مدیریت پروژه
راهنمای گام به گام ایجاد نقشه راه محصول
اگر در حال سفر در جاده باشید و بخواهید طبق برنامه و بدون هدر دادن بنزین به مقصد برسید، به یک نقشه راه نیاز دارید. همین امر در مورد محصول شما نیز صدق میکند. با این تفاوت که به جای یک ماشین که در یک بزرگراه خلوت حرکت میکند، شما گروهی از دوچرخهها، موتورسیکلتها و کامیونها را از سراسر نقشه هدایت میکنید.
به همین دلیل است که نقشه راه محصول، ستون فقرات هر تیم توسعه بزرگ میباشد. این تنها منبعی است که به همه از مهندسان گرفته تا ذینفعان میگوید که به کجا میروید و چرا به آن سمت میروید.
نقشه راه محصول موثر یک سند ثابت نیست، بلکه یک راهنمای زنده است که چشمانداز، اهداف کسب و کار، وظایف روزانه و حتی چشمانداز صنعت را گرد هم میآورد. بدون برنامهای که مؤثر و واقعبینانه باشد و به طور مداوم به روز شود، مطمئناً گم خواهید شد.
این راهنما عمدتاً بر روی توسعه یک نقشه راه برای تیمهای مهندسی تمرکز دارد. با این حال، میتوانید از همین فرآیند برای نقشه راه رهبری، نقشه راه فروش، نقشه راه فناوری اطلاعات، یا حتی نقشه راه مشتری خارجی با برخی تغییرات جزئی استفاده کنید.
نقشه راه محصول چیست؟
نقشه راه محصول، نمایشی بصری از اولویتهای کوتاه مدت و بلندمدت شما به عنوان یک شرکت است که به شما در برنامهریزی، ایجاد اجماع و انتقال تصمیمات سطح بالا کمک میکند. این مرحله منطقی بعدی در تبدیل چشمانداز و استراتژی محصول شما به پروژهها و وظایف قابل اجرا است که تیم شما میتواند هر روز روی آنها کار کند.
در واقع، تا زمانی که استراتژی مشخصی در دست نداشته باشید، قطعاً نباید به نقشه راه خود فکر کنید. سلسله مراتب برنامهریزی سطح بالای شما باید چیزی شبیه به این باشد:
- ماموریت: برای رسیدن به چه چیزی تلاش میکنید؟
- چشمانداز: وقتی به آن دست پیدا کردید، دنیا چگونه به نظر خواهد رسید؟
- استراتژی: چگونه به چشمانداز خود دست خواهید یافت؟
- اهداف: چگونه پیشرفت خود را به سمت آن اندازهگیری میکنید؟
- نقشه راه: برای رسیدن به آنجا چه چیزی باید بسازید؟
- وظایف: امروز چه کاری میتوانید انجام دهید تا به جلو حرکت کنید؟
نقشه راه محصول چیزی که در حال ساختن آن هستید و دلیل ساختن آن (یعنی چشمانداز استراتژیک شما) را توضیح میدهد. این ارتباط به همسو کردن تیمها به سوی یک هدف مرکزی کمک میکند و نشان میدهد که چگونه یک محصول ممکن است در طول زمان تغییر و رشد کند.
نحوه ایجاد نقشه راه محصول در ۹ مرحله
همانطور که نقشه راه خود را ایجاد میکنید، فرآیند را به موارد زیر تقسیم نمایید:
- مرحله شروع: اینجا جایی است که شما تحقیق انجام میدهید و زمینهای را پیرامون محصولی که میسازید ایجاد میکنید.
- مرحله برنامهریزی: این جایی است که شما در مورد نتایج مورد نظر تصمیم میگیرید، مشکلات حلشدنی را پیدا کرده و ویژگیهای مرتبط را اولویتبندی میکنید.
- مرحله اجرا: اینجاست که اپیکهای بزرگ را به وظایف معتبر تقسیم میکنید، اهداف کوتاهمدت و بلندمدت را متعادل میسازید و نقشه راه خود را به ذینفعان و بقیه اعضای تیم خود ارائه میدهید.
