تحلیل کسب و کارتصمیم‌گیری
مدل تصمیم‌گیری RAPID چیست و چگونه انجام می‌شود؟
مدل تصمیم‌گیری RAPID چارچوبی است که می‌تواند به سازمان‌ها در تصمیم‌گیری بهتر کمک کند. تصمیم‌گیری با کیفیت بالا برای موفقیت سازمانی بسیار مهم است.
هر موفقیتی که یک سازمان به دست می‌‌آورد، هر شکست، هر فرصت از دست رفته؛ دلیل همه آن‌ها را می‌توان در یک تصمیم یا مجموعه تصمیماتی که سازمان گرفته است، جستجو کرد.
وقتی روند تصمیم‌گیری سازمانی ضعیف است یا وجود ندارد، می‌تواند منجر به اتلاف وقت، سردرگمی و ناامیدی شود. بیایید نگاهی به دو نمونه از روندهای تصمیم‌گیری ضعیف بیندازیم:
۱- دو سازمان برای تکمیل پروژه‌ای برای سازمان دیگری استخدام شده‌اند. هیچ یک از شرکت‌ها به طور کامل نمی‌فهمند که مسئولیت‌های آن‌ها از کجا شروع می‌شود یا در کجا به پایان می‌رسد. این امر منجر به سردرگمی و اختلاف نظر می‌شود. همچنین کاملاً مشخص نیست که چه کسی در صورت بروز اختلاف نظر، راه پیش رو را تعیین می‌کند.
۲- یک مدیر ارشد در سازمان شما قول می‌دهد که پروژه را تا تاریخ مشخصی تحویل دهد. این تصمیم بدون درگیر کردن تیم‌هایی که پروژه را تحویل می‌دهند، گرفته می‌شود. این امر منجر به استرس و ناامیدی در تیم پروژه می‌گردد. آن‌ها باید تلاش کنند و بدانند که چگونه در برابر وعده داده‌شده عمل کنند.
چگونه می‌توانیم از بروز این نوع مشکلات جلوگیری کنیم؟ یک راه‌حل استفاده از یک فرایند تصمیم‌گیری رسمی است.
مدل تصمیم‌گیری RAPID یکی از این فرایندها است. مدل تصمیم‌گیری RAPID مشخص می‌کند که چه کسی باید برای هر تصمیم پیچیده‌ای که باید اتخاذ شود، کاری انجام دهد. این مدل توسط Bain & Company تولید شده است.
چه موقع باید از مدل تصمیم‌گیری RAPID استفاده کرد
همه تصمیمات نیازی به استفاده از یک مدل رسمی ندارند. تصمیمات ساده با عواقب محدود، بهتر است بدون سربار فرآیندی مانند مدل RAPID اتخاذ شوند.
مدل تصمیم‌گیری RAPID وقتی بهترین نتیجه را می‌دهد که چندین نفر در اجرای نتیجه تصمیم نقش داشته باشند. این مدل به ویژه در موقعیت‌هایی مانند موارد زیر بهترین گزینه است:
- دو یا چند واحد عملکردی یا تیم درگیر هستند.
- هم تیم‌های جهانی و هم تیم‌های محلی درگیر هستند.
- یک یا چند تأمین‌کننده در این امر دخیل هستند.
مدل تصمیم‌گیری RAPID
مدل تصمیم‌گیری RAPID روش واضح‌تری برای تصمیم‌گیری به سازمان‌ها می‌دهد. حروف موجود در RAPID هر کدام سمت افراد اصلی که در هر تصمیمی دخیل هستند، می‌باشد.
این نقش‌های اصلی عبارتند از: توصیه (Recommend)، موافقت (Agree)، اجرا (Perform)، ورودی (Input) و تصمیم‌گیری (Decide).
نقش اصلی مدل، نقش تصمیم‌گیری است و سایر نقش‌ها از آن حمایت می‌کنند.
ترتیب انجام این نقش‌ها در عمل به احتمال زیاد توصیه (با ورودی)، موافقت، تصمیم‌گیری و اجرا باشد. بیایید هر یک از نقش‌ها را به ترتیب بررسی کنیم:
۱- توصیه
شخص یا افرادی که در این نقش هستند، یک روش عملی را توصیه می‌کنند یا مجموعه‌ای از گزینه‌ها را ارائه می‌دهند. آن‌ها باید از توصیه‌های خود با استفاده از حقایق، ارقام و تحقیقات پشتیبانی کنند.
می‌توانید این نقش را نقطه آغاز فرآیند RAPID بدانید. یک پیشنهاد ارائه می‌شود و بقیه مراحل تصمیم‌گیری از آنجا جریان می‌یابد.
۲- موافقت
این‌ها افرادی هستند که باید قبل از حرکت به جلو، با توصیه موافقت کنند. این گروه در صورت لزوم قدرت وتوی تصمیم را دارد. مهم است که این گروه در حداقل تعداد ممکن نگه داشته شود تا روند تصمیم‌گیری به کندی انجام نگردد.
اگر آن‌ها تصمیم را وتو کنند، باید با نقش توصیه‌کننده مذاکره کنند تا توصیه مناسب به دست آید.
اگر جایگزین رضایت‌بخشی یافت نشد، مسئله باید به نقش تصمیم‌گیری منتقل گردد.
۳- ورودی
نقش ورودی زمینه تصمیم‌گیری مناسب را فراهم می‌کند. از این نقش برای تهیه حقایق، داده‌ها و شواهد سخت به عنوان ورودی توصیه استفاده می‌شود.
آن‌ها به سوالاتی از جمله موارد زیر پاسخ خواهند داد:
- اجرای توصیه چه مدت طول می‌کشد؟
- آیا ریسکی در اجرای آن وجود دارد؟
- آیا تیم‌های کلیدی از این پیشنهاد در حال حاضر راضی هستند؟
توجه داشته باشید که نقش توصیه لازم نیست اطلاعات مربوط به نقش ورودی را داشته باشد. این قانون این واقعیت را تأیید می‌کند که اجماع می‌تواند مانعی برای سرعت تصمیم‌گیری باشد.
جمع‌بندی
موفق‌ترین سازمان‌ها برای موثر بودن از ابزارهای ساده استفاده می‌کنند.
مدل تصمیم‌گیری RAPID ابزاری است که می‌تواند برای تصمیم‌گیری بهتر مورد استفاده قرار گیرد. این یک فرآیند درگیرکننده است بنابراین باید فقط برای تصمیم‌گیری‌های دشوار یا پیچیده استفاده شود.
RAPID مخفف پنج نقش زیر است:
- توصیه: پیشنهادات و توصیه‌های اولیه را ایجاد کنید.
- موافقت: باید با پیشنهادات گروه توصیه موافقت کنید.
- اجرا: بعد از تصمیم‌گیری کار را اجرا کنید.
- ورودی: اطلاعات و حقایقی را به گروه توصیه ارائه می‌دهد.
- تصمیم‌گیری: شخصی که اختیار تصمیم‌گیری را دارد.
برای موفقیت، مدل تصمیم‌گیری RAPID به پشتیبانی در کل سازمان نیاز دارد.
