ماتریس TOWS چیست و چه تفاوتی با تجزیه و تحلیل SWOT دارد؟

ماتریس TOWS مخفف Threats، Opportunities، Weaknesses  و Strengths است. این ماتریس با ایجاد تغییراتی در تحلیل SWOT  به وجود آمده و به دنبال پاسخگویی به انتقادات واردشده بر تحلیل SWOT در رابطه با ناتوانی آن در نشان دادن روابط بین دسته‌های مختلف است.

آشنایی با ماتریس TOWS

ماتریس TOWS توسط مشاور مدیریت، هاینز وایریش توسعه یافته است. او تشخیص داد که تجزیه و تحلیل SWOT – اگرچه در نوع خود بسیار موفق است – دارای کاستی‌های قابل توجهی می‌باشد.

در حالی که تجزیه و تحلیل SWOT نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها را شناسایی می‌کند، هیچ تلاشی برای ایجاد پیوند بین آن‌ها انجام نمی‌دهد. به عنوان مثال، کسب و کاری با ضعف درک‌شده ممکن است آن را به عنوان یک تهدید ببیند. کسب و کار دیگری که فرصتی را شناسایی می‌کند ممکن است بتواند آن را با یکی از نقاط قوت موجود خود مطابقت دهد.

بنابراین، ماتریس TOWS یک نمایش گرافیکی بسیار مفیدتر از یک تحلیل SWOT است. نقاط قوت و ضعف داخلی با فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی مقایسه می‌شوند. هر یک از چهار عامل می‌توانند بر یکدیگر تأثیر بگذارند.

چهار ترکیب استراتژی ماتریس TOWS

نقاط قوت/فرصت‌ها (SO)

در این ربع از ماتریس TOWS، کسب و کار باید نقاط قوت خود را مورد به مورد ارزیابی کند تا تعیین نماید که آیا می‌تواند از آن‌ها برای سرمایه‌گذاری بر فرصت‌ها استفاده کند یا خیر. به عنوان مثال، یک تولیدکننده خودرو که در بازار خودروهای لوکس (فرصت) با فرهنگ تحقیق و توسعه (قوت) کار می‌کند، ممکن است یک خط پر ویژگی از وسایل نقلیه ممتاز طراحی نماید.

نقاط قوت/تهدیدها (ST)

در اینجا، کسب و کار باید هر نقطه قوت را بر اساس توانایی آن در مقابله یا اجتناب از تهدیدات خارجی ارزیابی کند. با بازگشت به مثال سازنده خودرو، نرخ‌های ارز نامطلوب (تهدید) ممکن است توسط شرکت با استفاده از تخصص تحقیق و توسعه آن برای ساخت کارخانه در کشوری با ارز با ارزش‌تر مقابله شود.

نقاط ضعف/فرصت‌ها (WO)

در ربع WO، سازمان باید تعیین کند که چگونه می‌توان نقاط ضعف خود را از بین برد یا با فرصت‌های خارجی جبران کرد. به عنوان مثال، بی‌تجربگی در برخورد با اتحادیه‌های کارگری خارجی (ضعف) با استخدام مدیران با تجربه مربوطه (فرصت خارجی) قابل رفع است.

نقاط ضعف/تهدیدها (WT)

در ترکیب استراتژی نهایی، کسب و کار هر ضعف و تهدید را ارزیابی و تعیین می‌کند که آیا می‌توان از آن‌ها اجتناب کرد یا خیر. خودروساز با تجربه اندک فعالیت در بازارهای خارجی (ضعف) می‌تواند به طور کلی از ورود به آن بازار اجتناب کند. سازنده دیگری با اتکای شدید به یک مدل خودرو (ضعف) می‌تواند با توسعه طیف وسیعی از مدل‌های مختلف خطر رقابت را کاهش دهد.

مزایای ماتریس TOWS

مزایای ایجاد ماتریس TOWS عبارتند از:

• گزینه‌ای همه‌کاره‌تر از برخی تکنیک‌های دیگر که به کسب و کار اجازه می‌دهد تا عوامل خارجی و داخلی و تأثیر بالقوه آن‌ها را با عملیات کسب و کار مرتبط سازد.
• درک آن در تمام سطوح مدیریت ساده و اجرای آن نسبتاً آسان است. این باعث افزایش تمرکز و انسجام کارکنان می‌شود.
• ماتریس TOWS همچنین کشف جنبه‌های ناشناخته یک کسب و کار را تسهیل می‌کند. خواه آن‌ها نقاط قوت کشف‌نشده باشند یا تهدیدهای پنهان، بینش‌های جدید در مورد عملیات به شرکت کمک می‌کند تا برای آینده برنامه‌ریزی نموده و رشد را تسهیل کند.

