تعریف و اهمیت زبان بدن و ارتباط غیرکلامی

حالات چهره، حرکات و لحن صدا شما یک ابزار ارتباطی قدرتمند هستند. در این متن نحوه خواندن و استفاده از زبان بدن (Body Language) برای ایجاد روابط بهتر در خانه و محل را بررسی خواهیم کرد.

زبان بدن چیست؟

در حالی که کلید موفقیت در روابط شخصی و شغلی در توانایی شما برای برقراری ارتباط خوب نهفته است، اما این تنها به کمک کلماتی که استفاده می‌کنید، میسر نخواهد شد. بلکه نشانه‌های غیرکلامی یا “زبان بدن” شما تاثیر بیشتری در این امر دارد. زبان بدن استفاده از رفتارهای بدنی، عبارات و طرز رفتار برای برقراری ارتباط غیر کلامی است که غالبا غریزی و گاهی آگاهانه انجام می‌شود.

به بیان دیگر

چه از آن آگاه باشید و چه نباشید، هنگام تعامل با دیگران، به طور مداوم سیگنال‌های بی‌کلام ارسال خواهید کرد. تمام رفتارهای غیرکلامی شما (حرکاتی که انجام می‌دهید، وضعیت بدن، لحن صدا، میزان تماس چشمی شما) پیام‌های محکمی برای مخاطب می‌فرستند. حتی وقتی ساکت هستید، هنوز بدون گفتگو صحبت می‌کنید.

در برخی موارد، آنچه از دهان شما بیرون می‌آید و آنچه از طریق زبان بدن خود برقرار می‌کنید، ممکن است دو چیز کاملا متفاوت باشد. اگر یک چیز بگویید، اما زبان بدن شما چیز دیگری نشان دهد، شنونده شما احتمالا احساس می‌کند که شما صادق نیستید.

به عنوان مثال

اگر در حالی که سر خود را به طرف بالا تکان می‌دهید “بله” بگویید. شنونده هنگام مواجه شدن با چنین سیگنال‌های متفاوتی باید انتخاب کند که پیام کلامی یا غیرکلامی شما را باور کند. از آنجا که زبان بدن یک زبان طبیعی و ناخودآگاه است که احساسات و اهداف واقعی شما را نشان می‌دهد، آنها احتمالا پیام غیرکلامی را انتخاب می‌کنند.

با این حال، با بهبود چگونگی درک و استفاده از ارتباطات غیرکلامی، می‌توانید منظور خود را بیان کنید، با دیگران ارتباط بهتری برقرار کرده و روابط مستحکم‌تر و سودمندتری ایجاد کنید.

اهمیت ارتباط غیر کلامی

نشانه‌های ارتباطی غیر کلامی شما (نحوه گوش دادن، نگاه کردن، حرکت و واکنش شما) به فردی که با او ارتباط برقرار می‌کنید، نشان می‌دهد که آیا صحبت‌های او برای شما مهم است یا نه. وقتی سیگنال‌های غیرکلامی شما با کلماتی که می‌گویید مطابقت دارند، اعتماد، وضوح و روابط موثر را افزایش می‌دهند. اگر این کار را نکنند، می‌توانند تنش، بی‌اعتمادی و سردرگمی ایجاد کنند.

اگر می‌خواهید یک ارتباط برقرار بهتر شوید، مهم است که نه تنها نسبت به زبان بدن و نشانه‌های غیرکلامی دیگران بلکه نسبت به خود نیز حساسیت بیشتری داشته باشید.

