پروژه‌های ساختمانی (چه ساخت مرکز خرید یا خانه مسکونی) تلاشی کاملاً ساختارمند هستند. آن‌ها عوامل زیادی دارند که باید دقیقاً با هم هماهنگ شوند.
درست مثل هر پروژه دیگر، مدیریت پروژه‌های ساختمانی نیز از مراحل طراحی و برنامه‌ریزی گرفته تا زمان‌بندی و خود ساخت، مراحلی دارد. هر یک از این مراحل به خودی خود پیچیده هستند، اما در ارتباط با کل پروژه از لحاظ نمایی پیچیده‌تر می‌شوند.
به همین دلیل نرم‌افزار مدیریت پروژه وجود دارد. اما آیا نرم‌افزار مدیریت پروژه برای تحمل وزن یک پروژه ساختاری قوی و پویا کافی است؟ قبل از پاسخ به این سوال، مهم است که ابتدا بدانیم که مدیریت پروژه ساختمانی دقیقاً چیست؟
مدیریت پروژه ساختمانی چیست؟
در مورد تمایز مدیریت یک پروژه ساختمانی در مقایسه با سایر انواع پروژه‌ها می‌توان گفت که ساخت و ساز مبتنی بر ماموریت است. این بدان معنی است که سازمان پروژه با پایان ساخت پروژه به پایان می‌رسد.
در حالی که به طور کلی مدیریت پروژه به عنوان مدیریت منابع در طول چرخه عمر یک پروژه از طریق ابزارها و روش‌های مختلف برای کنترل محدوده، هزینه، زمان، کیفیت و غیره تعریف می‌شود، هنگام کار در صنعت ساخت و ساز، چشم‌انداز شما باید گسترده‌تر باشد.
این امر معمولاً محدودیت‌های گسترده‌تری را در بر می‌گیرد که مخصوص طراحی و ساخت پروژه‌های ساختمانی است. مدیریت پروژه ساختمانی می‌تواند در طول عمر یک پروژه با انواع مختلفی از رشته‌ها ارتباط برقرار کند؛ از معماری گرفته تا کارهای عمومی و برنامه‌ریزی شهری.
انواع پروژه‌های ساختمانی
بسته به بخش‌های مختلف ساخت و ساز، انواع مختلفی از پروژه‌های ساختمانی وجود دارد. در ساخت و ساز دو بخش وجود دارد: مسکونی و تجاری. بسته به بخش، چهار نوع پروژه مختلف وجود دارد:
- ساختمان و بازسازی منازل مسکونی
- ساخت و ساز سنگین صنعتی
- ساخت و ساز تجاری و نهادی
- ساخت و ساز مهندسی
این بدان معنی است که انواع متنوعی از پروژه‌های ساختمانی وجود دارد که برای موفقیت به مدیریت ساخت و ساز نیاز دارند. برای ساخت خانه ساده یا یک پل بزرگ، از مهندسی ساخت سد تا پروژه مقاوم‌سازی لرزه‌ای فرودگاه، ممکن است مدیریت ساخت و ساز مورد نیاز باشد. پس از آن، مدیران پروژه‌های ساختمانی شروع و پایان ساخت پروژه را مدیریت می‌کنند و اغلب مدیریت در محل را برای اطمینان از ساخت و ساز ایمن و موفق انجام می‌دهند.
مدیر پروژه ساخت و ساز
مدیریت پروژه ساختمانی توسط یک مدیر پروژه ساخت و ساز اداره می‌شود. این فرد وظیفه برنامه‌ریزی، هماهنگی، تعیین بودجه و نظارت بر پروژه ساخت را دارد.
مدیر پروژه ساخت و ساز مسئول کارهای زیر است:
- برآورد و مذاکره درباره هزینه‌های پروژه
- تدوین بودجه
- ایجاد جدول زمانی و برنامه کاری
- مدیریت سفارشات کاری
- مشخص کردن اینکه کدام روش‌ها و استراتژی‌ها برای پروژه مناسب هستند
- گفتگو با مشتریان و ذینفعان درباره بودجه، پیشرفت و غیره
- هدایت کارگران، تیم‌ها و سایر افراد در مورد جزئیات فنی و قرارداد
- کار با متخصصان ساختمان، ساخت و ساز و تنظیم مقررات
اصول کلیدی مدیریت پروژه ساختمانی
مدیریت پروژه ساختمانی به مهارت‌های متنوعی همراه با توانایی ایجاد روابط با طیف متنوعی از آژانس‌ها و افراد برای رساندن پروژه از مفهوم به ساخت، نیاز دارد. مهم است که مدیران پروژه‌های ساختمانی اصول مدیریت پروژه را در هر مرحله از پروژه رعایت کنند.
