استراتژی محصول چیست و چگونه تدوین می‌شود؟

در این مقاله ما در مورد تعریف استراتژی محصول، انواع مختلف استراتژی و برخی مثال‌های واقعی از استراتژی محصول می‌پردازیم.

استراتژی محصول چیست؟

استراتژی محصول یک برنامه سطح بالا است که مشخص می‌کند اهداف محصول شما در طول چرخه عمر آن چیست و چگونه از اهداف سازمان پشتیبانی می‌کند. استراتژی محصول همچنین پاسخ خواهد داد که محصول به چه کسی خدمت خواهد کرد و چگونه به نفع او خواهد بود.

هیچ طرح واحدی برای استراتژی محصول وجود ندارد، اما استراتژی‌های موفق شامل موارد مشترک زیر می‌شوند:

۱- هدف دارند. ساخت یک محصول فقط به خاطر ایجاد و نگهداری یک چیز، استراتژی نیست. محصولات باید دارای هدف باشند. فهمیدن اینکه این هدف چیست و جلب توجه کل سازمان نسبت به این هدف، مرحله اول است.

۲- نیازهای مشتری و چگونگی تکامل آن‌ها را بشناسید. همه محصولات به مشتری نیاز دارند، بنابراین هر استراتژی محصول باید بر اساس تأمین نیازهای آن‌ها باشد. از آنجا که مشتریان همیشه دقیقاً نمی‌دانند چه می‌خواهند، استراتژی محصول باید شکاف بین آنچه مشتریان می‌گویند و آنچه که آن‌ها نیاز دارند را از بین ببرد. مهم است بدانید که نیازهای مشتری ثابت نیستند. آن‌ها با گذشت زمان تغییر می‌کنند و محصول باید با آن‌ها مطابقت داشته باشد.

۳- زنجیره ارزش خود و نحوه تکامل آن را بشناسید. محصولات و کاربران آن‌ها در خلاء وجود ندارند. استراتژی محصول باید چگونگی انطباق با اکوسیستم بزرگ‌تر را در خود بگنجاند و تعیین کند که در کجا ارزش افزوده و در چه نقاطی از اصطکاک باقی می‌ماند. با تغییر آن اکوسیستم، نقش محصول در آن نیز ممکن است متحول شود.

۴- تعیین کنید که چه تغییری به وقوع می‌پیوندد. اگرچه متفکران استراتژیک از قدرت پیشگویی برخوردار نیستند، اما باید چشم به آینده دوخته و نیروهای مخل احتمالی را که فرصت رشد و استفاده از محصول را محدود کرده یا گسترش می‌دهند، پیش‌بینی کنند.

۵- اقدامات در برابر آن تغییرات را تعریف کنید. با نگاهی به چشم‌انداز، تعیین کنید چه چیزی باید در استراتژی محصول برای کاهش این اختلالات یا استفاده از فرصت‌های آینده گنجانده شود؟

۶- موفقیت را بسنجید. اگر کسی حساب و کتاب روند پروژه را نداشته باشد، هیچ راهی برای دانستن موفقیت استراتژی وجود ندارد. در حالی که خود استراتژی نباید معیارهای خاصی را تحت تأثیر قرار دهد، ردیابی پیشرفت و KPI روند عملکرد را روشن می‌کند و علائم بالقوه هشداردهنده را ارائه می‌دهد.

استراتژی محصول خود را ایجاد کنید

ایجاد استراتژی محصول آسان نیست. اگر چنین باشد، هر کارآفرینی موفقیت شگفت‌انگیزی را کسب می‌کند و همه شرکت‌های نوپا به برندهای بزرگی تبدیل می‌شوند. اما پیروی از یک سری قوانین ساده تضمین می‌کند که هیچ چیز را فراموش نکرده‌اید.

در اینجا پنج مرحله برای رسیدن به یک استراتژی محصول عالی وجود دارد:

رقبا را نادیده نگیرید.

دقیقاً مانند اینکه یک مدیر محصول نباید به تنهایی کل استراتژی محصول را طراحی کند، یک استراتژی محصول نیز نمی‌تواند چیزهای دیگری را که وجود دارد نادیده بگیرد. مواردی که کالا برای خدمات و عملکردهایی که ارائه می‌دهد با رقبای مستقیم یا گزینه‌های مناسب روبرو نشود نادر است.

انجام یک تحلیل رقابتی، رویکردی منظم در ارزیابی سایر شرکت‌هایی که برای مشتریان بالقوه رقابت می‌کنند، ایجاد می‌کند. ویژگی‌های هر گزینه همراه با ویژگی‌ها و قابلیت‌های متناسب با بازار هدف باید ارزیابی شود. همه موارد موجود در ماتریس ویژگی برای خریداران و کاربران واقعی اهمیت یکسانی ندارند.

