مقایسه روش چابک (Agile) و اسکرام (Scrum)، بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌ها

اگر از اسکرام (Scrum) استفاده می‌کنید، به‌راحتی می‌توان گفت که در حال استفاده از روش اجایل یا چابک (Agile) هستید. از طرف دیگر، اگر از چارچوب چابک استفاده می‌کنید، ممکن است لزوما با اسکرام همراه نباشید. این مقاله به موضوع معروف “تفاوت‌ها و شباهت‌های بین چابک و اسکرام” اختصاص دارد و قصد داریم برای آشنایی بیشتر با این موارد، شرح مختصری را برای شما ارائه دهیم.

روش چابک یا اجایل (Agile) چیست؟

برخلاف روش آبشاری (Waterfall)، روش اجایل بر انتشار مداوم افزونه‌های نرم‌افزاری متمرکز است. اجایل تقریبا به معنای “ما تغییر را پذیرفته و نرم‌افزارهای فعال را به طور مکرر منتشر می‌کنیم” در نظر گرفته می‌شود. اجایل رویکرد “فقط آن را انجام دهید” را پرورش داده و از تغییر در این مسیر استقبال می‌کند. در مقابل، روش آبشاری، نقطه مقابل اجایل، نیاز به یک برنامه‌ریزی عمیق برای شما دارد تا زمینه کاری را اجرا کنید.

اجایل همچنین هنگامی موفق می‌شود که بازخورد مداوم از کاربران نهایی دریافت شود. این مسئله به مدیر محصول (PM) کمک می‌کند تا به همراه تیم توسعه محصولی متناسب با نیازهای بازار را تولید کنند. روش‌شناسی منحصربه‌فرد اجایل از رابطه انسان به انسان ناشی می‌شود. طبق مانیفست اجایل، چهار اصل مهم این روش، بدین شرح هستند:

• افراد و تعاملات بیش از فرایندها و ابزارها
• داشتن یک نرم‌افزار برای کار بر روی اسناد جامع
• همکاری با مشتری بر سر مذاکره در مورد قرارداد
• پاسخ به تغییر بیش از پیروی از یک برنامه

به‌عبارت‌دیگر، یک تیم اجایل باید از تغییر محیط آگاه باشند، قادر به شناسایی هرگونه مسئله بوده و سپس طرحی را برای برنامه سازگاری با آن، ایجاد کنند. همچنین می‌توانیم بگوییم اجایل، ترکیبی از چارچوب‌هایی است که بر اساس مقادیر تعیین شده در مانیفست اجایل، ساخته شده است.

وقتی صحبت از مدیریت پروژه اجایل می‌شود، مدیران اینجا به تیم نمی‌گویند که باید روی چه مواردی کار کنند. در عوض، آنها یک‌قدم به عقب برمی‌گردند و اطمینان حاصل می‌کنند که تیم از مهارت‌ها و محیط بدون حواس‌پرتی برخوردار است تا بتواند وظایف موجود را به طور مشخص، کامل کند.

چرخه زندگی اجایل از ۶ مرحله روش اجایل تشکیل شده است:

1. مفهوم: هدف نهایی پروژه تعریف شده، وظایف تعیین و اولویت‌بندی می‌شوند.
2. برنامه: الزامات معرفی شده و تیم در مورد روشی که برای مدیریت وظایف در نظر گرفته شده، بحث می‌کند.
3. توسعه: کدگذاری واقعی در این مرحله اتفاق می‌افتد. مستندات همراه با پروژه تکامل می‌یابد.
4. آزمایش: در اجایل، در مرحله آزمایش، کد برای اطمینان از اینکه بدون اشکال است و برای استقرار آماده شده، آزمایش می‌شود.
5. استقرار: در این مرحله اجایل، کد مستقر شده و نرم‌افزار، به مشتریان تحویل داده می‌شود.
6. نگهداری: در این مرحله، کارهایی که در مراحل قبلی انجام شده است، بررسی می‌شوند. واکنش‌های بازار مشاهده شده و پس از آن، پیشرفت‌هایی برای پروژه‌های آینده ایجاد می‌شود.

چه موقع از روش چابک استفاده کنیم؟

در ابتدای امر، شما باید ۱۲ اصل مانیفست چابک را درک کنید. سپس، اگر احساس می‌کنید روش‌های آبشاری بهره‌وری تیم شما را راکد می‌کند، ممکن است ایده خوبی باشد که روش مدیریت پروژه اجایل را امتحان کنید. متد چابک بهتر است در شرایط زیر استفاده شود:

• شما تصویری واضح از شکل محصول نهایی ندارید.
• شما در حال برنامه‌ریزی برای تنظیم نیازهای محصول هستید.
• تیم توسعه شما می‌تواند به‌جای پژمردن، در تغییر محیط رشد کند.