مثال ماتریس TOWS

در زیر یک نمونه ماتریس TOWS برای شرکت بوئینگ با توجه به چهار ترکیب استراتژی ذکرشده در بالا آورده شده است.

نقاط قوت/فرصت‌ها (SO)

بوئینگ دارای چندین نقطه قوت است که می‌تواند آن‌ها را به فرصت‌هایی برای حفظ یا افزایش سهم بازار تبدیل کند. این نقاط قوت عبارتند از:

• شبکه تامین‌کننده قابل ‌اطمینان: در طول سال‌ها، بوئینگ شبکه‌ای قوی از تامین‌کنندگان ایجاد کرده است که به آن اجازه می‌دهد بر تنگناها غلبه کند.
• رضایت مشتری: علیرغم ناکامی‌های اخیر با ۷۳۷ MAX، مشتریان گسترده بوئینگ در قالب خطوط هوایی و دولت از محصولات آن راضی هستند. بوئینگ از ارزش ویژه برند در سراسر جهان برخوردار است که از آن برای افزایش فروش استفاده می‌کند.
• جریان نقدی رایگان: برای سه ماهه چهارم ۲۰۲۱، بوئینگ جریان نقدی آزاد ۴۹۴ میلیون دلاری را گزارش کرد. این شرکت از مقداری از این پول نقد استفاده می‌کند تا خود را به عنوان یک شرکت هواپیمایی ایمن و پایدار معرفی نماید، زیرا جهان پس از COVID-19 به سفرهای هوایی بازگشته است.

نقاط قوت/تهدیدها (ST)

در اینجا به نقاط قوتی که می‌توان از آن‌ها برای جلوگیری از تهدیدات خارجی استفاده کرد، نگاهی می‌اندازیم:

• تحقیق و توسعه: بوئینگ دارای سابقه قوی در تحقیق و توسعه است و چندین هواپیمای پیشگام در صنایع تجاری و دفاعی دارد. امروزه این شرکت با سازمان‌های علمی همکاری می‌کند تا سفرهای هوایی را پایدارتر سازد و اثرات زیست‌محیطی آن را کاهش دهد.
• شرکای جهانی و استراتژیک: در حالی که بوئینگ در آمریکا حضور قوی دارد، تقریباً ۷۰ درصد از درآمد هواپیماهای تجاری از مشتریان خارج از ایالات متحده به دست می‌آید. این شامل بسیاری از بازارهای نوظهور می‌شود که در آن‌ها نیز افزایش سریع درآمد دفاعی، فضایی و امنیتی وجود داشته است. علاوه بر این، این شرکت بیش از ۲۰۰۰۰ تامین‌کننده و شریک دارد و با بیش از ۵۰ دانشگاه بین‌المللی همکاری می‌کند. در مجموع، این به بوئینگ کمک می‌کند تا با تهدید ایرباس مقابله کند و سهم بازار خود را حفظ نماید یا حتی افزایش دهد.

نقاط ضعف/فرصت‌ها (WO)