- مرحله نظارت مداوم: اینجاست که موفقیت را اندازهگیری و نقشه راه خود را در صورت نیاز به روز میکنید.
۱- با تحقیق و زمینهسازی شروع کنید
نقشه راه محصول دو هدف را دنبال میکند. اول، این نقشهها اهداف و اولویتهای شما را بیان میکنند. در وهله بعد، آنها از طرح شما در سراسر شرکت پشتیبانی میکنند.
برای شروع، در مورد مخاطب نقشه راه خود فکر کنید. نقشه راه داخلی تیم مهندسی شما بر عناصر متفاوتی از نقشه راه طراحیشده برای مدیران متمرکز خواهد بود. چه کسی به این مصنوع نگاه میکند و چه انتظاری دارد؟ در نهایت هنگامی که نقشه راه خود را ارائه میکنید، داشتن یک مخاطب کاملاً مشخص سودمند است.
بعد، به وضعیت فعلی شرکت خود فکر کنید.
نقشه راه محصول در کنار رشد شرکت شما بالغ میشود و تغییر میکند. نقشه راه محصول برای استارتآپی که MVP ایجاد میکند، با شرکتی بالغتر که چندین محصول را به بازارهای مختلف ارائه کرده است، تفاوت زیادی دارد.
۲- بر اساس نیاز کسب و کار در مورد نتیجه(های) مورد نظر تصمیم بگیرید
نقشه راه محصول برنامهریزی مبتنی بر نتیجه است، بهویژه برای تیمهای چابک. این بدان معنی است که آنها بر روی تغییری که میخواهید برای پیشبرد استراتژی کلی خود به دست آورید، تمرکز میکنند. ویژگیها یا محصولاتی که میسازید فقط وسیلهای برای رسیدن به هدف هستند.
تعدادی از هم تیمیها و ذینفعان کلیدی را دور هم جمع کنید و چند عنصر حیاتی را با هم در میان بگذارید:
- نتیجه مطلوب: نیاز کسب و کاری که در تلاش برای حل آن هستید چیست؟ به عنوان مثال، “به برترین خردهفروش قاب آیفون در آمریکای شمالی تبدیل شویم.”
- معیارهای تأثیر: چه معیارهایی نشان می دهد که مشکلی را به بهترین شکل ممکن حل میکنید؟ به عنوان مثال، درآمد را ۱۵٪ افزایش دهید یا اندازه متوسط سفارش را به ۳ مورد برای هر مشتری تبدیل کنید.
- تغییر رفتار: چه رفتارهای کاربری برای رسیدن به اهداف شما باید تغییر کند؟ به عنوان مثال، میتوانید با تمرکز بر روی کاربران برتر یا فروش بیشتر به کاربران فعلی، یا حتی تمرکز بر فعالسازی مجدد مشتریان از دست رفته، درآمد را افزایش دهید.
۳- مشکلات مناسب را برای حل کردن پیدا کنید
اکنون، زمان آن رسیده است که به وضعیت فعلی محصول خود و نحوه تغییر رفتارهای کاربران برای نزدیک شدن به نتیجه دلخواه خود نگاه کنید.
مکانهای مختلفی برای شناسایی مشکلاتی وجود دارد که به نتایج دلخواه شما مرتبط هستند:
- بازخورد مشتری: مصاحبههای کاربر بهترین راه برای کشف مشکلات کاربر است. با این حال، اگر نمیتوانید مستقیماً با مشتریان صحبت کنید یا منابع داده بیشتری میخواهید، به دنبال بازخورد از بخشهای فروش، بازاریابی، پشتیبانی مشتری باشید.
- بکلاگ محصول: احتمالاً قبلاً فهرست بزرگی از وظایف، مسائل و مشکلات را شناسایی کردهاید. همانطور که به دنبال مشکلات هستید، داستانهای کاربران را در بکلاگ خود اصلاح و به روز کنید. برای هر کدام، بپرسید که آیا ارزش ارائه میدهند، مالک دارند و همچنان در استراتژی کلی محصول شما قرار میگیرند.