مانیفست چابک

در سال ۲۰۰۱، هفده توسعه‌دهنده نرم‌افزار درحالی‌که از اوقات فراغت خود در تفریحگاه لذت می‌بردند، مانیفست چابک را ارائه دادند. مانیفست چابک شامل ۱۲ اصلی است که هر تیم اجایل باید به آن عمل کند:

1. مشتری مهم‌ترین مؤلفه است.
2. با آغوش باز تغییر را بپذیرید.
3. با انتشار نرم‌افزارهای مکرر و فعال، مشتریان خود را خوشحال کنید.
4. هماهنگی روزانه را فراموش نکنید.
5. توسعه‌دهندگان باید انگیزه کافی برای مواجهه با چالش‌ها را داشته باشند.
6. ارتباطات رو در رو تشویق ‌شود.
7. اگر ویژگی یا محصولی به خوبی کار می‌کند، می‌توانید پیشرفت خود را بسنجید.
8. ریتمی را که با آن تیم شما در حال انتشار نرم‌افزار کار است، ثابت نگه دارید.
9. توجه به جزییات مهم است.
10. به‌جای انجام کارهای بیشتر، باید آنچه را که لازم است به سریع‌ترین شکل ممکن، انجام دهید.
11. تیم‌های چند تخصصه (Cross-Functional) بهترین تیم‌ها هستند.
12. به طور مداوم بازخورد دریافت کنید.

چارچوب‌ها و روش‌های اجایل

اجازه دهید ابتدا به این موضوع بپردازیم که روش‌شناسی چیست؟ طبق نظر آلیستر کاکبرن، روش‌شناسی مجموعه قوانین یا قراردادهایی است که تیم توسعه با پیروی از آنها موافقت می‌کند؛ بنابراین صرف‌نظر از چارچوب اجایل که استفاده می‌کنید، هیچ تیم توسعه‌ای همانند شرکت‌های مختلفی که ارزش‌ها و اصول مختلف را پرورش می‌دهند، نخواهد بود.

1. اسکرام

اسکرام که در ادامه به طور کامل در مورد آن بحث خواهد شد، محبوب‌ترین چارچوب اجایل است. اسکرام متشکل از اسپرینت‌های (جعبه‌های زمانی) است که در طی آنها تیم، نرم‌افزارهای فعال را ایجاد و منتشر می‌کند. در اسکرام، شما سه نقش اصلی دارید:

• صاحب محصول
• اسکرام‌مستر
• تیم توسعه (یا تیم اسکرام)

همه این افراد، به‌منظور انجام موفقیت‌آمیز وظایف محوله با یکدیگر همکاری می‌کنند.

2. کانبان

از طرفی روش کانبان (Kanban) روی دیگر چابک را به ما نشان می‌دهد. کانبان با اسپرینت‌ها کار نمی‌کند، اما به شما امکان می‌دهد هر زمان که به آن نیاز داشتید، تغییراتی ایجاد کنید. کانبان به شما نمای واضحی از وظایف خود می‌دهد تا بتوانید صریحا ببینید مرحله بعدی که پیش رو دارید، چیست. در ژاپن، کانبان در واقع به معنای “علامت دیداری” است.

3. Lean

این روش، در مورد بهینه‌سازی زمانی صحبت می‌کند که شما برای کارها صرف می‌کنید. همچنین به شما کمک می‌کند تا از طریق تکرارهای مداوم و به اندازه کافی، نرم‌افزار را منتشر کنید.

4. برنامه‌نویسی افراطی یا Extreme Programming

برنامه‌نویسی افراطی یا XP نیز از اجایل استقبال می‌کند و سازگاری با آن را تشویق می‌نماید. این روش بسیار عالی عمل خواهد کرد زیرا این امر مبتنی بر دریافت بازخورد مداوم از کاربران نهایی است.

اسکرام (Scrum) چیست؟

اسکرام زیرمجموعه‌ای از اجایل است. چارچوبی است که شما را ترغیب می‌کند نرم‌افزارهای کاربردی را به‌صورت اسپرینت‌ها (۲-۴ هفته) ارائه دهید. این امر بر اهمیت پاسخگویی، همکاری تیمی و تکرار محصول، با هدف دستیابی به یک محصول با کیفیت بالا تأکید می‌کند. اسکرام بر اساس تجربه‌گرایی است، یعنی دانش و مهارت ناشی از تجربه و تصمیم‌گیری را در نظر دارد. اسکرام از مثال “شکست زودهنگام” پیروی می‌کند که می‌گوید بهتر است زود شکست بخوریم زیرا هزینه کار مجدد را کاهش می‌دهد و توسعه را مطابق با الزامات تجاری تضمین می‌کند.

نتیجه سخن

در متن پیش رو به مقایسه متد چابک و اسکرام پرداختیم. ضمن بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو مفهوم، تعاریف آنها را در کنار زمان استفاده و دیگر مؤلفه‌های مربوط به هرکدام در نظر داشتیم. حاصل سخن این است که اسکرام یکی از روش‌های اجایل بوده و مانند آن، بر پذیرش تغییرات و دریافت بازخورد مداوم تأکید دارد.