تصور و شروع پروژه
شما نباید یک پروژه را شروع کنید مگر اینکه بدانید قادر به پایان دادن آن هستید. ابتدا دقت لازم برای تعیین امکان اجرای پروژه انجام می‌شود. چگونه این را بفهمیم؟ شما باید یک مطالعه امکان‌سنجی یا آنچه اغلب به عنوان یک پرونده تجاری نامیده می‌شود انجام دهید، که در آن اهداف، هزینه و جدول زمانی بررسی می‌شوند تا ببینید آیا در این محدودیت‌ها منابعی برای دستیابی به یک پروژه موفق دارید.
شما همچنین باید استدلال پشت پروژه را تعریف و از سالم بودن آن اطمینان حاصل کنید. در این صورت، اساسنامه پروژه را ایجاد می‌کنید تا به شروع پروژه کمک نماید. همچنین در این مرحله مسائل و ریسک‌های احتمالی را شناسایی خواهید کرد.
تعریف و برنامه‌ریزی پروژه
اکنون تایید را کسب کرده‌اید، حالا چگونه می‌خواهید به موفقیت برسید؟ وظایف درون جدول زمانی را مشخص کرده و به نقاط عطف پروژه و منابع مورد نیاز برای انجام آن کارها در حیطه بودجه اختصاص‌یافته، اشاره کنید. در برنامه شفاف باشید، تا همه هم‌سو باشند و بفهمند که چه کارهایی باید در طول چرخه عمر پروژه انجام شود.
این شامل جزئیات هزینه، محدوده، مدت زمان، کیفیت و ارتباطات مورد استفاده در پروژه می‌شود. این همچنین زمانی است که شما می‌توانید بهترین تیم پروژه را انتخاب و روند جمع‌آوری آن‌ها را شروع کنید.
راه‌اندازی پروژه
اکنون شما برنامه را همراه با همه تغییرات و موضوعاتی که می‌توانند در چنین فرآیندی ایجاد شوند اجرا می‌کنید. آنچه که وعده داده‌اید باید در بازه زمانی مشخص‌شده انجام شود. اکنون با ذینفعان و مشتریان و تیم‌ها سر و کار دارید. وظایف آخر باید انجام شود، که به معنی مدیریت حجم کار و تخصیص منابع است. در طول این مرحله جلسات را تنظیم کرده و مرتباً گزارش می‌دهید. این جایی است که ابزار مدیریت پروژه شما واقعاً مورد آزمایش قرار می‌گیرد.
پیگیری عملکرد پروژه
اگر راهی برای نظارت بر پیشرفت پروژه ندارید، نمی‌توانید از آن مطلع شوید. این کار را در مراحل قبلی پروژه انجام خواهید داد، اما به همین اندازه مهم است که به مرحله جداگانه‌ای در مدیریت پروژه نیاز داشته باشد. شما باید راهی برای شناسایی پیشرفت داشته باشید، به همین دلیل بهتر است شاخص‌های کلیدی عملکرد را برای هزینه، زمان و کیفیت تنظیم کنید.
اگر بتوانید این ارقام را بالا نگه دارید، احتمال شکست پروژه کاهش چشمگیری می‌یابد. بنابراین، در تمام مدت انعطاف‌پذیر باشید تا بتوانید به سرعت سازگار شوید و در هنگام بروز مشکل، تغییراتی ایجاد کنید.
۴ مرحله مدیریت پروژه ساختمانی
هنگام مدیریت پروژه ساخت و ساز، اهداف خاصی وجود دارد که باید در نظر بگیرید. شما به صورت مرحله‌ای به آن‌ها می‌رسید. درست مثل هر پروژه‌ای، با تجزیه اهداف می‌توانید به آن‌ها دست یابید. در زیر چهار مرحله وجود دارد که می‌توانید برای سازمان‌دهی و مدیریت یک پروژه موفق ساخت و ساز طی کنید.
طراحی
طراحی پروژه ساختمانی چهار قسمت دارد. این مسئولیت مدیر پروژه است که مطمئن شود طرح با کد ساختمان و سایر مقررات مطابقت دارد.
مفهوم: نیازها و اهداف پروژه چیست؟ شما براساس اندازه پروژه، مکان اختصاص داده شده برای ساخت و طراحی واقعی ساختمان تصمیم خواهید گرفت. این شامل لیستی برای هر اتاق یا فضای مورد بررسی است که شامل تمام داده‌های مهم می باشد.
طرح شماتیک: این طرحی است که تمام قسمت‌های مختلف، مواد، اندازه‌ها، رنگ‌ها، بافت‌ها و … را مشخص می‌کند.
توسعه طراحی: این مرحله نیاز به تحقیق دارد. چه موادی برای استفاده وجود دارد؟ چه تجهیزاتی مورد نیاز خواهد بود؟ مواد چقدر است؟ اکنون برای انعکاس این تصمیمات، نقشه‌های اصلی مرحله قبل را اصلاح کنید. دانستن قوانین ساختمانی محلی و رعایت آن‌ها در این مرحله مهم خواهد بود.
گردآوری اسناد قرارداد: این شامل مشخصات نهایی نقشه و ساخت است. پیمانکاران خارجی از آن‌ها برای پیشنهاد کار استفاده می‌کنند.