- دادههای استفاده: مشتریان همیشه به شما نمیگویند که چه میخواهند. در عوض، به نحوه استفاده آنها از محصول شما برای یافتن مشکلات، موانع و نقاط اصطکاک که به طور بالقوه میتوانید آنها را حل کنید، نگاهی بیاندازید.
- تحلیل رقیب/بازار: شما میخواهید محصولتان در بازار پیشرو باشد، نه پیرو. با این حال، همچنان مهم است که بر مشکلاتی که رقبای شما حل میکنند یا اینکه بازار چگونه در حال تکامل است، نظارت کنید.
۴- یک بازه زمانی تعیین کنید
نقشه راه به مقصد نیاز دارد. بر اساس نتیجه دلخواه خود و مشکلاتی که شناسایی کردهاید، یک چارچوب زمانی تقریبی و در عین حال واقعی تعیین کنید.
آیا این مشکلات با راهحلهای به ظاهر سریعی هستند که میتوانید در عرض چند ماه آزمایش کنید؟ یا متعهد به تغییرات استراتژیک مهمی هستید که اجرای کامل آنها ممکن است سالها طول بکشد؟
به یاد داشته باشید، تغییر زمان میبرد. با این حال، نقشه راه محصول باید در مراحل اولیه پیشرفت را نشان دهد، بنابراین شما متعهد به دنبال کردن کورکورانه نتایج برای سالها نیستید.
۵- مشکلات را در تمهای سطح بالا سازماندهی کنید
در این مرحله، شما باید چیزی شبیه یک قیف معکوس داشته باشید که از یک نتیجه دلخواه خاص به چند معیار تاثیرگذاری میرسد و سپس یک لیست بزرگ از مشکلات برای حل (و احتمالاً برخی از موارد بکلاگ موجود که مناسب هستند).
نتایج مورد نظر (بر اساس نیازهای کسب و کار) ← معیارهای تاثیر (برای ردیابی موفقیت) ← مشکلاتی که باید حل شوند (که رفتارهای کاربر را تغییر میدهد)
کمی نامرتب خواهد بود. با این حال، تجسم این جریان از هدف به راهحل بالقوه مهم است (و ببینید چند مسیر مختلف به یک نتیجه منتهی میشود).
به لیست مشکلات نگاه کرده و سعی کنید تمهای کلی که آنها را به هم مرتبط میکنند، شناسایی نمایید.
برای مثال، اگر میخواهید کسب و کار قاب آیفون خود را توسعه دهید، فهرست مشکلاتی که باید حل کنید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- از کاربران بخواهید در خبرنامه ثبت نام کنند
- خریدهای بازگشتی را افزایش دهید
- از کاربران گذشته نظر بخواهید
- افزایش اندازه متوسط سفارش
تعدادی از این مشکلات همه تحت عنوان «وفاداری مشتری» قرار دارند.
احتمالاً با تعدادی از آنها مواجه خواهید شد، اما در برابر اصرار برای قرار دادن آنها در هر نوع نظمی مقاومت کنید. در عوض، فقط از آنها برای سازماندهی مشکلات و کارهای بکلاگ خود استفاده نمایید.
۶- ویژگیها و تمها را در برنامهها اولویتبندی کنید
اکنون، زمان آن است که کارها را مرتب کنیم.
نقشه راه تمرینی برای اولویتبندی است. شما مسیرهای مختلفی خواهید داشت که میتوانید برای رسیدن به نتیجه دلخواه خود طی کنید. با این حال، این شما هستید که تصمیم میگیرید کدام را انتخاب نمایید.
اولویت بندی به خودی خود یک هنر است. با این حال، چند شیوه رایج وجود دارد که میتوانید برای شروع از آنها استفاده کنید:
- امکانسنجی، مطلوبیت و دوام: ویژگیها را بر اساس میزان امکان فنی آنها قضاوت کنید (امکانسنجی). آیا مشتریان شما آنها را میخواهند (مطلوبیت)؛ و آیا آنها از استراتژی کلی محصول شما (دوام) حمایت میکنند.
