است. به عنوان مثال، در پنج سال گذشته، این بخش به دلیل بحران اقتصادی جهانی ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸، رشد آهسته ۳٫۵ درصدی را تجربه کرده است.

بعلاوه افزایش آگاهی در مورد خطرات بهداشتی که با مصرف چربی، نمک و غذاهای شیرین همراه است نیز ضربه‌ای به رشد صنعت وارد کرده است. با این وجود این صنعت تا سال ۲۰۱۹ با فعالیت رشد بیشتر در بازارهای نوظهور مانند چین، آسیا و آفریقا به رشد خود ادامه داده است.

روند مهم دیگر صنعت، افزایش هزینه‌های کسب و کار به دلیل بالا رفتن قیمت مواد غذایی و انرژی است. به عنوان مثال، بعد از کار، غذا و نوشیدنی بیشترین سهم هزینه‌ها را در صنعت فست فود تشکیل می‌دهد که ۳۳٪ کل هزینه‌ها را شامل می‌شود. افزایش قیمت مواد غذایی و آشامیدنی تأثیر قابل توجهی در رده پایین شرکت‌های فست فود دارد و مک دونالد نیز از این قاعده مستثنی نیست.

گسترش بین‌المللی به طور فزاینده‌ای نقش مهمی در افزایش درآمد شرکت‌های فست فود دارد که در بازارهای بالغ ایالات متحده و اروپا نرخ رشد کند یا راکدی را تجربه می‌کنند.

استراتژی رقابتی

استراتژی رقابتی مک دونالد بر اساس سه استراتژی اصلی ساخته شده است که شامل رهبری هزینه، تمایز و تمرکز است. از نظر رهبری هزینه، این شرکت تلاش می‌کند تا محصولات خود را با بهترین نرخ در صنعت ارائه دهد. برای دستیابی به این هدف، این شرکت سرمایه‌گذاری زیادی بر روی فناوری و نوآوری کرده است تا بتواند هزینه تولید محصولات را کاهش دهد بدون اینکه کیفیت را تحت تأثیر قرار دهد و از این رو برای مشتریان خود ارزش ایجاد می‌کند.

از نظر تمایز، اگرچه این شرکت در صنعتی کار می‌کند که تفاوت کمی در محصولات دارد، اما مک دونالد تلاش می‌کند تا محصولات متفاوت از نظر کیفیت و هزینه را ارائه دهد. به عنوان مثال، Big Mac یکی از محبوب‌ترین محصولات آن است. علاوه بر این، شرکت با تلاش برای اطمینان از پاکیزگی و سازگاری با محیط زیست، در تلاش است تا خدمات متفاوت و با کیفیت بالا را برای مشتریان خود ارائه دهد.

تقویت موقعیت رقابتی

برای مک دونالد مهم است که راه‌هایی برای تقویت استراتژی‌های خود برای باقی ماندن در موقعیت غالب پیدا کند. یکی از استراتژی‌هایی که شرکت مک دونالد از آن استفاده می‌کند، استراتژی اثربخشی هزینه است تا اطمینان حاصل کند که هزینه‌های انجام معامله، پایه مالی قوی آن را از بین نمی‌برد. به عنوان مثال، شرکت می‌تواند از طریق درگیری نزدیک با تأمین‌کنندگان خود، هزینه محصولات ورودی را با اختلاف زیادی کاهش دهد.

بعلاوه، استفاده از فناوری نقش مهمی در اثربخشی هزینه دارد. به عنوان مثال، سیستم خرید الکترونیکی این شرکت که شاهد کاهش ۸۵ درصدی هزینه‌های خرید بوده است، تضمین می‌کند که شعبه‌های آن می‌توانند همچنان سودآور باقی بمانند و از این رو باعث می‌شود که فعالیت شرکت در سراسر جهان تداوم یابد.

این شرکت از نظر دفاعی به رقبا پاسخ می‌دهد؛ این امر در ۵۰۰ میلیون دلار برای برنامه‌های بازاریابی و تبلیغاتی که با هدف تقویت موقعیت پیشرو شرکت انجام می‌شود، مشهود است. علاوه بر این، از طریق نوآوری و پاسخ به نگرانی‌های بهداشتی توسط مشتریان، این شرکت با معرفی محصولاتی مانند “وعده‌های غذایی سبک” که با هدف جلب و حفظ مشتریان آگاه از سلامتی است، به طور موثر پاسخ داده است.

بازار جهانی

مک دونالد یک شرکت جهانی با فعالیت‌هایی است که مطابق با برنامه‌های توسعه بین‌المللی آن می‌باشد تا حضور خود را در گوشه و کنار جهان تثبیت کند. حق امتیاز اصلی‌ترین روشی است که مک دونالد از طریق آن وارد بازار جدید می‌شود. تاکنون این شرکت بسیار موفق بوده است. به عنوان مثال، ۶۰٪ از درآمد شرکت از بازارهای بین‌المللی است که نشان از موفقیت آن در بازارهای بین‌المللی دارد.

این شرکت با گسترش جهانی خود به یک مزیت رقابتی رسیده است. با وجود بازارهای بالغ مانند ایالات متحده آمریکا و اروپا که فضای کمی برای گسترش دارند، ورود به بازارهای بین‌المللی به این شرکت این اجازه را داده است تا برای تقسیم موقعیت بازار به رشد مورد نیاز خود دست یابد. بعلاوه، با توزیع منبع درآمد، این شرکت توانسته است حتی در بحران‌های بزرگی مانند بحران مالی ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ به رشد درآمد دست یابد.

استراتژی شرکتی: تنوع کسب و کار

در ۱۰ سال گذشته، مک دونالد بر گسترش و تنوع بخشیدن به فعالیت اصلی خود در زمینه فست فود تمرکز کرده است. به عنوان مثال، در سال ۲۰۰۳، این شرکت پیتزا فروشی دوناتوس را که به مدت چهار سال و نیم فعالیت کرده بود، به دلیل افزایش هزینه‌های عملیاتی اداره شرکت به فروش رساند. این وضعیت مطابق با برنامه احیای آن بود که به دنبال افزایش بهره‌وری عملیاتی، توسعه محصول و بازاریابی و تبلیغات بود.

در پاسخ به افزایش نگرانی‌های بهداشتی در مورد محصولات این شرکت، مک دونالد سعی کرده است با افزودن گزینه‌های جدید غذای سالم، منوی خود را متنوع کند.