بوئینگ چگونه نقاط ضعف خود را به فرصت تبدیل می‌کند؟

• هواپیمای ناایمن: عرضه ۷۳۷ MAX برای مقابله با هواپیمای جدید مشابهی که توسط ایرباس منتشر شده بود، با عجله اتفاق افتاد. دو فروند ۷۳۷ سقوط کردند و همه سرنشینان آن‌ها کشته شدند و هر دو دچار نقص عملکرد مشابهی شدند. در اواخر سال ۲۰۲۱، این شرکت مسئولیت کامل بلایا را پذیرفت که راه را برای پرداخت غرامت به خانواده‌های قربانیان هموار کرد. بوئینگ اکنون از این ضعف برای بهبود توسعه نرم‌افزار، مستندات فنی و روش‌های آموزش خلبانی خود استفاده می‌کند.
• موضع ضد اتحادیه: حدود ۳۵ درصد از ۱۶۲۰۰۰ کارمند بوئینگ اعضای اتحادیه هستند. موضع ضد اتحادیه این شرکت به خوبی شناخته شده است، زیرا تولید ۷۸۷ Dreamliner از سیاتل به کارولینای جنوبی منتقل شد تا سازماندهی کارکنان را کاهش دهد. بسیاری از کارمندان ارشد یا ماهر بوئینگ نیز به دلیل وابستگی به اتحادیه از کار اخراج شدند، در حالی که بار کاری دیگران به میزان قابل توجهی افزایش یافت یا به دلیل مسائل کنترل کیفیت مورد توبیخ قرار گرفتند. در حرکت رو به جلو، بوئینگ این فرصت را دارد که موضعی کمتر پرخاشگرانه اتخاذ کند و بهره‌وری خود را در این فرآیند افزایش دهد.

نقاط ضعف/تهدید (WT)

در نهایت، اجازه دهید به نقطه ضعفی که ممکن است تبدیل به تهدید شوند نگاه کنیم:

• نیروی کار داخلی: بوئینگ با نیروی کار داخلی قوی در ایالات متحده، در برابر افزایش‌های اخیر و قابل توجه حداقل دستمزد آسیب‌پذیر است. این امر باعث شده که بخش اعظم ساخت قطعات هواپیما به خارج از کشور منتقل شود، با یک کارخانه اختصاصی تکمیل ۷۳۷ در چین که در سال ۲۰۱۸ افتتاح شد. تولید خارجی برای مقابله با افزایش دستمزدها روند واضحی است، به طوری که ۳۰٪ از ۷۸۷ Dreamliner در مقایسه با تنها ۵٪ ۷۴۷ Jumbo Jet در خارج از کشور ساخته شده است. در حالی که افزایش حداقل دستمزدها تأثیری بر مهندسان ارشد بوئینگ ندارد، باید دید که آیا این شرکت به برون‌سپاری بیشتر مونتاژ هواپیماهای خود ادامه خواهد داد یا خیر.

ماتریس TOWS در مقابل تحلیل SWOT

تحلیل SWOT توسط سازمان‌ها برای مقایسه فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی با نقاط قوت و ضعف داخلی آن‌ها استفاده می‌شود. با این حال، دستورالعملی در مورد اینکه با اطلاعات حاصل چه باید کرد، ارائه نمی‌کند.

ماتریس TOWS همچنین فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی را با نقاط قوت و ضعف داخلی مقایسه می‌کند. این ماتریس که نوعی از تجزیه و تحلیل SWOT است، اقداماتی را که یک سازمان می‌تواند برای بهره‌مندی از یافته‌های خود انجام دهد را روشن می‌سازد.

برخی از شباهت‌ها و تفاوت‌های اصلی

• تحلیل SWOT توسط سازمان‌ها برای مقایسه فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی با نقاط قوت و ضعف داخلی آن‌ها استفاده می‌شود. ماتریس TOWS همان چهار عامل را تحلیل می‌کند اما بینش‌های عملی را ارائه می‌دهد.
• ماتریس TOWS به رابطه خاص بین هر یک از چهار عامل نگاه می‌کند، با یک استراتژی برای هر رابطه که در یکی از چهار ربع تعریف شده است.
• تجزیه و تحلیل SWOT روشی ساده اما موثر برای سازمان جهت ارزیابی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای خود است. توانایی محدود آن برای ارائه بینش عملی به این معنی می‌باشد که اغلب با تحلیل دیگری همراه است.

چارچوب‌های استراتژیک مرتبط

تجزیه و تحلیل SWOT

تجزیه و تحلیل SWOT چارچوبی است که برای ارزیابی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدات کسب و کار استفاده می‌شود. می‌تواند به شناسایی زمینه‌های مشکل‌ساز کسب و کار شما کمک کند تا بتوانید فرصت‌های خود را به حداکثر برسانید. همچنین به شما در مورد چالش‌هایی که ممکن است سازمان شما در آینده با آن مواجه شود هشدار می‌دهد.