- مقیاس تلاش/هزینه و تاثیر: این روش اولویتبندی یک شبکه ۲×۲ ساده است که در آن به ویژگیها بر اساس میزان تأثیری که بر اساس تلاش آنها خواهند داشت، امتیاز میدهید. هدف این است که به دنبال ویژگیهای با تاثیر بالا و کم هزینه/تلاش باشید.
- روش RICE: این روش با قضاوت در مورد یک ویژگی در چند دسته کمی عمیقتر میشود. اول اینکه در یک دوره معین بر چند نفر تأثیر میگذارد؟ چقدر روی استراتژی و اهداف شما (در مقیاس ۱-۳) تأثیرگذار خواهد بود؟ چقدر مطمئن هستید که موفقیتآمیز خواهد بود (از ۱۰۰)؟ و از تیمهای محصول، طراحی و مهندسی چه مقدار زمان نیاز خواهد داشت؟ هر عدد را با هم ضرب کنید و در نهایت با یک معیار «تأثیر کل در هر زمان کارشده» مواجه خواهید شد.
۷- OKRهای سه ماهه را برای اندازهگیری موفقیت برنامههای خود تنظیم کنید
اکنون که فهرستی از تمها و ویژگیهای مرتبط با اولویت دارید، وقت آن است که آنها را به نوعی ترتیب دهید.
حتی به عنوان یک تیم چابک، خوب است که حدسهای بلندمدت انجام دهید تا نقشه راه خود را بر اساس آنها بسازید.
با این حال، جابجایی از برنامههای سطح بالا و ویژگیهای اولویتدار به کارهای روزانه جایی است که بیشتر نقشههای راه محصول از هم میپاشند. با این حال، هدف نهایی هر نقشه راه این است که مطمئن شوید کاری که امروز انجام میدهید به جایی که میخواهید در آینده باشید مرتبط است.
بهترین راه برای مرتبط نگه داشتن لیست وظایف روزانه با استراتژی کلی محصول، استفاده از اهداف و نتایج کلیدی (OKR) میباشد.
OKRها یک استراتژی هدفگذاری هستند که از دو بخش تشکیل شدهاند:
- نتیجه: این همان چیزی است که میخواهید به آن برسید. برای مثال، این ممکن است تکمیل یک ویژگی یا پیشرفت به سمت نتیجه دلخواه شما باشد.
- نتایج کلیدی: این روشی است که میخواهید موفقیت کار خود را اندازهگیری کنید.
OKR را به عنوان یک نشانگر کنار جاده در سفر خود در نظر بگیرید – به شما میگوید کجا هستید و چقدر پیشرفت کردهاید.
یک OKR سه ماهه برای شرکت قاب آیفون ما ممکن است به شکل زیر به نظر برسد:
«ما وفاداری مشتری را با تکرار خرید و اشتراک ماهانه خبرنامه افزایش خواهیم داد.»
۸- نقشه راه خود را به یک نرمافزار منتقل کنید تا آن را انعطافپذیر و چابک نگه دارید
تبریک میگویم! اکنون تقریباً همه چیزهایی که برای ارائه نقشه راه محصول خود نیاز دارید را جمعآوری کردهاید. اما بیایید یک قدم جلوتر برویم.
نقشه راه اعتماد بین شما و تیم توسعه را ایجاد میکند. اما این تنها در صورتی اتفاق میافتد که همه به آن دسترسی داشته باشند.
یک ابزار مدیریت پروژه منبع اصلی حقیقت برای نقشه راه، استراتژی و سرعت محصول شما است. به این ترتیب همه چیز متصل و در دسترس خواهد بود. به عنوان مثال، میتوانید وظایف اسپرینت خود را به یک صفحه Kanban ساده منتقل کنید تا به همه یک دید سطح بالا از آنچه روی آن کار میشود و نحوه اتصال آن به نقشه راه کلی شما ارائه دهید.
