رهبری
مدل فرایند رهبری دانهام و پیرس چیست و چگونه اعمال می‌شود؟
رهبری عبارت است از تعیین جهت و کمک به مردم در انجام کارهای صحیح. به طور خاص، رهبری فرایندی طولانی مدت است که در آن – به روشی کاملا واقعی و عملی – همه اقدامات پیامدهایی دارند. برای رسیدن به نتایج مناسب در این موقعیت‌های، مدل فرآیند رهبری دانهام و پیرس (Dunham and Pierce’s Leadership) راهگشای شما خواهد بود. این مدل به شما کمک می‌کند تا در مورد موقعیت‌های رهبری بیشتر تعمق کرده و درک کنید که چرا اتخاذ یک رویکرد مثبت و بلندمدت برای رهبری مهم است.
مدل فرایند رهبری دانهام و پیرس چیست؟
قبل از اینکه بیشتر به توضیح این مدل بپردازیم، مهم است که این نکته را به یاد داشته باشید “مفاد رهبری توسط یک شخص در تیم ارائه می‌شود”. بنابراین چند نفر همزمان نمی‌توانند یک تیم را به صورت واحد رهبری نمایند. در بسیاری از موارد، این شخص نقش مشخصی دارد و به عنوان: مدیر ارشد، مدیر پروژه، معاون و از جمله اسامی دیگری که به دلیل موقعیت خود در منطقه شرکت یا پروژه‌ای که دارد، او را خطاب خواهند کرد، قدرت هدایت گروه را در دست خواهد گرفت.
چهار عنصر اصلی
طبق گفته‌های راندال بی دانهام (Randall B. Dunham) و جان پیرس (Jon Pierce) چهار عنصر اساسی وجود دارد که روند رهبری را تشکیل می‌دهند: رهبر، پیروان، زمینه‌ها و نتایج.
این چهار عامل برای روند رهبری ضروری هستند زیرا عملکرد خوبی را که باید برای دستیابی به موفقیت ایجاد شود، به هم متصل می‌کنند. تمام این چهار عنصر (نه به صورت مجزا) برای رهبری تیم و رسیدن به آنچه در زمینه کاری خود می‌خواهید، ضروری هستند. زیرا هر عنصر به دیگری متصل است. در واقع ایده اصلی این مدل این است که بتوانید در طول فرایند رهبری، تفکر و اقدامات مثبتی داشته باشید.
عناصر مدل فرایند رهبری دانهام و پیرس
- رهبر: شخصی که مسئولیت بیشتری دارد و مسئولیت هدایت و راهنمایی تیم را بر عهده گرفته.
- پیروان: افرادی که از رهنمودهای رهبر پیروی می‌کنند و نقش خاصی را که رهبر برای آنها تعیین کرده، با ایفای وظایف لازم برای پروژه‌ای که در آن کار می‌کنند، دارند.
- زمینه: محیطی است که پروژه در آن تولید می‌شود. فضاهای کاری، چالش‌هایی که پروژه ارائه می‌دهد، سازمان، منابع و غیره، همگی در این بخش معنا می‌شوند.
- نتایج: دستاوردهای اهدافی هستند که در پروژه تعیین شده و برای رسیدن به آنها تلاش مداومی صورت گرفته است. همچنین نتیجه مثبت اعتمادی است که در روند بین رهبر و اعضا (پیروان) ایجاد می‌شود.
اهمیت استفاده از این مدل
مدل فرایند رهبری دانهام و پیرس در مورد این ایده صحبت می‌کند که رهبر باید بتواند اهمیت پیروان خود و زمینه‌ای را که آنها در آن قرار دارند را برای دستیابی به نتایج مطلوب، شناسایی کند.
معمولا تصمیمات یا اقدامات رهبر تأثیر بهتر یا بدتری بر تیم می‌گذارد، اما همچنین باید توجه داشت که اقدامات پیروان نیز می‌تواند احساسات یا موقعیت‌های خاصی از طرف رهبر ایجاد کند. شما باید درک کنید که تیم شما چگونه به نظر می‌رسد و چگونه این اقدامات می‌توانند به موفقیت منجر شوند. البته اگر در متن و زمینه لازم به درستی درک و خطاب قرار داده شوند.
به این ترتیب رهبر، پیروان و زمینه برای تأثیرگذاری بر نتایج، به هم متصل می‌شوند. این نتایج برای تأثیرگذاری بر افراد درگیر در پروژه، به صحنه بازخواهند گشت. فرایند رهبری یک فرایند یادگیری است که با کار در یک گروه پیشرفت می‌کند.
رهبری فرایندی مداوم، فعال و پویاست. برای بدست آوردن نتایج موفقیت‌آمیز و مطلوب مهم است که با پیروان خود رابطه خوبی داشته باشید. شما می‌توانید روی آنها تأثیر بگذارید یا آنها می‌توانند به صورت مثبت یا منفی بر شما تأثیر بگذارند. این درست همان جایی است که می‌دانید چگونه اقدامات انجام شده در تیم را شناسایی و پردازش کنید و از آنها بهره ببرید.
چگونه می‌توان این مدل را در شرکت خود اعمال کرد؟
چندین نکته کلیدی برای بهبود عملکرد با استفاده از این مدل برای بهبود فرایندهای رهبری وجود دارد.