علاوه بر این، نباید مدیران محصول را فریب داد یا از ایفای نقش آن‌ها در ایجاد استراتژی قیمت‌گذاری جلوگیری کرد. با وجود آنچه فروش یا توسعه کسب و کار ممکن است بگوید، مدیریت محصول از COGS یک محصول (هزینه کالای فروخته شده) بهترین درک را داشته و برای مشتریان مختلف ارزش واقعی دارد.

در عوض، مدیریت محصول باید سهم فعالی در استراتژی قیمت‌گذاری محصول داشته باشد و با همکاری با سایر بخش‌های کسب و کار مدلی را طراحی کند که رشد را هدایت کرده و اهداف درآمد و سودآوری شرکت را هدف قرار دهد.

نقش رهبر محصول در استراتژی محصول

از زمان ایده‌پردازی محصولات تا تولید آن، نقش مدیریت محصول باید با مراحل مختلف چرخه حیات آن سازگار باشد. استراتژی هرگز از بین نمی‌رود، اما دارای دو مرحله مشخص است.

مدیریت محصول در طول چرخه عمر محصول

توسعه استراتژی اولیه با ایده‌پردازی آغاز می‌شود. این استراتژی همزمان با تلاش برای یافتن بازار مناسب و تولید، تحولات سریعی را طی می‌کند، MVPها طراحی و ساخته می‌شوند، بازخورد جمع‌آوری شده و محصول شکل می‌گیرد و تغییر می‌کند.

مدیران محصولات در این مرحله بیش از هر زمان دیگری وقت خود را صرف توسعه و پالایش استراتژی می‌کنند. متغیرهای یادگیری بسیار ناشناخته‌ای برای تعیین شدن وجود دارد.

به محض جذب محصول، مدیران محصول مجموعه مسئولیت‌های متفاوتی را بر عهده می‌گیرند. توجه به سمت رشد و ماندگاری سوق پیدا می‌کند، که معمولاً با مدیریت کاهش همراه است. در اینجا استراتژی محصول نباید تغییرات چشمگیری را ببیند، هرچند زمانی نیست که موضوع بخشی از پورتفولیوی مدیران محصولات نباشد.

جمع‌آوری پرسنل

این مراحل چرخه عمر بر آرایش تیم محصول نیز تأثیر می‌گذارد. مراحل مختلف، بدون ذکر حجم کارهایی که باید انجام شود به مهارت‌های مختلفی نیاز دارند. با توجه به این نکته، مدیریت محصول باید رویکردی استراتژیک در مورد کارکنان داشته باشد.

استخدام مدیران محصول مانند برخی از رشته‌های دیگر ساده نیست. هیچ رزومه یا مدرک ایده‌آل برای مدیریت محصول وجود ندارد و این نقش نیاز به ترکیبی منحصر به فرد از مهارت‌های نرم، خلاقیت و تیزبینی فنی دارد.

از آنجا که این خواسته‌ها در طول چرخه عمر محصول متفاوت است، مدیران محصول باید به دقت بررسی کنند که چه زمان برای مقیاس‌بندی تیم مناسب است. سایز ایده‌آل تیم همچنین به پیچیدگی محصولات، تعداد محصولات موجود در سبد سهام کل و اینکه کدام مناطق شایسته توجه بیشتری هستند بستگی دارد.

همکاری با تیم‌های دیگر

با وجود ایجاد یک تیم محصول، جلسات استراتژی محصول باید سایر بخش‌های سازمان را درگیر کند. مهم نیست که چقدر ایده‌های عالی و افراد با استعداد دارای رتبه‌های مدیریت محصول هستند، بازخورد گرفتن از بخش‌های دیگر بسیار مهم است.

جلوگیری از خارج شدن از مسیر این جلسات استراتژی محصول، چالش دیگری است که مدیران محصول با آن روبرو هستند.

جلسات استراتژی محصول با نگه داشتن همه افراد در یک مسیر، کنار زدن موضوعات جانبی و تعیین قوانین شفاف برای تعامل و اهداف این جلسات، می‌توانند این بینش‌های متنوع را در خود جای دهند.

معیارهای محصول را با استراتژی محصول گره بزنید

در حالی که استراتژی مناسب محصول باید بیش از یک سری اهداف قابل سنجش را شامل شود، معیارها در تعیین و اجرای استراتژی محصول نقش حیاتی دارند.

وقتی صحبت از تعریف معیارهای محصول است، مدیران محصول مجبور نیستند آن‌ها را از نو اختراع کنند. با فرض در دسترس بودن ابزار دقیق و گزارش، مجموعه‌ای از معیارهای قابل درک و ارزشمند در دسترس آن‌ها است. قسمت دشوار این است که تصمیم بگیرید که روی کدام یک تمرکز کنید.

بلوغ محصول همچنین تعیین خواهد کرد که کدام معیارها بیشتر مربوط به آن مرحله از استراتژی محصول هستند. هنگامی که کالایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و تجزیه و تحلیل در حال انجام است، مدیران محصول می‌توانند از معیارها برای تنظیم و تقویت استراتژی محصول استفاده کنند. داده‌ها یک حلقه بازخورد ارزشمند را فراهم می‌کنند.