پنج نقش اصلی ارتباط غیرکلامی

ارتباط غیر کلامی می‌تواند پنج نقش داشته باشد:

• تکرار: پیامی را که به صورت کلامی می‌آورید تکرار می‌کند و اغلب تقویت کننده کلام شماست.
• تناقض: این می‌تواند با پیامی که می‌خواهید منتقل کنید در تناقض باشد، بنابراین به شنونده نشان می‌دهد که شما ممکن است حقیقت را نگویید.
• جانشینی: می‌تواند جایگزین پیام کلامی شود. به عنوان مثال، حالت چهره شما معمولا پیامی بسیار واضح‌تر از کلمات منتقل می‌کند.
• تکمیل کننده: ممکن است پیام کلامی شما را اضافه یا تکمیل کند. به عنوان رئیس، اگر علاوه بر تعریف و تمجید، دست‌تان را بر شانه همکارتان بگذارید، می‌تواند تأثیر پیام شما را افزایش دهد.
• تاکید کردن: ممکن است یک پیام کلامی را تاکید کند. برای مثال کوبیدن روی میز می‌تواند اهمیت پیام شما را برجسته کند.

انواع ارتباطات غیرکلامی

انواع مختلف ارتباط غیر کلامی یا زبان بدن شامل موارد زیر است:

حالات چهره

چهره انسان بسیار رسا است و قادر است احساسات بی‌شماری را بدون گفتن یک کلمه منتقل کند. برخلاف برخی از اشکال ارتباطات غیرکلامی، حالات صورت جهانی هستند. حالات صورت برای شادی، غم، عصبانیت، تعجب، ترس و انزجار در فرهنگ‌ها یکسان هستند.

حرکت و وضعیت بدن

در نظر بگیرید که نحوه نشستن، راه رفتن، ایستادن یا نگه داشتن سر افراد چگونه بر برداشت شما از مردم تأثیر می‌گذارد. نحوه حرکت و رفتار خود شما اطلاعات زیادی را به دنیا منتقل می‌کند. این نوع ارتباطات غیرکلامی شامل وضعیت بدن، ایستادن و حرکات ظریفی است که انجام می‌دهید.

ژست‌ها

حرکات در تار و پود زندگی روزمره ما بافته می‌شوند. هنگام بحث و گفتگو یا صحبت کردن با حالت متحرک، ممکن است دست تکان دهید، اشاره کنید، نشانه بگیرید و اغلب خود را با حرکات بدون فکر بیان کنید.

با این حال، معنای برخی از حرکات می‌تواند در فرهنگ‌ها بسیار متفاوت باشد. در حالی که علامت ” OK ” که با انگشت شست نشان می‌دهیم، معمولا پیام مثبتی را در کشورهای انگلیسی زبان منتقل می‌کند، در کشورهایی مانند آلمان، روسیه و برزیل توهین‌آمیز تلقی می‌شود. بنابراین، مهم است که مراقب نحوه استفاده از حرکات برای جلوگیری از سوتعبیر باشید.

ارتباط چشمی

از آنجا که حس بصری در اکثر افراد غالب است، ارتباط چشمی نوع بسیار مهم ارتباط غیر کلامی است. نوع نگاه شما به کسی می‌تواند چیزهای زیادی را از جمله علاقه، محبت، خصومت یا جاذبه باهم ارتباط برقرار کند. تماس چشمی همچنین در حفظ جریان مکالمه و ارزیابی میزان علاقه و پاسخ شخص دیگر مهم است.

ارتباط لمسی

در مورد پیام‌های بسیار متفاوتی که با یک دست دادن ضعیف، یک آغوش گرم، یک تکان دهنده سر یا یک نگه داشتن بازو ارائه می‌شود، فکر کنید. گاهی صمیمانه‌ترین نوع ارتباط میان افراد در همین رفتارها خلاصه می‌شود.

فضا

 آیا تا به حال هنگام مکالمه احساس ناراحتی کرده‌اید آن هم به این دلیل که شخص مقابل خیلی نزدیک ایستاده بود و به فضای شما حمله می‌کرد؟ همه ما به فضای فیزیکی احتیاج داریم، اگرچه این نیاز بسته به فرهنگ، شرایط و نزدیک بودن رابطه متفاوت است. شما می‌توانید از فضای فیزیکی برای برقراری ارتباط با پیام‌های مختلف غیرکلامی، از جمله سیگنال‌های صمیمیت و محبت، پرخاشگری یا تسلط استفاده کنید.