برنامه‌ریزی شغلیبهره‌وری شخصی
بررسی تفاوت میان منتورینگ (Mentoring) و مربیگری (Coaching) در معنا و نقش‌ها
گاهی اوقات افراد واژه‌های “منتورینگ” و “مربیگری” را با یکدیگر اشتیاه می‌گیرند، اما این دو واژه و مسئولیت، کار مشابهی را توصیف نمی‌کنند. هر دو دارای اهداف خاصی هستند؛ از جمله یادگیری کارمندان و توسعه شغلی که منجر به بهبود عملکرد و تحقق پتانسیل کامل تیم می‌شود. با این حال، تعریف، تمرکز، نقش، رویکرد و ابزار هر یک متفاوت است. در این مقاله قصد داریم تا با تکیه بر تعاریف هر دو موقعیت شغلی، تفاوت بین آن‌ها را درک کنیم.
مربیگری (Coaching) به چه معناست؟
مربیان از طریق تعیین اهداف، کاوش ارزش‌ها و باورها و ایجاد برنامه‌های عملیاتی، در بهبود عملکرد و رفاه یک فرد یا گروه کار می‌کنند. این امر نه با مشاوره یا حرف زدن درباره امور، بلکه عمدتا با پاسخ به سوال برای تسهیل آگاهی و یادگیری افراد، حاصل می‌شود. مربی به هیچ دانش، مهارت یا تجربه‌ای در زمینه کار مربیگری نیاز ندارد. در واقع، ناآگاهی در اینجا می‌تواند یک مزیت باشد و ممکن است مربی را ترغیب به پرسیدن سوالات بی‌طرفانه و کمتر هدایت کننده، نماید.
منتورینگ (Mentoring) به چه معناست؟
معمولا منتورها را به عنوان افرادی تعریف می‌کنیم که تجربه، یادگیری و مشاوره خود را به کسانی که تجربه کمتری در زمینه خاص دارند، منتقل می‌کنند. در کسب‌وکار مدرن، شیوه ارائه منتورینگ به سبک مربیگری در حال افزایش است. این اصطلاح در یونان باستان، با شعر کلاسیک هومر، “ادیسه” آغاز می‌شود، که در آن ادیسه سرپرستی به نام منتور را تعیین می‌کند تا در غیاب او، به عنوان معلم، راهنما و دوست، از پسرش مراقبت کند.
نقش‌ها
منتورینگ: در این نقش، شما در حال صحبت با شخصی هستید که نیاز دارد مسائل خود را قبل از ورود به یک رابطه، شناسایی کند. تاکید بر گوش دادن فعال، ارائه اطلاعات، ارائه پیشنهادات و ایجاد ارتباطات از جمله وظایف یک منتور است.
مربیگری: گوش دادن به یک شخص، شناسایی نیازهای او و کمک به او در تهیه یک برنامه عملی، از جمله مسائل مهم در نقش مربیگری است. در این وضعیت تأکید بر این است که فرد یا مشتری خودش راه حل را پیدا کند، نه اینکه آن‌ها را راهنمایی یا هدایت کنید.
رویکردها
منتورینگ: این یک روش عملیاتی خودهدایت‌شده است که به موجب آن شرکت‌کنندگان راه خود را انتخاب می‌کنند. این رویکرد می‌تواند با یک فرایند تطبیق خود آغاز شود و در طول رابطه، با استفاده از یک جدول زمانی متعهد ادامه یابد تا تعیین کند که افراد در چه دفعاتی و در کجا همدیگر را ملاقات کرده و اهداف بعدی را شناسایی می‌کنند.
مربیگری: در این مبحث از روش‌های کارکردیافته بیشتری استفاده می‌شود که به موجب آن شرکت‌کنندگان از منظر باریک‌تری کار خود را آغاز می‌کنند. دستور کار آن‌ها برای مدت کوتاهی مشخص‌تر و معطوف به نتایج معینی است.
ابزارها
منتورینگ: مهم‌ترین ابزار توافق‌نامه راهنمایی است که توسط هر دو شرکت کننده تهیه، تکمیل و امضا شده است. این سند تعهد به روابط منتورینگ را رسمی می‌کند و موارد شامل اهداف فردی، محتوای یادگیری، برنامه جلسات و روش‌های ارتباطی است.
مربیگری: از توافق‌نامه مربیگری برای تعیین قوانین اساسی مشارکت استفاده می‌شود. البته در برخی سازمان‌ها ارزیابی ۳۶۰ درجه، مقدم بر جلسات مربیگری است. ارزیابی مهارت‌ها گاهی اوقات، بسته به ماهیت برنامه مربیگری، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مربیگری – منتورینگ و پیوستار مدیریتی
یادگیری مهارت مربیگری و داشتن مربی امروزه هر دو به بخشی منظم از زندگی کاری رهبران تبدیل می‌شوند. یکی از چالش‌های کنونی که معمولا از سوی مربیان و رهبران شنیده می‌شود این است که چه در محل کار و چه در روابط مربیگری، چه موقع مربیگری کنید، چه زمانی مشاوره بدهید و چه موقع باید راهنما باشید. امروزه یک مدیر کارآمد باید بتواند در مسیر پیوستگی بین مربیگری، راهنمایی و مدیریت حرکت کند.
تاریخچه مربیگری
ریشه مربیگری بیشتر در روانشناسی و مربیگری ورزشی است. با این حال، روانشناسی اولیه، تا زمان فروید و یونگ، تا حد زیادی قابل اصلاح و حتی وقتی بعدا از طریق درمان‌های رفتاری و شناختی شکل گرفت، همچنان تحت مسئله روان مورد بحث بود. روش درمانی بدین صورت بود که تشخیص دهید فرد مراجعه‌کننده چه مشکلی دارد و برای رفع آن تلاش کنید.
نتیجه سخن
در متن پیش رو به این موضوع پرداختیم که تفاوت بین مربیگری و منتورینگ در چه مواردی است. اشاره کردیم که مربیگری بیشتر مبتنی بر برنامه‌های عملی است که برای بهبود عملکرد حرفه‌ای در محل کار طراحی می‌شوند. منتورینگ بیشتر مبتنی بر توسعه فردی است و نه تنها مسیر حرفه‌ای ما، بلکه فراتر از آن را تحت نظر گرفته و رویکرد جامع‌تری به پیشرفت زندگی ما دارد.