۹- نقشه راه خود را با سایر تیمهای داخلی بررسی و هماهنگ کنید
ساختن یک نقشه راه محصول نیازمند تحلیل عمیق، ملاحظه و مصالحه است. سعی کنید در ابتدای فرآیند با سایر تیمها و ذینفعان همکاری کنید تا بازخورد آنها را دریافت نمایید. سوالاتی مانند:
- به نظر شما چه مشکلاتی فوری هستند؟ چرا چنین احساسی دارید؟
- چه روندهای صنعتی را میبینید که فکر میکنید باید از آنها آگاه باشیم؟
- اگر به این بازخورد عمل نکنیم یا این ویژگی را ایجاد نکنیم، فکر میکنید چه اتفاقی میافتد؟
مکالمات را کوتاه و متمرکز نگه دارید، اما سعی کنید آنها را به طور منظم انجام دهید. به یاد داشته باشید، همسویی نقشه راه یک فرآیند مداوم است.
جمعبندی
نقشه راه ابزار قدرتمندی است، اما دنیای واقعی به ندرت مطابق برنامههای ما عمل میکند.
درعوض، نقشه راه محصول باید منعطف بوده و به آینده چشم بدوزد، اما در زمان حال محکم باشد. با یک نیاز کسب و کار شروع کنید، مشکلاتی را برای حل کردن پیدا کرده و سپس آنها را در یک نقشه راه محصول واضح و عملی وارد نمایید تا کل شرکت شما راهنمایی لازم را برای حرکت به سمت اهدافتان داشته باشد.
مجموعه
مدیریت پروژه
- هر آنچه باید در مورد زمان انجام و زمان چرخه بدانید
- ساختار تجزیه منابع (RBS) در مدیریت پروژه چیست و چگونه نوشته میشود؟
- نمودار SIPOC چیست و چه کاربردی در مدیریت پروژه دارد؟
- نظریه دو عاملی هرزبرگ چیست و چه کاربردی در مدیریت پروژه دارد؟
- زمان تکت (Takt Time) چیست و چه اهمیتی دارد؟
- اصول مدیریت پروژه بازاریابی چابک
- راهنمای کامل مدیریت پروژه به زبان ساده: چگونه پروژه را قبل از پایان دنیا تمام کنیم! (به همراه دانلود فایل نمونه مدیریت پروژه)
- راهنمای کامل مدیریت پروژه براساس PMBOK
- مروری بر مفهوم پروژه و استاندارد PMBOK
- آموزش و راهنمای کامل مدیریت پروژه براساس PRINCE2
- مدیریت چابک و ناب چه تفاوتهایی دارند؟
- راهنمای کامل اصول مدیریت پروژه
- مدیر پروژه کیست و چه وظایفی دارد؟
- مدیر پروژه فنی کیست و چگونه میتوانیم به این نقش دست یابیم؟
- تفاوت مدیر پروژه و مدیر برنامه در چیست؟
- ۱۶ مهارت ضروری که مدیران پروژه باید داشته باشند
- داشبورد مدیریتی (Executive Dashboard) چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
- مدیریت پروژه ساخت و ساز و مدیریت پروژه ساختمانی چیست؟
- معرفی برترین مسئولیتهای مدیر پروژه ساختمانی
- بودجهبندی پروژه چیست و چگونه انجام میشود؟
- تعریف هزینه عملیاتی (OpEx) و هزینه سرمایهای (CapEx)
- سرریز هزینه (Cost Overrun) چیست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟
- دستیار مدیر پروژه (Assistant Project Manager) کیست؟
- فرایند جمعآوری نیازمندیها در پروژه
- مدیریت پورتفولیو پروژه چیست و چه اجزایی دارد؟
- هرآنچه باید در مورد جمعآوری نیازمندیها در مدیریت پروژه بدانید
- راهنمای مدیریت انتشار (Release Management)
- مدیریت تدارکات پروژه چیست و چه اهمیتی در پروژه دارد؟