تجزیه و تحلیل PESTEL

تجزیه و تحلیل PESTEL چارچوبی است که می‌تواند به بازاریابان کمک کند تا ارزیابی نمایند که آیا عوامل کلان اقتصادی بر سازمان تأثیر می‌گذارند یا خیر. این یک گام حیاتی است که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا تهدیدات و نقاط ضعف بالقوه‌ای را شناسایی نمایند که می‌تواند در چارچوب‌های دیگر مانند SWOT یا برای به دست آوردن درک وسیع‌تر و بهتری از محیط بازاریابی کلی استفاده شود.

نیروهای پنج‌گانه پورتر

نیروهای پنج‌گانه پورتر مدلی است که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا درک بهتری از صنایع و رقبای خود به دست آورند. برای اولین بار توسط پروفسور مایکل پورتر در کتاب “استراتژی رقابتی” در دهه ۱۹۸۰ منتشر شد. این مدل صنایع و بازارها را با تجزیه و تحلیل آن‌ها از طریق پنج نیرو تجزیه می‌کند.

استراتژی اقیانوس آبی

اقیانوس آبی استراتژی است که در آن مرزهای بازارهای موجود بازتعریف می‌شوند و بازارهای بی‌رقیب جدیدی ایجاد می‌گردند. در هسته آن، نوآوری ارزشی وجود دارد که برای آن بازارهای غیرقابل رقابت ایجاد می‌شود، جایی که رقابت دیگر معنا ندارد و مبادله هزینه-ارزش شکسته شده است. بنابراین، شرکت‌هایی که از استراتژی اقیانوس آبی پیروی می‌کنند، ارزش بسیار بیشتری را با هزینه کمتر برای مشتریان نهایی ارائه می‌دهند.

ماتریس BCG

در دهه ۱۹۷۰، بروس دی. هندرسون، بنیان‌گذار گروه مشاوره بوستون، مجموعه محصولات (معروف به ماتریس BCG یا ماتریس سهم رشد) را ارائه کرد که به یک سبد محصول کسب و کار موفق بر اساس رشد بالقوه و سهم بازار نگاه می‌کرد. او این محصولات را به چهار دسته اصلی تقسیم نمود: گاوهای نقدی، حیوانات خانگی (سگ)، علامت سوال و ستاره.

کارت امتیازی متوازن

کارت امتیازی متوازن که اولین بار توسط رابرت کاپلان، یک فرد آکادمیک با تخصص حسابداری پیشنهاد شد، یک سیستم مدیریتی است که به سازمان اجازه می‌دهد تا روی اهداف استراتژیک تصویر بزرگ‌تر تمرکز کند. چهار دیدگاه کارت امتیازی متوازن شامل ظرفیت مالی، مشتری، فرآیند کسب و کار و ظرفیت سازمانی هستند. با توجه به کارت امتیازی متوازن، می‌توان دیدی جامع از کسب و کار داشت.

برنامه‌ریزی سناریو

کسب‌وکارها از برنامه‌ریزی سناریو برای ایجاد مفروضات در مورد رویدادهای آینده و اینکه چگونه محیط کسب‌وکار مربوطه آن‌ها ممکن است در پاسخ به آن رویدادهای آینده تغییر کند، استفاده می‌کنند. بنابراین برنامه‌ریزی سناریو، عدم قطعیت‌های خاص – یا واقعیت‌های مختلف و اینکه چگونه ممکن است بر عملیات کسب و کار آینده تأثیر بگذارد، شناسایی می‌کند. برنامه‌ریزی سناریو با اجتناب از دو دام، تصمیم‌گیری استراتژیک بهتری را انجام می‌دهد: پیش‌بینی ناکافی و پیش‌بینی بیش از حد.

جمع‌بندی

ماتریس TOWS یک مدل توسعه‌داده‌شده از ابزار تجزیه و تحلیل کلاسیک، یعنی تحلیلSWOT  است.

TOWS و SWOT مخفف چینش‌های مختلف کلمات: Strengths، Weaknesses، Opportunities و Threats هستند. اما در حالی که SWOT تمایل دارد بر روی طوفان فکری تمام نکاتی که تحت این چهار عنوان قرار می‌گیرند تمرکز کند، TOWS آن را به سطح بعدی می‌برد.

شما می‌توانید از هر دو ابزار به صورت ترکیبی برای ارزیابی و اصلاح استراتژی سازمانی یا دپارتمان خود استفاده کنید. همچنین می‌توانید از آن‌ها برای فکر کردن به یک فرآیند، یک کمپین بازاریابی یا حتی حرفه خود استفاده نمایید.