بازخورد دادن
مهم است که فرد دائما به تیم خود بازخورد دهد تا آنها بدانند روند کار پروژه چگونه است. چه چیزی باید بهبود یابد یا اگر همه چیز مرتب باشد، باید از همکاران خود تقدیر کند.
توجه داشته باشید که در هنگام بازخورد دادن به تیم، این مسئله می‌تواند انگیزه دستیابی به نتیجه را در اختیار همه قرار بدهد. دادن بازخورد صادقانه، اصلاح یا راهنمایی در کار تیمی بسیار ارزش دارد. تیم شما به احتمال زیاد اهداف را برآورده می‌کند پس بهتر است که این مهم با رضایت خاطر تمام اعضا انجام شود.
تمرکز بر عملکردها و واکنش‌ها
این مدل تأکید می‌کند که اعمال، تصمیمات و رفتار شما می‌تواند به طور مستقیم بر پیروان شما تأثیر بگذارد. هر اقدامی که انجام می‌دهید، آنها یا روند کار واکنشی خواهد داشت.
شما به عنوان یک رهبر باید آنچه را که فکر می‌کنید، بیان کنید و همچنین اقداماتی را انجام دهید که همیشه توسط پیروان شما به خوبی دیده نمی‌شود. این واکنش‌ها ممکن است بلافاصله ظاهر نشوند، اما بعدها در کار ظاهر شده و روی تیم تأثیر منفی (مانند عملکرد ضعیف، انگیزه کم و غیره) می‌گذارد.
مهم است که هنگام تصمیم‌گیری یا اقداماتی که ممکن است بر کارمندان/ پیروان شما تأثیر بگذارد، احساسات خود را در محل کار کنترل کرده و الگوی مناسبی باشید.
اخلاقی و صادقانه رهبری کنید.
مدل فرایند رهبری دانهام و پیرس، نیز رابطه بین رهبران و پیروان را به خوبی نشان می‌دهد. اگر رابطه بین رهبر و پیروان او براساس اعتماد و احترام باشد، زمینه نتایج مثبت خواهد بود. با این حال، اگر رابطه بر اساس ترس و انگیزه کم باشد، زمینه نتایج منفی خواهد بود.
به بیان دیگر، اعتماد به نتایج خوب و موفقیت منجر خواهد شد. مهم است شما رهبری باشید که بتوانید بدون ترس و بی‌اعتمادی با همکاران خود صحبت کنید، از این رو اهمیت اخلاق در کار و نقش رهبری شما به شدت مورد توجه قرار خواهد گرفت.
اگر تیم به شما اعتماد کند، مشکلاتی در رعایت نکردن دستورالعمل‌ها و تصمیمات، نخواهید داشت. آنها با اطمینان از شما پیروی می‌کنند و تمام تلاش خود را برای دستیابی به نتایج مناسب، همراه با کسب و کار شما در پیش خواهند گرفت.
با سبک مناسب پیش بروید.
مهم این است که سبک رهبری شما، با بیشترین استفاده و بهترین نتایج، الگو گرفته از سبک رهبری تحول‌گرا باشد. رهبرانی که دارای خصوصیات این نوع رهبری هستند، از صداقت، اهداف مشخص و ارتباط خوبی با تیم برخوردارند.
سبک رهبری تحول‌گرا مبادله‌ای بین رهبر و پیروان وی را پیشنهاد می‌کند تا در هنگام کار نتایج مفیدی در ازای آن بدست آورند. این یک سبک رهبری است که باعث ایجاد انگیزه و تحول در افراد می‌شود.
هر از چند گاهی باید رویکردهای مختلف رهبری را متناسب با پیروان، نتیجه یا زمینه خاصی اتخاذ کنید. به همین دلیل مفید است که در صورت لزوم بتوانید از سبک‌های رهبری دیگر نیز بهره ببرید. زیرا همه زمینه‌ها یکسان نیستند. انعطاف‌پذیری در تطبیق نقش شما به عنوان یک رهبر، شما را در یک مسیر یادگیری سوق می‌دهد.
با آگاهی وظایف را تعیین کنید.
وظایفی را با توجه به مهارت‌های هر یک از اعضای تیم خود اختصاص دهید. توانایی دستیابی به نتایج خوب همزمان با آگاهی از توانایی افرادیست که وظایفی را به آنها محول می‌نمائید. این امر همچنین به انگیزه و رضایت شغلی نیز مربوط می‌شود.
نتیجه سخن
رهبری همیشه آسان نیست. اما مدل فرآیند رهبری دانهام و پیرس در برجسته‌سازی نکات کلیدی روند رهبری به خوبی عمل می‌کند. برای رهبری که سعی در حفظ تعادل عملکردها و روابط کاری دارد، این مدل می‌تواند به موفقیت بالقوه منجر شود. اهمیت روابط با تیم شما همیشه یک عامل اساسی در این مدل خواهد بود، زیرا قهرمان اصلی در اینجا فقط رهبری نیست. البته او کسی است که وظایف اصلی را اعمال می‌کند، اما آن رفتاری که اعضای تیم در پیش می‌گیرند نیز مهم است.
روابط خوب در این فرایند رهبری برای دستیابی به موفقیت در پروژه‌هایی که برای آینده کسب و کار خود در نظر دارید، ضروری است. ارتباط دوستانه، گوش دادن و اعتماد متقابل، بخشی از کل روند رهبری دانهام و پیرس است که در آن شما همیشه می‌خواهید تعادل خوبی بین اقدامات و واکنش‌های کارمندان خود داشته باشید.