- راهنمای کامل تعریف، مزایا و روشهای کنترل هزینه (Cost Control)
- کنترل پروژه چیست و چه مراحلی دارد؟
- چرخه عمر پروژه چیست و چه اهمیتی دارد؟
- تعریف انجام شده یا Definition of Done به چه معناست؟
- ساختار شکست کار (WBS) در مدیریت پروژه چیست و چگونه اجرا میشود؟
- مدیریت محدوده پروژه (Project Scope) چیست و چه اهمیتی دارد؟
- منشور پروژه (Project Charter) چیست و چگونه تهیه میشود؟
- چگونه جدول زمانی یا برنامه زمانبندی پروژه را ایجاد کنیم؟
- مدیریت ارزش کسب شده یا EVM چیست و چه اصولی دارد؟
- مدیریت قرارداد (Contract Management): مراحل، چالشها و مزایا
- بهترین مدارک و گواهینامههای مدیریت پروژه در دنیا کدام مدارک هستند؟
- جلسه آغاز پروژه (Project Kickoff Meeting) چیست و چگونه برگزار میشود؟
- تعریف مدیریت وظایف در مدیریت پروژه
- مدیریت وظیفه در مقایسه با مدیریت پروژه؛ کدام برای شما بهتر است؟
- مدیر محصول خوب چه کسی است؟
- ماتریس RACI چیست و چگونه اجرا میشود؟
- برنامه عملیاتی (Action Plan) چیست و چگونه نوشته میشود؟
- ۵ دلیل اینکه باید نرمافزار اکسل را در مدیریت پروژه کنار بگذاریم
- معرفی برترین نرمافزارهای مدیریت پروژه
- معرفی مهمترین مهارتهای مدیریت پروژه
- معرفی برترین متریکهای مدیریت پروژه
- نقش و مسئولیتهای دفتر مدیریت پروژه (PMO) در سازمان چیست؟
- ذینفعان در مدیریت پروژه چه کسانی هستند؟
- راهنمای کامل مدیریت ذینفعان پروژه
- راهنمای کامل معرفی برنامه مدیریت پروژه (Project Management Plan)
- استراتژی محصول چیست و چگونه تدوین میشود؟
- نقشه راه محصول (Product Roadmap) چیست و چگونه ایجاد میشود؟
- چگونه از شکست فاجعه بار در پروژه جلوگیری کنیم؟
- نکات کلیدی که باید در مورد اکشن پلن (Action Plan) و نحوه نوشتن آن بدانید
- کاربرد هوش مصنوعی (AI) در مدیریت پروژه
- نمودار Burndown چیست و چه انواع و محدودیتهایی دارد؟
- برون سپاری فرایند دانش چیست و چگونه انجام میشود؟
- یکپارچهسازی و مدیریت خدمات (SIAM) چیست و چه کاربردی در کسب و کار دارد؟
- معرفی یک چارچوب ۳ مرحلهای برای نوشتن اهداف پروژه بهتر
- نظریه انگیزش مزلو چیست و چه کاربردی در مدیریت پروژه دارد؟
- مدل WSJF برای اولویتبندی کارهای پروژه و محصول
- چرا تیمهای چابک به منشور تیم (Team Charter) نیاز دارند؟
- چارچوب کریستال در روش چابک چیست؟
- بررسی برآورد از پایین به بالا و کاربرد آن در مدیریت پروژه
- روش نمودار تقدم (PDM) چیست و چگونه در مدیریت پروژه استفاده میشود؟
- اصل هرم چیست و چگونه در ارائه به ما کمک میکند؟
- راهنمای گام به گام ایجاد نقشه راه محصول
- نظریه ذینفعان چیست و چه کاربردی در کسب و کار دارد؟
- تحقیق کاربر در UX چابک: چگونه UX و توسعه چابک دست به دست هم میدهند؟
- ۵ مورد از رایجترین نشانههای شکست پروژه و نحوه جلوگیری از آنها
- بک لاگ چیست و چرا در مدیریت پروژه اهمیت دارد؟
- اصلاح بکلاگ چیست و به چه منظور انجام میشود؟
- الزامات غیرعملکردی کدامند و چگونه میتوان آنها را در پروژه گنجاند؟